,,W niektórych filmach i komiksach możemy oglądać sceny walki pierwotnych ludzi z dinozaurami. W rzeczywistości gady te wymarły przeszło 60 mln lat przed pojawieniem się człowieka na Ziemi!’’ - David Norman, Angela Milner ,,Patrzę – Podziwiam – Poznaję. Dinozaury’’
W marcu 2021 r. obejrzałem brytyjski film fantasy ,,Gdy dinozaury władały światem’’ (ang. ,,When Dinosaurs Ruled the Earth’’) w reżyserii Vala Guesta (1911 – 2006) z 1970 r.
Akcja rozgrywa się w umownie traktowanych czasach prehistorycznych (połączenie plejstocenu z mezozoikiem). Ówcześni ludzie powszechnie wyznawali kult solarny, zaś na niebie nie było wówczas Księżyca. Naturalny satelita Ziemi pojawił się dopiero w końcowej scenie, zaś bohaterowie filmu, nie znający prawdziwego Boga, oddali mu pokłon jako bóstwu.
Film opowiada o przygodach Sanny (imię to może nawiązywać do germańskiej bogini Słońca Sunny, zwanej też Sol) – pięknej blondynki, która wraz z innymi kobietami o jasnym kolorze włosów miała być złożona w ofierze Bogu Słońca. Sanna uciekła ofiarnikom i wpadła do morza. Uratował ją płynący na tratwie czarnowłosy Tora i zabrał ją do swojej rybackiej wioski. Urodziwa blondynka wzbudziła zazdrość Ubido – pięknej, czarnowłosej narzeczonej Tary (granej przez Magdę Konopkę). Tymczasem plemię Sanny poszukiwało ją, aby dokończyć przerwany krwawy rytuał. Sanna i Tara wspólnie uciekli i po wielu perypetiach zamieszkali razem z jaskini. Ich prześladowców pochłonęło morze (upatruję w tym nawiązanie do światowego kompleksu mitów o potopie). Oprócz Sanny i jej wybawiciela przeżyła również Ubido wraz z mężczyzną, który pocieszył ją po utracie narzeczonego.
Prehistoryczna przyroda została ukazana jako piękna i groźna, zaś ówczesne efekty specjalne (z 1970 roku!) są tak dobre, że moim zdaniem również w XXI wieku można oglądać je z przyjemnością :). Bohaterowie filmu toczą potyczki z takimi przedstawicielami kopalnej fauny jak:
- plezjozaur: jurajski gad morski o wydłużonej szyi, krótkim ogonie i czterech płetwach; kiedy wypełzł na plaże plemię Tary usiłowało go upolować; w późniejszej scenie dużo większy osobnik uratował Tarę przywiązanego do płonącej tratwy,
- chasmozaur: kredowy dinozaur rogaty, który tak jak triceratops miał trzy rogi, lecz jego kostna kryza była znacznie wyższa i posiadała szczeliny zakryte skórą (stąd nazwa tego dinozaura znaczy ,,jaszczur ze szczelinami’’); agresywny jak współczesne bawoły lub nosorożce, chasmozaur atakując pierwotnych ludzi spadł w przepaść,
- teratornisy: plejstoceńskie ptaki drapieżne z Ameryki Północne podobne do wielkich kondorów; na filmie grane przez współczesne sępy,
- paleopyton: eoceński waż żyjący na terenach dzisiejszych Niemiec niedługo po wymarciu dinozaurów, niewiele różniący się od współczesnych pytonów. Na filmie udusił jednego z jaskiniowców ścigających Sannę,
- ramforynchus: jurajski gad latający (pterozaur) ukazany na filmie jako groźny dla ludzi; jego słabym punktem były podatne na rozdarcie w walce błoniaste skrzydła.
Oprócz tych rzeczywistych zwierząt pokazane zostały również fantastyczne stworzenia jak dinozaury mające wygląd olbrzymich waranów z kolcami na grzbiecie, rogami, lub skórzastym kołnierzem. Zwraca uwagę urocza scena, w której Sanna oswoiła małego dinozaura, który wykluł się z jaja jej wielkości (w rzeczywistości największe jaja dinozaurów dorównywały rozmiarami jajom współczesnych strusi).
Oprócz groźnych zwierząt pojawia się też groźna, drapieżna roślina mająca rodzaj worka z brązowych liści, która omal nie zjadła Sanny.
Film uważam za bardzo udany. Wśród poruszonych w nim ważnych zagadnień są min. rasizm (blondynki skazane na śmierć z powodu swej … urody) i działanie mechanizmu kozła ofiarnego (piękna Sanna budziła powszechną nienawiść czarnowłosych kobiet z wioski).
