,,Upiory żywią się krwią i ciałem ludzkim, duszą ludzi, napastują własną rodzinę i krewnych, wchodzą w stosunek z żywymi, z własnymi żonami. Powodują korowód śmierci. Gdy obyczaj pochówku zwłok do ziemi wyparł ich kremację, a więc już w okresie współistnienia z wierzeniami chrześcijańskimi, Słowiańszczyzna zachodnia i południowa dzieliła z całą Europą wiarę w wampiryzm i sposoby przeciwdziałania mu. […]. Ruś składała natomiast upirom ofiary podobnie jak innym demonom, a ponieważ chłopu rosyjskiemu wampiryzm był zdaje się obcy, upir mógł mieć tam starszy odcień ducha osoby zmarłej, widma niekoniecznie ze złymi zamiarami, lub też takimi, od których powinna by je odwieść odpowiednia obiata'' – Aleksander Gieysztor ,,Mitologia Słowian''
W
październiku
2015
r. obejrzałem po raz drugi polski, czarno – biały horror
,,Upiór''
z 1967 roku, nakręcony przez Stanisława Lenartowicza na podstawie
opowiadania Aleksieja Tołstoja z 1841 r. Akcja filmu rozgrywa się w
pierwszej połowie XIX wieku w Moskwie, oraz w podmoskiewskiej
posiadłości brygadierowej Sugrobiny. Głównym bohaterem jest
niejaki Runiewski, zakochany w Daszy, którego Rybarenko próbował
ostrzec przed spiskiem upiorów dybiących na ich życie. Komponent
fantastyczny pochodzi z mitologii słowiańskiej. Tytułowymi
upiorami są Sugrobina – babka Daszy i radca Tielajew, którzy już
dawno zmarli i po śmierci przekształcili się w straszydła,
ponieważ zaniedbano przebicia ich serc osinowymi kołkami. Znakiem
rozpoznawczym upiorów było charakterystyczne cmokanie. Piły one
ludzką krew, były odporne na ciosy żelaza, zaś zabić można je
było przekłuwając ich cienie. Upiory zamordowały Praskowię
– młodą żonę Wasyla Rybarenki, jego samego zaś ogłosiły
publicznie wariatem. Postać
ta nasuwa mi skojarzenia z Antonim Macierewiczem :). Praskowia stała
się dobrym duchem, który ostrzegł Runiewskiego przed upiorami i
dał mu szpadę do obrony przed nimi. Runiewski ranił w dłoń
Sugrobinę i zabił Tielajewa przekłuwając jego cień na wysokości
serca. Niestety upiory zdążyły zamienić Daszę w jedną z nich.
Odtąd dziewczyna zakrywała bliznę na szyi za pomocą czarnej
tasiemki. Runiewski miał ją poślubić, lecz uciekł aż się za
nim kurzyło. Nie można więc powiedzieć, aby omawiany film
propagował wampiryzm, jak to się zarzuca ,,Sadze
Zmierzch''
:). Premiera miała miejsce 11 lutego 1968 r., a właśnie w marcu
tego roku nastąpiło apogeum walki politycznej między komunistami z
frakcji natolińskiej i puławskiej, które doprowadziło do
emigracji wielu Żydów z Polski. Czyżby w podświadomym rozumieniu
niektórych upiory były symbolem Żydów?
