,, […] Światową sławę przyniósł C[ervantesowi]. ‘Ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha’. Powieść ta, zamierzona pierwotnie jako parodja na ulubione podówczas romanse rycerskie, uznaje jednak równocześnie wysokie wartości ludzkie rycerskiego ideału. C. zmierza do nowej, wyższej syntezy ludzkości, łącząc idealny, spirytualistyczny pogląd na świat literatury dworno – rycerskiej z realistyczną, przyziemną mądrością życiową uosobioną w giermku Sancho Panzy. Don Kiszot wyrusza na poszukiwanie przygód, jak błędni rycerze w powieściach ówczesnych, które zawróciły mu głowę. Pragnie być orędownikiem słabych i uciśnionych, wspierać i oswabadzać dziewice, zwyciężać potwory wszelkiego rodzaju. Uderza jednak o twardą zaporę świata rzeczywistych zjawisk, naraża się często na najcięższe klęski i kije: poza fantazjami szaleńca na temat błędnego rycerstwa okazuje się atoli człowiekiem mądrym i bystrym. Z niezwykle trafną intuicją artystyczną obok jego ‘smutnego oblicza’ ukazał autor postać chłopa Sancho Panzy, przedstawiciela zdrowego rozsądku, który nie zdoła wznieść się wyżej. Ukochaną Don Kiszota jest Dulcynea z Toboso. Cała powieść dowodzi wysokiej kultury literackiej. [...]’’ - ,,Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Gutenberga tom 3 Cauer Emil do Dewon’’
,,Niosąc nasze awanturnicze szable na kraj świata i nawet za Ocean, staliśmy się Don Kiszotem wśród narodów; a Don Kiszot był za życia krzywdzony i po śmierci wyśmiany!’’ - ,,Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Gutenberga tom 13 Polska’’
We wczesnym dzieciństwie oglądałem amerykańsko – włoską kreskówkę ,,Don Coyote i Sancho Panda’’ z lat 1990 – 1991, w której bohaterowie powieści Miguela de Cervantesa (1547 – 1616) zostali przedstawieni jako zwierzęta: kojot i panda.
Jego najbardziej znany utwór; ,,Don Kichota’’ z 1605 r. przeczytałem dobrowolnie w gimnazjum. Tytułowemu bohaterowi świat realny mylił się ze światem fantastycznym, czego najlepszym przykładem jest słynna scena, w której zaatakował wiatraki biorące je za olbrzymy (stąd powiedzenie: ,,walka z wiatrakami’’ oznaczające coś beznadziejnego). Don Kichot utożsamiał się z fikcyjnymi bohaterami romansów rycerskich jak Amadis z Galii, czy Vargas Maczuga, który zyskał swój przydomek po tym jak walczył ułamaną gałęzią po stracie miecza. Swoją chabetę imieniem Rosyant zestawiał z Babiecą – wierzchowcem samego Cyda. Twierdził, że prześladuje go czarnoksiężnik Freston zsyłający liczne iluzje. Przez jego fantasmagorie przewinęła się również dama imieniem Miaulina mająca w herbie złotego kota. Zainteresowanych hiszpańskimi romansami rycerskimi, które tak bardzo zawróciły w głowie nieszczęsnego szlachcica z La Manczy, odsyłam do książki Andrzeja Sapkowskiego ,,Rękopis znaleziony w smoczej jaskini’’.
Tenże Sapkowski złożył hołd twórcy ,,Don Kichota’’ umieszczając w powieści ,,Pani Jeziora’’ Przełęcz Cervantesa; jedną z wielu przełęczy granicznych Toussaint. Mieściła się w niej strażnica Vedette, gdzie błędni rycerze ślubowali posłuszeństwo księżnej Annarietcie.
Sam nawiązałem do postaci Don Kichota (a także św. Rocha) w dostępnym na tym blogu opowiadaniu ,,Błędny witeź’’ ze zbioru ,,Wymrocze’’ o wymyślonym przez siebie słowiańskim bohaterze Zmiejoborze.
