Mikronacje

 

,,Posterunkowy nigdy wcześniej nie był w domu Korczaszków, toteż to, co zastał we wnętrzu, zaskoczyło go całkowicie. Weszli do sieni. Nad drzwiami prowadzącymi w głąb domu znajdował się napis po polsku i rosyjsku:

WKRACZASZ NA TERYTORIUM CARSKIEJ ROSJI.

POWIERZCHNIA 35 m ².

JĘZYK URZĘDOWY: ROSYJSKI.

LUDNOŚĆ: 1.

ZAŁÓŻ STRÓJ OCHRONNY’’

- Andrzej Pilipiuk ,,Czarownik Iwanow’’

 

W gimnazjum czytając książkę Olgierda Budrewicza ,,Wśród polskich kangurów’’, będącą zbiorem reportaży o Polonii australijskiej, dowiedziałem się z niej min. o Polaku, który wykorzystując lukę prawną założył własne królestwo w Australii.

Z kolei z książki Andrzeja Trepki ,,Król tasmańskich stepów i inne opowieści z życia ludzi i zwierząt’’ dowiedziałem się o niemieckiej baronessie Eloise Wagner de Bosquet, która w 1929 r. ogłosiła się cesarzową na Floreanie; jednej z wysp archipelagu Galapagos. W 1934 r. arystokratka wraz z dwoma towarzyszącymi jej mężczyznami, zniknęła w tajemniczych okolicznościach.

Przeglądając podręcznik do KOSS – u dowiedziałem się wówczas o Korczakowskiej Republice Dziecięcej Dyliniarnii w Krakowie, założonej w 1983 r. przez Marię i Tadeusza Pułczyńskich. Jest to jednak bardziej organizacja charytatywna na rzecz dzieci niż prawdziwa mikronacja.

Już po studiach z książki Joshui Foera, Dylana Thurasa i Elli Morton ,,Atlas osobliwości’’ po raz pierwszy zetknąłem się z określeniem ,,mikronacja’’. Jako przykład został podany Sealand – samozwańcze ,,państwo’’ założone w 1967 r. na opuszczonej platformie przeciwlotniczej u wybrzeży Wielkiej Brytanii.

Z kolei w grudniu 2021 r. przeczytałem poświęconą fenomenowi mikronacji książkę Macieja Grzenkowicza ,,Tycipaństwa. Księżniczki, bitcoiny i kraje wymyślone’’. Była ona niezastąpioną pomocą w pisaniu tego posta ;).

Należałoby zapytać czym są mikronacje (tycipaństwa)? Można je określić jako miniaturowe, często jeszcze mniejsze niż Watykan, państewka, których nikt nie uznaje na arenie międzynarodowej. Tym samym mają pewne cechy wspólne z takimi tworami jak Naddniestrze w Mołdawii lub nawet Państwo Islamskie w Iraku i Syrii, aczkolwiek zakładane są oddolnie i pokojowo, a czasem nawet mogą stanowić atrakcję turystyczną.

Mikronacje należy odróżnić od mikropaństw takich jak Watykan czy Monako, które są uznawane przez społeczność międzynarodową.

Pierwszą mikronacją była założona w 1797 r. Unosząca się Republika (Floating Republic) utworzona pod wpływem rewolucji francuskiej. Składała się z floty zbuntowanych statków brytyjskich. Marynarze biorący udział w tym przedsięwzięciu zostali przykładnie wychłostani i powieszeni. W 1832 r. między USA a Kanadą powstała Republika Indian Stream. W 1903 r. francuski bogaty ekscentryk Jacques Lebaudy założył Imperium Sahary. W 1949 r. Amerykanin, Russel Arundel powołał do życia Wielkie Księstwo Zewnętrznej Baldonii u wybrzeży Kanady.

W XXI wieku powstaje całkiem sporo mikronacji takich jak: Kabuto pod Radomiem (założył je ,,król’’ Mieszko Makowski zniechęcony polskimi absurdami prawnymi, jego nazwa pochodzi od japońskiego hełmu), libertariański Liberland na ziemi niczyjej między Serbią a Chorwacją (twór prześladowany przez chorwacką policję), Królestwo Północnego Sudanu (pewien Amerykanin założył na pograniczu Egiptu i Sudanu, aby jego córka mogła zostać księżniczką), Królestwo Nie z Tej Ziemi (wspólnota sadomasochistów mieszcząca się na zamku w Czechach gdzie włada królowa Patrycja I), Aryana – neonazistowska wspólnota na jednej z wysp Pacyfiku, skrajnie prawicowa mikronacja CELT w Paragwaju, Christiania (dzielnica Kopenhagi zamieszkała przez hipisów i handlarzy ,,miękkimi’’ narkotykami), Zarzecze (artystyczna dzielnica Wilna), Ladonia (artystyczny projekt na szwedzkim wybrzeżu łączący monarchię i republikę, nazwa wywodzi się od smoka Ladona z mitologii greckiej), Imperium Romanowów (projekt alternatywnej carskiej Rosji na wyspach Pacyfiku snuty przez Antona Bakowa) i Seborga (udzielne księstwo we Włoszech, którego tradycje sięgają ufortyfikowanej wsi z X wieku).

Założycielom mikronacji przyświecają różne motywacje i ideologie od libertarianizmu, przez monarchizm, aż po komunizm i nazizm. Część z nich jest traktowana jako żart, lub prowokacja artystyczna, inne zaś mają w zamyśle ich twórców stać się poważnymi państwami. Na zakończenie chciałbym zauważyć, że owe marzenia założycieli mikronacji o lepszym świecie, często bywają zbieżne z motywacjami założycieli prawdziwych państw takich jak USA.