niedziela, 3 listopada 2019

,,Kleopatra''







,,Wśród nich pięknem jaśnieje Egiptu królowa,
Oszklona arką dosyć dla cudów przescworną.
Piersi zdobne ma raną jak wiśnią potworną,
W dłoni – kosz pełen kwiatów, w kwiatach wąż się chowa’’
- Bolesław Leśmian ,,Kleopatra’’ (fragment)






W 2012 r. przeczytałem powieść historyczną z elementami fantasy ,,Kleopatra’’ (pełny tytuł oryginału: ,,Cleopatra, being an Account of the Fall and Vengeance of Hemarchis, the Royal Egyptian, as set forth by his Own Hand’’) z 1889 r. pióra angielskiego pisarza Henry’ego Ridera Haggarda (1856 – 1925).






Akcja rozgrywa się w I wieku p. n. e. w Egipcie (Abydos, Aleksandria, Teby, Memfis), Tarsie w Cylicji i na Cyprze. Powieść rzekomo została napisana na podstawie egipskiego papirusu znalezionego przez archeologów przy zwłokach człowieka zmumifikowanego za życia.






Głównym bohaterem jest fikcyjny książę Harmachis (jego imię oznacza Wielkiego Sfinksa). Był synem kapłana Amenemhata, potomkiem faraonów i pretendentem do tronu egipskiego zajmowanego przez macedońską dynastię Ptolemeuszy (Lagidów). Ledwo się urodził, jego matka wygłosiła przepowiednię, że jej syn odziedziczy tron faraonów, po czym umarła. Faraon Ptolemeusz Neos Dionizos zwany też Auletes (117 p. n. e. - 51 p. n. e.) wysłał siepaczy, aby zabili dziecko z rodu faraonów zagrażające jego władzy. Wówczas stara kobieta Atua, która opiekowała się małym Harmachisem dała oprawcom zabić zamiast księcia własnego wnuka. Harmarchis wyrósł na przystojnego i silnego, a przy tym odważnego i dumnego młodzieńca, który stoczył zwycięską walkę z lwem. Pobierając nauki u egipskich kapłanów zgłębiał tajniki wiedzy tajemnej, magii i astrologii. Został kapłanem Izydy wtajemniczonym w jej misteria, w czasie których przeżył mistyczną wizję bogini. Potajemnie koronowany na faraona, wziął udział w spisku na życie Kleopatry mającym na celu całkowite obalenie dynastii ptolemejskiej i oczyszczenie religii egipskiej z naleciałości hellenistycznych takich jak kult Serapisa. Spisek udaremniła wtajemniczona weń Charmion – dwórka Kleopatry nieszczęśliwie zakochana w Harmachisie. Sam Harmachis bez pamięci zakochał się w Kleopatrze. Omamiony jej obietnicami ślubu i wspólnego panowania jako król i królowa Egiptu, pomógł Kleopatrze w grabieży skarbów ukrytych w piramidzie Mykerinosa (duch faraona krążył w tym miejscu pod postacią białego nietoperza). Upadł tak nisko, że pomagał kochance patroszyć mumię faraona Mykerinosa (egipskie: Menkaure) w poszukiwaniu ukrytych w niej klejnotów. Łudził się przy tym obietnicą Kleopatry, że kosztowności te zostaną przeznaczone na obronę Egiptu przed Rzymianami. Tymczasem zdradziecka kobieta porzuciła zakochanego w niej Harmachisa dla rzymskiego wodza Marka Antoniusza (83 p. n. e. - 30 p. n. e.), porzuconego kochanka zaś uczyniła swym niewolnikiem, a później chciała skazać na śmierć. Harmachis przy pomocy Charmion i zaprzyjaźnionego galijskiego najemnika Brennusa uciekł w przebraniu syryjskiego kupca. Po latach powrócił jako czarodziej Olimpus. Za pomocą czarów wpędził Kleopatrę w śmiertelne przerażenie podczas bitwy morskiej pod Akcjum rozegranej 2 września 31 p. n. e. doprowadzając do panicznej ucieczki królowej i Antoniusza i ich sromotnej klęski. Jako zaufany doradca Kleopatry konsekwentnie działał na jej szkodę. W końcu na prośbę zdesperowanej władczyni podał jej przyrządzoną własnoręcznie truciznę i sprawił, że umarła w męczarniach oglądając duchy wszystkich, których skrzywdziła. Po tym jak utracił wszystkich bliskich, Harmachis dobrowolnie poprosił o karę egipskich kapłanów i został jej poddany.






Z powieści wyłania się dobrze znany wizerunek Kleopatry VII Filopator (69 p. n. e. - 30 p. n. e.) jako kobiety niezwykle pięknej, wykształconej, inteligentnej,odważnej, a zarazem okrutnej (nie wahającej się skazywać na śmierć swego brata Ptolemeusza i siostry Arsinoe), rozpustna, rozrzutna (chcąc zaimpować Antoniuszowi bogactwem rozpuściła drogocenną perłę w occie i ją wypiła) i zdradziecka (wbrew obietnicy przeznaczyła skarby zrabowane z piramidy Mykerinosa nie na obronę Egiptu, ale na wystawne uczty). Wykorzystując swój wdzięk i urodę manipulowała mężczyznami. Z Juliuszem Cezarem miała syna Cezariona, zaś z Markiem Antoniuszem – Aleksandra Heliosa i Kleopatrę Selene. Do tego jeszcze nienawidziła Żydów. Mimo całej jej niegodziwości, Harmachis nie mógł jej wyrzucić z serca nawet po tym jak wywarł na niej zemstę. W twórczości H. R. Haggarda inną piękną a zarazem okrutną kobietą jest Ayesha, bohaterka powieści ,,Ona’’ (odsyłam do posta: ,,Ayesha – afrykańska królowa’’).






Czytelników zainteresowanych rolą Kleopatry w mojej twórczości i snach odsyłam do postów: ,,Jak Kleopatra wśród Słowian bawiła’’ i ,,Kleopatra – królowa wyobraźni’’ ;).





Brak komentarzy:

Prześlij komentarz