W styczniu 2023 r. obejrzałem francusko – amerykańsko – meksykańską animację fantasy ,,Pinokio’’ (ang. ,,Guillermo del Toro’s Pinocchio’’) z 2022 r. w reżyserii Marka Gustafsona i Guillermo del Toro (ur. 1964).
Akcja rozgrywa się w czasie II wojny światowej w faszystowskich Włoszech.
Dżepetto był powszechnie szanowany snycerzem z małego miasteczka, który pracował nad krucyfiksem dla lokalnego kościoła. Miał ukochanego synka, Carla i boleśnie przeżył śmierć dziecka w czasie bombardowania. Pijany ściął w lesie sosnę i wyrzeźbił z niej kukiełkę. Została ona ożywiona przez Strażniczkę (odpowiednik Niebieskiej Wróżki). Poleciła ona mówiącemu owadowi, a zarazem pisarzowi, Sebastianowi J. Świerszczowi opiekować się drewnianym chłopcem. Co ciekawe, Dżepetta strugający Pinokia pod wpływem alkoholu, ma swój odpowiednik w mitologii afrykańskiej. Obatala, jeden z orisza (bogów) czczonych przez Jorubów z Nigerii, po pijanemu stworzył ludzi dotkniętych wszelkiego rodzaju kalectwami. Przypuszczam więc, że filmowy Pinokio może symbolizować dziecko niepełnosprawne, na przykład dotknięte autyzmem.
Pajacyk od początku był bardzo żywy, wesoły, a zarazem bardzo naiwny i podatny na manipulacje. Zgodnie z kanoniczną opowieścią Carla Collodiego, jego nos wydłużał się pod wpływem kłamstwa. Pinokio był nieśmiertelny. Ilekroć umierał, spotykał ponure, czarne króliki i siostrę Strażniczki, stanowiącą hybrydę ludzko – zwierzęcą. Łatwo został oszukany przez właściciela cyrku, barona Volpe (,,lisa’’), który odwiódł go od chodzenia do szkoły, pobawił należnej zapłaty za występy, a w końcu próbował spalić. Pinokio był ciekawym świata indywidualistą, niechętnie słuchającym starszych i mądrzejszych. Wbrew woli Dżepetta poszedł za nim na Mszę Świętą. Swoim pojawieniem się w kościele przestraszył wiernych, którzy w ożywionej marionetce dopatrywali się efektu zastosowania czarnej magii. Jednocześnie pajacyk był dobry, kochający i zdolny do poświęceń. Zrezygnował z nieśmiertelności, aby uratować Dżepetta przez utonięciem w morzu (pojawia się motyw podróży w brzuchu gigantycznego rekina, zwanego Koleniem).
Zamiast chytrego Kota, który razem z Lisem oszukiwał Pinokia w wersjach Collodiego i Disneya, wprowadzona została postać białej małpy Spazzatury z cyrku barona Volpe (głosu użyczyła jej Cate Blanchett, znana z wcześniejsze roli Galadrieli) oraz postać historyczna, Benito Mussolini (1883 – 1945). Pinokio w czasie cyrkowego występu, ośmieszył dyktatora. Duce kazał rozstrzelać pajacyka, lecz ponieważ Pinokio był nieśmiertelny, trafił do obozu wojskowego dla młodzieży razem z synem burmistrza.
Film zawiera odniesienia do chrześcijaństwa. Obie Strażniczki przypominają wyobrażenia aniołów i biblijnych cherubów. W jednej ze scen Pinokio pytał Dżepetta dlaczego wierni w kościele czczą wyrzeźbionego Chrystusa, a nie lubią jego samego (por. ,,Jeśliby ktoś mówił: ‘Miłuję Boga’, a brata swego nienawidził, jest kłamcą, albowiem kto nie miłuje brata swego, nie może miłować Boga, którego nie widzi’’ - 1J 4,20.
