Ta grupa ssaków morskich powstała na drodze ewolucji z łasicowatych (wydry). Dotyczy to fok, natomiast przodkami uchatek i morsów są niedźwiedziowate.
W Bałtyku żyją
trzy gatunki ssaków płetwonogich, a są to foki: pospolita, szara i
obrączkowana. W Polskiej Czerwonej Księdze znajduje się foka
szara. Najsłynniejszym ssakiem płetwonogim jest foka Balbina
znajdująca się pod opieką ludzi na Helu. Młode foki u większości
gatunków mają białe ochronne ubarwienie. Ssaki płetwonogie żyją
u wybrzeży wszystkich kontynentów. W Morzu Śródziemnym żyje foka
zwana mniszką śródziemnomorską (jej wymarła krewniaczka mniszka
karaibska żyła u wybrzeży Antyli, Ameryki Środkowej i
Południowej, zaś zagrożona wyginięciem mniszka hawajska
zamieszkuje Hawaje). Mniszka śródziemnomorska na wskutek
nadmiernych połowów ryb, kłusownictwa i zanieczyszczania
środowiska jest gatunkiem ginącym. Dwa gatunki ssaków płetwonogich
(foka bajkalska i foka kaspijska) żyją w wodach słodkich. U
wybrzeży Antarktydy żyje foka zwana lampartem morskim. Żywi się
rybami, pingwinami, a nawet … innymi fokami (takimi jak foka
krabojad). Największym (5 m) ssakiem płetwonogim świata jest słoń
morski nazwany tak ponieważ u starych samców górna warga tworzy
niewielką ,,trąbę''. W okresie godowym samce słoni morskich
walczą między sobą o możliwość pokrycia jak największej ilości
samic. Tak jak ich lądowi imiennicy, słonie morskie mają grubą
skórę, która ma chronić mięśnie przed kłami rywali i orek.
Grubą skórę
mają również morsy. Te wielkie morskie ssaki żyją u polarnych
wybrzeży Skandynawii, Grenlandii, Alaski, Kanady i Syberii. Z pyska
wystają im ciosy zwane błędnie kłami. Podobnie jak kość
słoniowa tak ciosy morsów są przyczyną ich zguby ponieważ w celu
ich zdobycia morsy podobnie jak słonie są mordowane przez
kłusowników 1.
Morsy używają ciosów do obrony przed drapieżnikami, do
wydłubywania małży z dna morskiego i zaczepiania się o krę. Foki
i morsy są dla Eskimosów bardzo cennymi zwierzętami,
dostarczającymi mięsa, skór (do wyrobu ubrań i kajaków),
tłuszczu (do celów oświetleniowych) i kości do wyrobu narzędzi i
broni.
Uchatki żyją
u wybrzeży Azji (kotik), Afryki (kotik afrykański), Ameryki
Północnej i Południowej (uchatka kalifornijska) i Australii
(uchatka australijska).
1
Ciosy morsów jako substytut kości słoniowej pojawiają się w
niektórych opowiadaniach A. Pilipiuka
