,,Relax. Antologia opowieści rysunkowych''

,,Są na zamku [w Niedzicy – przyp. T. K.] dwie białe damy. Jedna całkiem biała, a druga z nutką kawy. Obie równie nieszczęśliwe. Umina, ta ciemniejsza, to księżniczka inkaska. Przyjechała do Niedzicy z olbrzymim skarbem i ukryła go tu. Niestety, zamordowano ją, no i szukaj teraz wiatru w polu. Jedyne co odnaleziono, to kilka sznurków z węzełkami. […]. Na temat skarbu Inków ukrytego w Niedzicy powstało wiele legend, napisano też kilka książek. Bardzo ciekawa, częściowo udokumentowana jest również historia przybycia Uminy do Niedzicy'' – Witold Vargas, Paweł Zych ,,Duchy polskich miast i zamków''

Na przełomie lutego i marca 2017 r. przeczytałem antologię polskich komiksów z lat 70 – tych XX wieku publikowanych w ówczesnym czasopiśmie ,,Relax'' (pisownia oryginalna) poświęconym głównie komiksom. W latach 1976 – 1981 ukazało się 31 numerów. Wśród autorów znaleźli się min. tacy klasycy polskiego komiksu jak Janusz Christa (1934 – 2008) i Grzegorz Rosiński. W omawianej antologii znalazły się opowieści z gatunków science fiction, fantasy, sensacyjne, wojenne i humorystyczne. Ich akcja toczyła się w XVIII wieku, różnych okresach wieku XX (od II wojny światowej aż po lata 90 – te), w neolicie, a nawet w kredzie w takich miejscach jak: Niedzica (komiks nawiązujący do legendy o ukrytym w niej skarbie Inków), Peru w czasach powstania Tupaca Amaru II (1780 – 1783), bezludna wyspa, RFN, Chile, Francja, a nawet neolityczne miasto Chatal Huyuk (Çatal Hüyük) w Anatolii (dla ciekawostki: miasto to pojawia się również w mojej powieści ,,Tatra cz. I Misja'' dostępnej na tym blogu ;).

Na kartach komiksu pojawiają się kosmici i bojowe roboty, przypominające dinozaura i owada. Skonstruowało je dwóch skłóconych ze sobą, szalonych naukowców, co stanowi aluzję do amerykańsko – sowieckiego wyścigu zbrojeń podczas Zimnej Wojny. W latach 90 – tych XX wieku (przyszłość z perspektywy autora komiksu) dwóch Polaków, dwóch Sowietów, Amerykanin i Japończyk przeniosło się w czasie do kredy, aby badać życie dinozaurów takich jak np. tyranozaur czy styrakozaur. Jeden z członków ekspedycji, Grigorij odkrył nieznany paleontologom gatunek gada morskiego, który został nazwany jego imieniem. Z kolei w 1961 r. pewien Polak czytający w gazecie o odkryciu Chatal Huyuk za pomocą czarodziejskiej klepsydry przeniósł się tam. Napotkał matriarchalną społeczność wyznającą lunarny kult Bogini Matki, który wymagał ofiar z mężczyzn składanych przez żądne krwi, stare kapłanki (trafna krytyka feminizmu, nasuwająca skojarzenia z filmem ,,Seksmisja''). Główny bohater chcąc znieść ofiary z ludzi zastąpił kalendarz lunarnym solarnym. Inne ciekawe wątki to: groteskowy Orient Men – parodia amerykańskich superbohaterów (notabene polska specjalność, której przykładami są: Likwidator, Wilq Superbohater i Jakub Wędrowycz), biały, mówiący pies należący do Pana Paparury, Zorro, Don Kichot, żabia księżniczka Kumkala, którą zła czarownica zamieniła w ,cud – dziewicę'' (książę odczarował ją pocałunkiem) oraz zachodnioniemieccy terroryści z organizacji Czarna Róża (wzorowani na lewackich terrorystach z Frakcji Czerwonej Armii siejącej postrach w RFN).

Omawiany komiks był dla ówczesnej młodzieży rodzajem ,,okna na świat''; odskoczni od szarej, komunistycznej codzienności. Minusem w omawianym zbiorze są jedynie elementy wymuszonej przez władzę propagandy jak: współpraca polsko – sowiecka podczas II wojny światowej, czy gloryfikowanie chilijskich ,,antyfaszystów''. 

Albańskie nimfy

,,GRŻETY - w mit. i leg. albańskich wodne boginki strzegące skarbów na dnie jezior i tam też mieszkające. Kiedy z rzadka chodziły na ląd, aby ogrzać się w słońcu, bywało, że schwytane przez ludzi były dobrymi żonami i matkami. Z czasem jednak powracały  do wód jeziora i porzucały swoje ziemskie rodziny'' - Zbigniew Pasek (red.) ,,Bogowie, demony, herosi. Leksykon''

Gryf w mitologii węgierskiej

,,GRÍFFMADÁR (węg. 'Ptak - Gryf') - w mit. węgierskiej gryfy mają podwójne znaczenie: 1. mitologiczne ptako - konie ujeżdżane przez bohaterów ([...] Janczi, Katona), 2. demony żyjące na końcu świata, posiadające niezmierzone bogactwa. Gryfy nie są na ogół ludziom życzliwe, lecz wynagradzają hojnie wszelkie okazane im dobro'' -Zbigniew Pasek (red.) ,,Bogowie, demony, herosi. Leksykon''

Geser

,, [...] 1. legendarny tybetański bohater, którego sława przeniknęła do rytuałów tybetańskiego buddyzmu. Przypuszcza się, że jego legenda związana jest z postacią władcy rzymskiego imperium - Cezara, a samo słowo geser jest zmienionym słowem 'cezar'. 2. największy heros ludów mongolskich i tureckich - Syberia i Azja Środk., (mong. Geser - chan - 'Pan - Władca') bohater Geseriady. Urodzony z nakazu [...] Buddy jako wcielenie syna [...] Tengri Chormusty pod imieniem Dżoru. Jako dziecko od kolebki walczył z demonami, nawrócił rozbójników na buddyzm, wyrwał pióro ze skrzydła [...] Garudy. Z 7 głów zabitego przezeń smoka powstał gwiazdozbiór Wielkiej Niedźwiedzicy. Wygnany przez stryja zemścił się na nim okrutnie. Przy pomocy otrzymanego z niebios konia zwyciężył w zawodach o rękę Drugmo, zdobył cudowne uzbrojenie i został władcą świata. Walczył z ludożerczym demonem północy Lubsaną, a napój zapomnienia sprawił, że ożenił się w wdową po nim. Tymczasem sąsiedni władca Gurkar porwał Drugmo. G., władający szamańskimi umiejętnościami, magicznym sposobem zabił Gurkara, zdobył też chińską księżniczkę, wyzwolił swą matkę spod władzy [...] Erlika z piekieł i zabił demonicznych władców sąsiednich państw. Potrafił wskrzeszać dawnych bohaterów, by mu pomagali, swych wrogów zabijał, porywając ich dusze. Dlatego jest uważany za ducha opiekuńczego szamanów, pomagającego w podróżach do nieba. Pod koniec życia G. oczyścił się z przelanej krwi, medytując wraz ze swymi bohaterami na górze Margie Pongi, po czym odszedł do nieba. Ponieważ nie udało mu się pokonać całego zła, pewnego dnia może powrócić'' - Zbigniew Pasek (red.) ,,Bogowie, demony, herosi. Leksykon''

Do postaci Gesera (Hesera) nawiązał kontrowersyjny, rosyjski pisarz Siergiej Łukjanienko w cyklu fantasy ,,Patrole'', gdzie mityczny bohater stał na czele Straży Nocnej - sił dobra. Jego antagonista, Zabulon ze Straży Dziennej - sił zła jest wzorowany na żydowskim czarnoksiężniku z legend średniowiecznych.

Bohater z Kałmucji

,,DŻANGAR (mong. 'Sierota') - heros kałmucki i zachodniomongolski (Azja Środk.), bohater cyklu mitycznego Dżangariada. Sierota, od kołyski zmagał się z potworami - mangusami. Raniony strzałą przy porwaniu koni jasnowidza został uratowany przez Chongora, późniejszego towarzysza. W wieku 7 lat ożenił się z księżniczką Szabdal i został władcą idealnego państwa Bumba (bumba - część stupy buddyjskiej symbolizująca Środkowy Świat), którego bronił przed złymi stworami. Przez jednego z nich, zmienionego w orła, został uniesiony do nieba, skąd zwycięsko wrócił na grzbiecie [...] Garudy, zwiedziwszy Świat Środkowy i Dolny. Widząc żonę postarzałą, odszedł. Kiedy broniącego Bumby Chongora uwięziono w podziemnym świecie, Dż. uratował go, pokonawszy wszystkie demony podziemi. Pieśni o jego czynach śpiewano nawet w państwie [...] Erlika'' - Zbigniew Pasek (red.) ,,Bogowie, demony, herosi. Leksykon''