Mitologia Dogonów

,,W ezoterycznych mitach Dogonów z Mali główna rola w dramacie stworzenia przypada bogu - stwórcy Ammie i zapłodnionej słowem Matce - Ziemi. Amma, zamieszkujący królestwo niebieskie, sporządził dwa kuliste garnki, z których jeden ozdobił spiralami z miedzi, a drugi - z białego metalu. Tak powstało słońce - dobroczyńca czarnych ludzi, i księżyc - opiekun białych. Następnie wziął grudkę ziemi, zgniótł ją i rzucił w kosmos. W jednej chwili sklepienie niebieskie rozbłysło tysiącem gwiazd. Część rozdrobnionej gliny spadła na północy, a stamtąd rozsypała się na południe. Tak powstała Ziemia, małżonka Ammy. Jej kobiecość początkowo przykrywał kopiec termitów, ale został on zmiażdżony przez rozgniewanego boga, kiedy stanął mu na drodze do połączenia się z Ziemią. Kopiec termitów jest symbolem narządów rozrodczych Ziemi, a jego zniszczenie leży u podstaw wyrzezania kobiet u Dogonów. Przeszkoda [...] wpłynęła na ochłodzenie Ammy i sprawiła, że jego zespolenie z Ziemią nie było pełne. W konsekwencji wydała ona na świat szakala (czy płowego lisa) Jurugu (zwanego w innych wersjach mitu Ogo), który był symbolem wszelkiego zła. Miał on wykraść swemu ojcu ziarna i zasiać je w swojej matce, dając początek przyrodzie ziemskiej. Tak dokonał aktu kazirodczego, który ma też postać gwałtu. Dopiero po drugim zbliżeniu zapłodniona boskim nasieniem - deszczem Ziemia wydała na świat hermoafrodytę Nommo, praobraz pierwszej pary ludzkiej. Nommo jest też nazywany bliźniaczym bratem Jurugu. Amma rozczłonkowuje i rozrzuca wszystkie części jego ciała, aby uczynić z nich różne kategorie i rodzaje bytów. Następnie zbiera jego członki i przywraca do życia pod antropomorficzną postacią. Czyni Nommo mistrzem słowa i nauczycielem świata. Potem uruchamia bieg czasu z pięciodniowym tygodniem, bo taki okres upłynął od śmierci do zmartwychwstania Nommo. Do dzisiaj kalendarz Dogonów składa się z pięciu dni. Nommo stwarza cztery pary małżeńskie przodków, symbolizujące cztery żywioły: powietrze, ogień, ziemię i wodę, które z czasem dają początek klanom Dogonów. W spichlerzu - arce wysyła owych przodków na ziemię, zaopatrując w jadalne ziarna i w wodę niezbędną do ich wykiełkowania. Sam Nommo postanawia zamieszkać w rzece, stając się z czasem bóstwem wody, przedstawianym pod postacią suma. Natomiast szakal Juruga ucieka przed ekspansją ludzi i rolnictwa do pozbawionego deszczów buszu, stając się jego bóstwem. [...]'' - ks. Andrzej Zwoliński ,,Duchy Afryki''