sobota, 27 lipca 2019

Nimfy w mitologii greckiej






,,Któż z Greków mógłby się poszczycić znajomością imion wszystkich nimf? Były one bóstwami wszystkich wód bieżących, wszystkich źródeł, wszystkich fontann. [...] Zazwyczaj nimfy są matkami miejscowych herosów. Jako pomniejsze bóstwa niektórych miejsc są dobrze znane ludziom, stają się przedmiotem kultu i przyjmują ofiary. Najsławniejsze są siostry Tetydy, Nereidy lub - jak je nazywa Hezjod - Okeanidy, nimfy par exellence neptuńskie. Większość innych nimf to bóstwa źródeł. Ale nimfy przebywają również w grotach, gdzie panuje wilgoć. 'Grota nimf' to często pojawiający się temat literatury hellenistycznej [...]. Są bóstwami urodzin (...) i [...] niańkami dzieci, które wychowują na bohaterów. Prawie wszyscy herosi greccy zostali wychowani bądź przez nimfy, bądź przez centaurów [...]. Inicjacja herosa [...] nie odbywa się w mieście, lecz w lesie lub w zaroślach.






  [...] równolegle z czcią dla nimf (jak i dla innych duchów przyrody) występują objawy strachu przed nimi. Nimfy często kradną dzieci; kiedy indziej zabijają je przez zazdrość. Na grobie pięcioletniej dziewczynki napisano: 'Miłą dzieciną byłam i grzeczną - porwały mnie Najady, a nie śmierć'. Nimfy są niebezpieczne z jeszcze innego powodu: w środku dnia, w pełnym upale mącą umysły tych, którzy je zobaczą. Południe to czas epifanii nimf. Kto je ujrzy, pada pastwą nimfoleptycznego entuzjazmu: przykładem może tu być Tejrezjasz, który ujrzał Atenę, lub Akteon, który zobaczył Artemidę z jej nimfami. Stąd przestroga, by nie zbliżać się w południe do fontann, źródeł, rzeczek lub cienia niektórych drzew. Przesąd późniejszego pochodzenia mówi o szaleństwie proroczym ogarniającym tego, kto ujrzy postać wychodzącą z wody [...]. We wszystkich tych wierzeniach właściwości prorocze wód występują stale mimo naleciałości i nieuniknionych mitologicznych nawarstwień fabularnych. Przetrwało przede wszystkim ambiwalentne uczucie obawy przed wodami i zauroczenia nimi; wody dezintegrują ('czar' nimf wywołuje szaleństwo, a więc rozkład osobowości), a jednocześnie są płodne, które zabijają, a zarazem pomagają przy narodzinach'' - Mircea Eliade ,,Traktat o historii religii''



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz