Czyściec

 

 

,, […] KKK 1030 Ci, którzy umierają w łasce i przyjaźni z Bogiem, ale nie są jeszcze całkowicie oczyszczeni, chociaż są już pewni swego wiecznego zbawienia, przechodzą po śmierci oczyszczenie, by uzyskać świętość konieczną do wejścia do radości nieba.

KKK 1031 To końcowe oczyszczenie wybranych, które jest czymś całkowicie innym niż kara potępionych, Kościół nazywa czyśćcem. Naukę wiary dotyczącą czyśćca sformułował Kościół przede wszystkim na Soborze Florenckim (…) i na Soborze Trydenckim (…). Tradycja Kościoła, opierając się na niektórych tekstach Pisma Świętego (na przykład: 1 Kor 3,15; 1P 1,7), mówi o ogniu oczyszczającym:

Co do pewnych win lekkich trzeba wierzyć, że jeszcze przed sądem istnieje ogień oczyszczający, według słów Tego, który jest prawdą. Powiedział On, że jeśli ktoś wypowie bluźnierstwo przeciw Duchowi Świętemu, nie zostanie mu to odpuszczone ani w tym życiu, ani w przyszłym (Mt 12, 32). Można z tego wnioskować, że niektóre winy mogą być odpuszczone w tym życiu, a niektóre z nich w życiu przyszłym (św. Grzegorz Wielki, Dialogi, 4,39)

KKK 1032 Nauczanie to opiera się także na praktyce modlitwy za zmarłych, o której mówi już Pismo święte: ‘Dlatego właśnie (Juda Machabeusz) sprawił, że złożono ofiarę przebłagalną za zabitych, aby zostali uwolnieni od grzechu’ (2 Mch 12,45). Kościół od początku czcił pamięć zmarłych i ofiarował im pomoce, a w szczególności Ofiarę eucharystyczną (Por. Sobór Lyoński II […]), by po oczyszczeniu mogli dojść do uszczęśliwiającej wizji Boga. Kościół zaleca też jałmużnę, odpusty i dzieła pokutne za zmarłych:

Nieśmy im pomoc i pamiętajmy o nich. Jeśli synowie Hioba zostali oczyszczeni przez ofiarę ich ojca, dlaczego mielibyśmy wątpić, że nasze ofiary za zmarłych przynoszą im jakąś pociechę? Nie wahajmy się nieść pomocy tym, którzy odeszli, i ofiarujmy za nich nasze modlitwy (św. Jan Chryzostom, Homiliae in primam ad Corinthios. […]).

[…] KKK 1055 Wierząc w ‘komunię świętych’, Kościół poleca zmarłych miłosierdziu Bożemu i ofiarowuje im pomoce, szczególnie Ofiarę eucharystyczną’’ - ,,Katechizm Kościoła Katolickiego’’

 

Świętem dedykowanym duszom czyśćcowym jest Dzień Zaduszny (Zaduszki) obchodzony 2 listopada (czyli dziś!).

W liceum duże wrażenie wywarła na mnie książka ks. Marka Skwarczyńskiego (red.) ,,Rękopis z czyśćca’’ zawierająca objawienia prywatne francuskiej zakonnicy, siostry Marii od Krzyża (zmarłej w 1917 r.), która w latach 1874 – 1890 spisała swoje rozmowy z pokutującą duszą siostry Marii Gabrieli. Książka ta (łącznie z opisem czyśćca zawartym w ,,Dzienniczku’’ św. Faustyny Kowalskiej) wywarła wpływ na moją twórczość.

Motyw czyśćca sporadycznie pojawia się także w literaturze fantasy. Co ciekawe jego istnienie dopuszczał Solomon Kane ¹, mimo iż był purytaninem:

,,Może to być, że Bóg ma dla takich dusz, jakieś miejsce gdzie ogień i ofiara są w stanie oczyścić ją z nieczystości jak ogień oczyszcza puszczę z grzybowatych tworów. [...]’’ - R. E. Howard ,,Czaszki wśród gwiazd’’ [w]: R.E. Howard ,,Solomon Kane. Okrutne przygody’’

W alegorii ,,Liść, dzieło Niggle’a’’ J. R. R. Tolkiena czyściec, gdzie trafił tytułowy bohater pokutujący za marnowanie czasu, został nazwany Przytułkiem. ²

Do czyśćca trafił po śmierci również człowiek kuszony przez diabła Piołuna z utworu ,,Listy starego diabła do młodego’’ napisanego przez bardzo bliskiego katolicyzmowi protestanta – C. S. Lewisa. ³

W wydanym w tym roku zbiorze opowiadań ,,Upiór w ruderze’’ Andrzeja Pilipiuka, hrabianki Lukrecja i Kornelia Liszkowskie i ich służąca Marcelina, po śmierci miały w ramach pokuty w czyśćcu (ukazanej z perspektywy wierzeń ludowych, a nie teologii) zamieszkać w rodowym pałacu jako białe damy i straszyć wrogów Polski. ⁴

W mojej twórczości opis czyśćca można znaleźć w zbiorze opowiadań ,,Dom’’:

,, [...] W czyśćcu było bardzo podobnie jak w piekle, ale istniały znaczne różnice. Pokutujący byli zdolni do miłości, ich kara miała swój koniec, oraz chwalili Boga. Goście widzieli jak co jakiś czas spływała Krew i uwalniała ileś dusz.

- To znaczy, że właśnie odprawiana jest Msza Święta – Brat i Siostra przypomnieli sobie z lekcji religii.

Ujrzeli jak przybyła Matka Boska i zabrała ze sobą wielką liczbę pokutników, a wśród nich dzieci. Pani Wanda musiała jeszcze poczekać’’ – opowiadanie ,,Podziemna wyprawa’’ ze zbioru ,,Dom’’.

W powieści ,,Pawlaczyca’’ w czyśćcu pokutował skruszony psychopata Atanazy Konida (odsyłam do posta: ,,Czy psychopata może być zbawiony?’’).

Wreszcie w tworzonej przeze mnie mitologii slawianistycznej odpowiednikiem czyśćca są takie miejsca jak Nawia Ciemna i Komnata Ognia.

1 Odsyłam do postów: ,,Solomon Kane’’ i ,,Bohaterski purytanin na srebrnym ekranie’’.

2 Odsyłam do posta: ,,Liść, dzieło Niggle’a’’.

3 Odsyłam do posta: ,,Listy starego diabła do młodego’’.

4 Odsyłam do posta: ,,Upiór w ruderze’’.