,,Ostatni Wiking''

 

,,Jaką rolę odegrali Normanowie w powstaniu państwa wczesnopiastowskiego? Dyskusja toczy się od wieków. Mieszko był wikingiem, a przybysze z północy stworzyli państwo polskie – to najbardziej skrajna teoria. Najnowsze badania temu zaprzeczają. - Pierwsza fala wikingów zatrzymała się na wybrzeżu – podkreśla archeolog, dr hab. Błażej Stanisławski. - Natomiast Skandynawowie drugiej fali pojawili się, gdy państwo polskie już istniało – przekonuje’’ - Joanna Orłowska – Stanisławska ,,Wikingowie króla Piasta. Nieczyste interesy Słowian i Skandynawów’’ [w]: ,,National Geographic Polska’’ z 3 października 2019

 

W maju 2022 r. obejrzałem polski film comic fantasy ,,Ostatni Wiking’’ z 2019 r. w reżyserii Łukasza Jedynastego (ur. 1981). Inspiracji do jego stworzenia dostarczyła zarzucona już teoria o normańskich początkach Polski, popularny serial ,,Wikingowie’’ (pojawiają się postaci Ragnara Lodbroka i Lagerty), trylogia ,,Władca Pierścieni’’ J. R. R. Tolkiena oraz mitologie germańska i słowiańska.

Akcja rozgrywa się w 966 r. w fikcyjnej, wikińskiej osadzie Angerborg na Mazurach, będących częścią państwa Mieszka I, które rozciągało się jakoby od Bałtyku po Morze Czarne. Od razu zaznaczam, że materia historyczna została potraktowana bardzo umownie, z przymrużeniem oka.

Na filmie widzimy jak Mieszko I zalecał się do Dobrawy. Oddalił już siedem swych poprzednich żon – poganek i obiecał przyjąć chrzest. Mimo to wciąż był przywiązany do wiary pogańskiej (skandynawskiej). Misjonarz podburzał go do tępienia Wikingów, ukazanych jako lud pokojowy i – zgodnie z utartym, lecz błędnym wyobrażeniem – noszący rogate hełmy. Religia bohaterów filmu była synkretyczna; łącząca elementy pogańskie ze świeżo wprowadzonym chrześcijaństwem. Przejawy owego synkretyzmu, takie jak stwierdzenie, że Jezus był synem Odyna i bratem Mahometa czy pieśń ,,Rogurodzica’’ zamiast ,,Bogurodzicy’’ mogą razić osoby wierzące.

Głównymi bohaterami są bracia, mazurscy Wikingowie, Einar i Gunnar. Za pomocą rzekomej włóczni Odyna, zwanej Gugnir, zabili olbrzymiego i jak wierzono – nieśmiertelnego sandacza, aby pomścić połkniętego przezeń psa. W trzewiach ryby znaleźli magiczny Pierścień Mocy, sporządzony przez krasnoludy na rozkaz Trygława, boga mieszkającego na ziemiach byłej Jugosławii (nawiązanie do góry Triglav w Słowenii). Thor polecił obu braciom zniszczenie pierścienia w ogniu Diabelskiej Góry (nawiązanie do Orodruiny w Mordorze). Zmiennokształtny Loki (potrafiący przybierać postać kozy) poradził im jednak, że wystarczy, aby wrzucili klejnot do jeziora.

Oprócz wspomnianego już potwornego sandacza (nawiązanie do mazurskich legend o Rybim Królu), Thora, Lokiego i Trygława, zostały ukazane też takie istoty fantastyczne jak: strzyga (miała postać rudowłosej kobiety o odrażającej twarzy, a jej przysmak stanowiły odbyty), utopiec (miał wielkie zęby i poruszał się po lądzie), wojownicze krasnoludy z Rastaborga, trzy ostatnie elfy z Giżycka, królik – ludojad i kleszczołak. Ten ostatni był hybrydą kleszcza i wilkołaka i wymiotował na samą wzmiankę o maśle.

Zainteresowanych filmami Łukasza Jedynastego, odsyłam do posta ,,Twoja stara. Baśń’’.