,,Nubja, kraina w płn. - wsch. Afryce […] Liczne ruiny świadczą, że N. posiadała już we wczesnej starożytności wysoką kulturę. Słynęła ona wtedy jako kraj złotodajny (Kusz). Już w IX. w. przed Chr. istniało tu silne państwo ze stolicą Napata (ob.), które panowało ok. 770 nawet nad Dolnym Egiptem, lecz upadło ok. 670 r. prz. Chr. W VI w. przyjęła N. chrześcijaństwo, które pod podbiciu kraju przez Arabów ustąpiło ok. 1300 r. przed islamem. Kraj rozpadł się na wiele drobnych państewek, zależnych od Arabów, a po 1517 od Turcji. W 1812 zajęli kraj Mamelucy, których wyparł stąd Ibrahim Pasza w 1820. Po 1883 rządził N. Mahdi, zaś po 1900 r. część płn. została przyłączona do Egiptu, a płd. do egipsko – ang. Sudanu’’ - ,,Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Gutenberga tom 11 Moroksyt do Optyka’’
W
marcu
2019 r. obejrzałem amerykański film heroic fantasy ,,Król
Skorpion 5: Księga dusz’’
(tytuł oryginału: ,,The
Scorpion King 5: Book of Souls’’)
z 2018 r. w reżyserii Dona Michaela Paula (ur. 1963).
Jego
akcja rozgrywa się w starożytnym Egipcie, w Nubii i w zaginionym
mieście Amonesz.
Główny
bohater, Mathayus po latach pełnych przygód porzucił walkę i
osiadł w Egipcie, gdzie pracował jako kowal. Przyjaźnił się z
małym murzyńskim chłopcem Ablem (imię biblijne, nawiązujące do
syna Adama i Ewy, zamordowanego przez swego zazdrosnego brata Kaina).
Abel został zabity przez wojowniczkę króla Nebsereka, zaś
Mathayus raniony przez nią zatrutą strzałą, dostał się do
niewoli. Pomogła mu zbiec i wyleczyła go jadem skorpionów Tala.
Tala
była piękną, nubijską wojowniczką – córką znanego z
pierwszej części cyklu króla Baltazara (imię jednego z Trzech
Mędrców ze Wschodu). Razem z Mathayusem poszukiwała Księgi Dusz.
Po śmierci jej brata z ręki Nebsereka, została królową Nubii.
Idąc
przez pustynię Mathayus i Tala szli przez terytorium Ludu Piasków,
zwanego też Czarnymi Strzałami z powodu używanej broni. Byli to
murzyńscy wojownicy o ciałach pomalowanych na biało, potrafiący
ukrywać się w piasku. Na czele ich plemienia stał brodaty Uruk
(jego imię jest nazwą starożytnego sumeryjskiego miasta, może też
nawiązywać do rasy Uruk – hai z ,,Władcy Pierścieni’’
J. R. R. Tolkiena). Uruk chciał uczynić Talę swą nałożnicą,
zaś Mathayusa zabić za naruszenie granic jego terytorium (był to
niefortunny pomysł Tali, aby iść na skróty). Król Skorpion mógł
sam wybrać sobie rodzaj śmierci, więc zaproponował, że Ludzie
Piasku będą na niego polować jak na zwierzę. Będąc wprawionym w
rozlicznych walkach i pościgach, Mathayus pokonał swych
prześladowców i darował mu życie. Zrobiło to tak wielkie
wrażenie na okrutnym, lecz także honorowym Uruku, że puścił
Mathayusa i Talę wolno, później zaś wraz z całym Ludem Piasków
pomógł im w walce z Nebserekiem.
Tytułowa
Księga Dusz nie była ani papirusowym zwojem, ani pergaminowym
kodeksem, ani też glinianą tabliczką. Ową księgą była piękna
Amina, córka króla Mentepa. Imię Amina zostało zapożyczone z
tradycji muzułmańskiej; nosiła je matka Mahometa, żyjąca w
latach 557 – 577, zaś imię króla Mentepa może nawiązywać do
faraona Mentuhotepa I (panował w latach 2119 – 2110). Została
wychowana przez sumeryjskiego czarownika na pustyni w izolacji od
świata. Na jej skórze były zapisane imiona wszystkich zabitych
Kłem Anubisa, a pamięć o nich prześladowała ją całymi wiekami.
Nebserek chciał ją spalić, lecz została uratowana przez
Mathayusa. Dobrowolnie nadziała się na magiczny miecz, aby uwolnić
uwięzione w sobie dusze.
Na
odludziu towarzyszył Aminie jedynie wierny i nie wiedzący nic o
świecie golem – nadludzko silny humanoid ulepiony z gliny,
zapożyczony z pozabiblijnej tradycji żydowskiej (odsyłam do posta:
,,Golem’’) o imieniu Enkidu. W mezopotamskim eposie o
Gilgameszu imię to nosił dziki człowiek stworzony przez bogów po
to, aby utemperować gwałtowny i lubieżny charakter tytułowego
króla Uruk. Golem Enkidu walczył ciężką buławą i bał się
jedynie ognia, który mógł jego gliniane ciało zamienić w kamień.
Bezgranicznie oddany Aminie zginął wpadając w płomienie z
magicznym mieczem w brzuchu.
Antagonistą
o wręcz diabolicznych cechach jest w filmie egipski bóg śmierci
Anubis mający postać człowieka z głową szakala. Wykuł
pożerający dusze miecz, zwany Kłem Anubisa i dał go królowi
Mentepowi, jednocześnie czyniąc jego córkę Aminę Księgą Dusz.
Czarnoskóry
król Nebserek był ostatnim właścicielem Kła Anubisa. Gdy wziął
go do ręki, jego oczy stały się żółte. Miał na swe usługi
kapłankę o kocich oczach posiadającą ułożonego sokoła i
wojowniczkę o wytatuowanej twarzy, która zamordowała małego Abla.
Nebserek zginął w rozpalonych dla Aminy płomieniach walcząc z
Mathayusem.
Film
oceniam jako bardzo dobry, mówiący o miłości, poświęceniu,
honorze i miłosierdziu.
