piątek, 3 października 2025

Weles i Midas

 


    W ruskim micie Weles karał fałszywie przysięgających skrofułami, przez co wydawali się ,,złoci jak złoto''.



    ,, [...] Ciekawe swoją drogą, czy nie pobrzmiewa tu antyczny jeszcze wątek mitologiczny Midasa, zmieniającego w złoto wszystko, czego się dotknął, i czy przypadkiem nie kryje się gdzieś w tle narracji staroruskiej opowieści. Może więc warto by było pod warstwą przekazu Powieści dorocznej poszukać Midasa, pamiętanego chyba w greckim Bizancjum'' - Leszek P. Słupecki ,,Słowianie i Skandynawowie w epoce wikingów'' (przypis 269 na str. 170)

Zemsta św. Olgi

 



,,Barwna opowieść o śmierci Igora podczas próby ponownego zebrania od Drewlan dani, mimo że już zdążyli ją raz opłacić, kończy się pełną legendarnych elementów narracją o kilkakrotnej zemście Olgi na Drewlanach za śmierć jej męża [...]. W opowieści tej brakuje jednak najważniejszego - wprawdzie latopis twierdzi, że nie tylko udało upokorzyć i zabić drewlańskich posłów, pokonać Drewlan w bitwie, zdobyć ich ziemie, spalić główny gród Iskoresteń i nałożyć na nich ciężką dań, ale nigdzie nie jest wspomniane, by udało jej się zabić księcia Mała! Czyżby opowieść była więc propagandowym odreagowywaniem na papierze (a pierwotnie w ustnych opowieściach) pamięci o bolesnej klęsce Igora, pomszczonej jedynie w świecie mitu?'' - Leszek P. Słupecki ,,Słowianie i Skandynawowie w epoce wikingów'' (przypis 244 na str. 155)



 

    Przekaz o spaleniu Iskorestenia przy pomocy ptaków z doczepionymi zapalonymi kawałkami materiału wykorzystali zarówno twórcy filmu ,,Stara Baśń. Kiedy Słońce było Bogiem'' (2003) jak również ja sam w swojej powieści fantasy ,,Tatra'', wydanej w 2018 r. 

Gniezdowo i Katyń



 ,,Gniezdowo użyte zostało zresztą do tuszowania śladów sowieckiej zbrodni i rosyjscy archeolodzy zmuszeni byli twierdzić, że odnalezione w Katyniu groby były wczesnośredniowiecznymi pochówkami z cmentarzysk w Gniezdowie, a wstęp na miejsce zbrodni był nawet dla członków ekspedycji archeologicznej zakazany (informacja ustna od rosyjskich kolegów)'' - Leszek P. Słupecki ,,Słowianie i Skandynawowie w epoce wikingów'' (przypis 239 na str. 150)

 


 

Gdańsk i Dania

 


,, [...] Kuszące dawnych polskich badaczy (a dziś niektórych miłośników historii) skojarzenia brzmienia nazwy Gdańsk z Danią według obecnego stanu badań językoznawczych muszą być odrzucone'' - Leszek P. Słupecki ,,Słowianie i Skandynawowie w epoce wikingów'' (przypis 89 na str. 65). 



Przykładem takiej etymologii była legenda o lechickim władcy Wizimirze, który osiedlił duńskich jeńców na Pomorzu. Nazwa Gdańsk miała upamiętniać założenie tego miasta przez wziętych do niewoli Duńczyków.