Chińska bogini z brodą

 

   

,, [...] Guanyin [...] była początkowo ikoną buddyzmu hinduskiego, lecz po przeszczepieniu na grunt chiński jej wygląd i rola uległy dużej zmianie. Pierwotnie było to bóstwo płci męskiej - w malowidłach z Dunhuangu, z czasów dynastii Tang (618 - 907), przedstawiano je wciąż z wąsikiem i bródką. Stopniowo jednak nabierało cech kobiecych i zaczęto je kojarzyć z wybawieniem i opieką nad dziećmi. [...]'' - Tao Tao Liu ,,Chiny. Przewodnik po herosach, smokach i świętych rzekach''

 Pierwowzorem Guanyin był męski bodhisattwa Awalokiteśwara z Indii. Również Isztar, akadyjska bogini miłości i wojny była przedstawiana w postaci brodatej kobiety (Arthur Cotterell ,,Ilustrowana encyklopedia mitów i legend świata''). Egipskie królowe, Hatszepsut i Kleopatra VII Filopater nosiły sztuczne brody, insygnium władzy faraońskiej, aby podkreślić pełnię swoich praw do tronu. 

Internetowe ..cuda na kiju'' cz. 150

 

1. Tzw. latające salami jest odmianą mongolskiego robaka śmierci, wyposażoną w skrzydła lub wystające skrzela. Pierwszą wzmianką o nim była relacja mongolskiego pasterza, opublikowana w 1981 r. na łamach prasy. Zdaniem brytyjskiego kryptozoologa, Karla Shukera zwierzęciem tym może być amfisbena, jaszczurka posiadająca jedynie parę przednich, mocno zredukowanych kończyn.

2. Amerykański raper i poeta, Tupac Shakur (1971 – 1996) sfingował swoją śmierć. Mieszka teraz na Jamajce i pali marihuanę (teoria spiskowa).

3. Brytyjski polityk Simon Parkes z Unii Pracy twierdzi, że Putinowi pomagają kosmici, zwani Nordykami.

4. Xi Jinping jest porównywany przez chińskich internautów do Kubusia Puchatka. Władze totalitarnej ChRL surowo zwalczają memy o tej treści. W mojej ocenie to raczej Kubuś Puchatek mógłby się obrazić za porównywanie go do zbrodniczego dyktatora.

5. W 2003 r. rosyjscy prawnicy chcieli wytoczyć proces twórcom filmu o Harrym Potterze. Mianowicie uznali skrzata Zgredka za karykaturę Putina. Jak dla mnie Putin przypomina bardziej Voldemorta ;).

6. Według niepotwierdzonej legendy miejskiej powodem zatonięcia ,,Titanica’’ w 1912 r. była obecność na pokładzie mumii egipskiej kapłanki Amon – Ra.

7. Z Ameryki Południowej w XVI – XVII wieku napływały relacje konkwistadorów o pływających światłach, śpiewających kłodach i ptakach przybierających ludzką postać.

8. W wierzeniach islandzkich skelsjkrimsli ¹ był czworonożnym potworem zamieszkującym wybrzeże oceanu. Osiągał rozmiary byka lub konia a jego ciało pokrywały muszle. Miał czerwonawe oczy, fosforyzujące wnętrze paszczy i długi ogon zakończony guzem. Muszle na jego ciele hałasowały, kiedy się poruszał. Cuchnął, a jego ciała, łącznie z krwią było trujące. Wychodził na ląd zimą w ciemne, bezksiężycowe noce. Potrafił zarażać trądem. Można go było zabić amunicją ze srebrnych guzików, baziami i odchodami jagnięcia.

9. Bregdi był potworem morskim z Szetlandów. Ścigał okręty i chwytał je płetwami, aby następnie zatapiać. Bał się zimnej stali i bursztynowych koralików.

10. Pontarof był potworem morskim żyjącym u wybrzeży Kuby, Haiti i Dominikany. Czasem opisywano go jako ośmiornicę. Na ogół przypominał jednak mantę, mającą niby – ludzką głowę z długimi uszami (moim zdaniem świetny materiał na karykaturę Jerzego Urbana ;). Topił dzieci dla zabawy, a jego mięso było niejadalne.

11. W irlandzkim folklorze Dobhar Chu był królową wydr lub wodnym psem. Polował na ludzi. Relacje o spotkaniach z tym drapieżnikiem pochodzą z lat 1722 – 2023. Jedni uważają go za ducha wód lub (co bardziej prawdopodobne) za reliktową populację prehistorycznych wydr olbrzymich.

12. W fikcyjnym uniwersum ,,Przygód Kiona’’ tygrys polarny (Panthera tigris maritimus) żyje na północy Rosji. Jest większy od tygrysa syberyjskiego a jego białe futro umożliwia mu maskowanie się na śniegu. Bywa groźny dla ludzi. Znajduje się pod ochroną.

13. Gobliny (hiszp. duendes del monte) z Jinotegi (Nikaragua) mają świecące, zielone oczy. Prowadzą stadny, nocny tryb życia. Jeszcze przed przybyciem Indian mieszkały w wulkanicznych jaskiniach. Porywają zwierzęta domowe, nie pozostawiając przy tym żadnych śladów w postaci np. krwi, sierści czy piór. Poświęcony im został filmik z 2025 r.

14. Ogua jest olbrzymim, dwugłowym żółwiem z rzek Ohio, Alleghenny i Monogahali w Zachodniej Wirginii i Pensylwanii (USA). Przypomina 6 – metrowego, brązowego żółwia sępiego. Prowadzi wodno – lądowy tryb życia. Potrafi zabić jelenia. Znany od 1745 r. bywa uważany za żywą skamielinę. Według legendy wciągnął pod wodę 12 – letniego chłopca, którego nigdy więcej nie widziano.

15. Indianie Nez Perce są rzekomo potomkami starożytnych Asyryjczyków. W 1877 r. pojmany wódz Joseph miał przy sobie asyryjską tabliczkę z 2024 r. p. n. e.

16. W islandzkich legendach Laxamódir (Matka Łososi) jest olbrzymią samicą łososia. Broni zwykłych łososi przed rybakami.

18. W XVIII wieku na Islandii pojawiły się pierwsze wzmianki o Flydrumódir (Matce Halibutów). Gigantyczna samica halibuta jest matką całego gatunku tych największych płastug. Jej zabicie dożywotnio pozbawia powodzenia w połowach. Legendy o Matce Halibutów do dziś są przekazywane w islandzkich szkołach.

19. W latach 90 – tych XX wieku w Chile pojawił się Mothman, stanowiący import kulturowy z USA, niepozbawiony jednakże lokalnego kolorytu. Uznawany za ducha, cień lub wekufe (demona z wierzeń Indian Mapuche) nawiedzał obszary wiejskie. Przypominał wielkiego owada lub mężczyznę w płaszczu przeciwdeszczowym. Po raz ostatni widziano go w 2022 r.

20. W sierpniu 1979 r. w Belgii widziany był Maasie, czyli krokodyl z Mozy. Mierzący ok. 90 cm długości gad został prawdopodobnie porzucony przez nieodpowiedzialnego hodowcę. Niektórzy kryptozoolodzy uznali go za żywy okaz kredowego mozazaura w co już znacznie trudniej uwierzyć.

21. M’kuoo M’bemboo z Kamerunu jest lokalnym odpowiednikiem kongijskiego mokele mbembe. Nieznany nauce roślinożerca, rozmiarów hipopotama, wydaje bulgoczący ryk. Ma płaską głowę i lśniąco czarną skórę. Przepędza ze swego terytorium hipopotamy. Zdaniem kryptozoologów może być dinozaurem, foką, krokodylem lub oligoceńskim ssakiem; pyrotherium lub moeritherium (na ilustracji).

22. W latach 1773 – 1777 Chińczyk, Yu Jin’ao spotkał na pustyni Gobi dwunożnego gekona. Mierzący ok. 3 m długości gad atakował ludzi. Zdaniem kryptozoologów mógł to być tarbozaur.

23. Gbahali z Liberii jest nieznanym nauce gadem. Mierzy 6 – 9 m długości i zabija ludzi. Wyglądem przypomina triasowego postozucha, wczesny gatunek krokodyla, odkryty jednakże w USA a nie w Afryce.

24. Gajah Mina jest rybą z głową słonia z Indonezji i Malezji, wspominaną już przez starożytne mity. Osiąga rozmiary wieloryba i jest pokryta futrem. Jej spotkanie przynosi pecha. Ostatnia relacja o spotkaniu z Gajah Mina pochodzi z 2016 r.

25. Czehehe, endemit lasu Cigadud na Jawie (Indonezja) jest bykiem, kozłem lub baranem z głową kota. Jego nazwa pochodzi od niepokojącego śmiechu, z którym ucieka od napotkanych ludzi. Ostatnie spotkanie z czehehe miało rzekomo miejsce w 2014 r.

26. Zeegangsa (nazwa holenderska) jest nieznanym nauce, łagodnym i nieszkodliwym gadem z rzeki Kali Mirig na Jawie (Indonezja). Mierzy ok. 9 m długości. Po raz pierwszy był widziany przez Europejczyków w 1907 r.

27. Ular Lapiak jest nieznanym nauce wężem wodnym z Sumatry i pobliskich, mniejszych wysp. Wyróżnia się spłaszczonym ciałem. Wciąga ludzi pod wodę, gdzie ich topi i wysysa z nich krew.

28. W latach 2002 – 2003 japońska dziennikarka widziało ponoć w Afganistanie padlinę drapieżnego ssaka zwanego peshak palang (kot – lampart). Miał długi pysk i ogon. Potrafił poruszać się na czterech i dwóch łapach. Pomimo niewielkich rozmiarów był groźny dla ludzi. Niektórzy identyfikują go z mangustą.

29. Amerykańskim przysmakiem jest bekon w czekoladzie; białej, mlecznej lub gorzkiej, z dodatkiem chili, soli morskiej, pistacji lub migdałów.

30. Portugalski cukiernik, Fransisco Siopa przyrządził czekoladki nadziewane serem pleśniowym.

1 Ilustracje do punktów 8 – 10 i 16 pochodzą ze strony ,,Book of Creatures’’.

Oniricon cz. 1092

     Śniło mi się, że:

- marzyłem o tym, aby w XXI wieku Józef Piłsudski posłał współczesną KPP do Berezy Kartuskiej,

- rozgniotłem palcem dwa trzmiele, bardzo tego żałowałem, płakałem i bałem się, że pójdę do więzienia za zabicie chronionych owadów,

- mijałem na rynku dziewczynkę z owłosionymi nóżkami, którą nazwałem w myśli Kosmatką,

- dziewczyna marzyła o uprawianiu seksu z bazyliszkiem lub o zostaniu Matką Boską,

- byłem piękną i młodą dziewczyną, walczącą o niepodległość Chile, mój kraj został podbity przez Nikaraguańczyków, którzy zesłali mnie na kamienistą plażę, zwaną Acapulco, brodząc późnym popołudniem w widzie, zamierzałem rozebrać się do bikini, lecz Grzegorz Braun wpatrywał się we mnie surowo,

- powiedziałem, że J. R. R. Tolkien i C. S. Lewis, popularni w USA nie byli Amerykanami, ich twórczość jest całkowicie odmienna od amerykańskiego sposobu myślenia, inaczej niż utwory R. E. Howarda o Conanie, Tolkien i Lewis należeli do wyższej kultury brytyjskiej,

- Mama zabrała mnie do meliny, spodziewałem się spotkać w niej Jenę ov Blackeyovą, zamiast niej zastałem Andreusa ov Sieniticusa i jego kochankę, Casiyę, którzy właśnie hejtowali mnie w sieci, musieliśmy uciekać, bo Andreus był gotów nas zabić,

- ukraińskie smocze drony był znane już w czasie II wojny światowej,

- Poczta Polska wyemitowała ukraiński znaczek z Bohdanem Chmielnickim, który razem ze Świętym Mikołajem rozdawał prezenty Kozakom,

- na zamku w Czachticach na Słowacji, król Stefan Batory rugał swoją siostrzenicę, Elżbietę w obecności jej syna, Pawła, za okrucieństwo wobec poddanych, w tej samej komnacie przebywał Bartłomiej Grzegorz Sala, z którym rozmawiałem o represjach jakie spadły na węgierskich i słowackich chłopów po powstaniu Györgyego Dózsy,

- Konrad T. Lewandowski zamierzał uderzyć pięścią w twarz Jakuba Ćwieka i Łukasza Orbitowskiego, aby w ten sposób dopełnić rytuału inicjacji i stać się prawdziwym mężczyzną,

- Idi Amin był dyktatorem Etiopii,

- na terenach dzisiejszej Etiopii znajdowały się w starożytności legendarne królestwa Bene, Obojo i Odżibwojo, z tego ostatniego wywodziło się plemię kanadyjskich Indian Odżiwejów,

- podczas jakiegoś rytuału napiłem się piwa bezalkoholowego z przezroczystego, plastikowego naczynia i martwiłem się, że złamałem ślub abstynencji,

- Jemen graniczy z Somalią,

- Tadeusz von Borowiecki jechał pociągiem, gdy podszedł do niego konduktor, Stefan Grabiński ze słowami: ,,Gaspadin Borowiecki, telegrama wam'', Borowiecki dowiedział się z telegramu, że mieszkańcy afrykańskiego królestwa królowej Wampuki żywią się mlekiem wytwarzanym przez drzewiaste tulipany. 

,,Jankes na dworze króla Artura''

 

,,Jules był prostym człowiekiem, dla którego słowo ‘średniowieczny’ znaczyło tyle, co ‘dziki’, a słowo ‘magia’ budziło jedynie wspomnienia po lekturze Złotej gałęzi’’ - C. S. Lewis ,,Ta straszna siła’’

Około 2011 r. przeczytałem po raz pierwszy wczesną powieść fantasy Marka Twaina ,,Jankes na dworze króla Artura’’ (ang. ,,A Connecticut Yankee in King Arthur’s Court/ A Yankee at the Court of King Arthur’’) z 1889 r. Pierwszy anonimowy przekład polski z 1936 r. ukazał się nakładem wydawnictwa ,,Rój’’.

Tematem powieści jest podróż w czasie z XIX do VI wieku.

Tytułowym Jankesem był Hank Morgan z amerykańskiego stanu Connecticut; człowiek pracowity, inteligentny, zaradny, pomysłowy i wrażliwy na cudzą krzywdę. Pracował w fabryce. W trakcie bójki z kolegą stracił przytomność, uderzony przez niego w głowę. Ocknął się w Brytanii za panowania króla Artura, błędnie nazywanej Anglią ¹.

Świat arturiański został całkowicie obdarty z heroizmu i romantyczności. Twain przedstawił go jako rzeczywistość okrutną i groteskową. Panował w nim fanatyzm religijny połączony z wiarą w zabobony, brak higieny (ten błędny, utarty pogląd wciąż jeszcze pokutuje) i powszechny analfabetyzm. W całym królestwie było tylko dziesięciu piśmiennych mnichów. Ustrój społeczny był pełen niesprawiedliwości. Rycerze i damy mieli niezwykle wulgarne poczucie humoru. (Gwoli sprawiedliwości należy zaznaczyć, że humor starożytnych Greków też był bardzo rubaszny). Merlin ² był starym oszustem i mitomanem. Manipulował Arturem i Ginewrą, wykorzystując powszechną wiarę w swoją magiczną potęgę. Jeszcze gorsza okazała się czarodziejka, Morgana de Fay, siostra Artura i żona Urieusa, okrutna i kapryśna królowa Orkadów. Jej lochy były pełne więźniów. Trafić do nich można było min. za nazwanie włosów królowej rudymi zamiast złocistymi.

Jankes porównywał ówczesnych ludzi do umysłowo chorych, ,,białych Indian’’ (barbarzyńców), dużych dzieci i bydląt. Żywił wrogość wobec rycerzy, których uważał za agresywnych próżniaków, wyzyskujących niższe stany, zajmujące się pożyteczną pracą. Jako protestant nie rozumiał sensu surowej ascezy pustelników. Podłączył bijącego ustawicznie pokłony, św. Stylita (postać wzorowaną na św. Szymonie Słupniku) do maszyny do szycia, aby jego umartwienie przynosiło doczesną korzyść materialną.

Został pojmany przez Sir Keya i przyprowadzony na dwór króla Artura. Rozebrano go do naga z XIX – wiecznego odzienia i wtrącono do lochu. Groziło mu spalenie na stosie. W tym trudnym momencie znalazł pomocnika i przyjaciela w osobie pazia Klarensa, jego późniejszej prawej ręki. Uniknął spalenia dzięki zaćmieniu Słońca. Podał się za potężnego , długowiecznego maga, Chaj – Ju – Mukamuka. Rywalizując z Merlinem zniszczył jego wieżę za pomocą wynalezionych przez siebie piorunochronu i prochu strzelniczego. Został drugą najważniejszą osobą po królu. Określano go jako Patrona i Bossa. Zmuszono go do odbycia rycerskiej wyprawy w niewygodnej zbroi na ratunek księżniczkom uwięzionym przez olbrzymy. Podróżował razem z gadatliwą dziewicą, Sandy (właściwie: Alizandą de Corteloise). Ta wbrew pozorom niegłupia panna szczerze wierzyła, że młyn był zamkiem a stado świń – zaklętymi księżniczkami. Podczas wyprawy uwolnił z lochów więźniów Morgany. Później poślubił Sandy i miał z nią córkę imieniem … Hallo – Centrala. Na turnieju zwyciężył rycerzy, w tym samego Lancelota, lassem. Zastrzelił też z rewolweru Sir Sagramora i paru innych przeciwników, którzy usilnie szukali z nim zwady.

Jankes zniósł niewolnictwo. Wprowadził fabryki, szkoły, prasę, wolność wyznania, telefon, telegraf, mydło (rycerze nosili na zbrojach reklamy tego środka czystości i zmuszali do jego używania), elektryczność, kolej i piłkę nożną jako alternatywę dla turniejów. Planował również wysłanie ekspedycji do nieodkrytego jeszcze Nowego Świata. Niestety podjął próbę zastąpienia katolicyzmu protestantyzmem, czym ściągnął na królestwo interdykt. Po śmierci Artura w walce ze zdrajcą Mordeadem, ogłosił republikę. W jej obronie, nie bez rozterek moralnych, zabił wielu rycerzy prądem elektrycznym.

Powieść zawiera tendencyjną i przerysowaną wizję średniowiecza (np. z jego rzekomą wiara w płaskość Ziemi) ³. W zamyśle Autora miała być satyrą na powieści Waltera Scotta (1771 - 1832), gloryfikujące przeszłość. Jej dużą zaletą jest humor. Jankes sprzeciwił się wypędzeniu pokonanego przez siebie Merlina. Broniąc skrzywdzonych, często postępował bardziej po rycersku niż ówcześni rycerze. Zaryzykuję stwierdzenie, że powieść ostrzega między wierszami przed – typowym dla lewicy - uszczęśliwianiem ludzi wbrew ich woli. Próba odebrania mieszkańcom Brytanii katolicyzmu, do którego byli przywiązani, zakończyła się bowiem katastrofą.

1 Odsyłam do posta: ,,Legendy arturiańskie’’.

2 Odsyłam do postów: ,,Jak Polak ‘kanonizował’ Merlina’’, ,,Merlin’’, ,,Merlin i Księga Bestii’’, ,,Przepowiednie Merlina’’, ,,Szalony Merlin i jego pierwowzory’’ i ,,Trylogia kosmiczna’’.

3 Odsyłam do postów: ,,Średniowiecze’’ i ,,Płaska Ziemia’’.