,,Jeszcze
się kiedyś rozsmucę,
Jeszcze
do Ciebie powrócę,
Chrystusie…
Jeszcze
tak strasznie zapłaczę,
Że
przez łzy Ciebie zobaczę,
Chrystusie…
I
tak wielką żałobą
Będę
się żalił przed Tobą,
Chrystusie…
Że
duch mój przed Tobą klęknie
I
wtedy – serce mi pęknie,
Chrystusie...’’
-
Julian Tuwim ,,Chrystusie’’
Dla
mnie jako dla katolika, Jezus Chrystus (ok. 8 p. n. e. - 33 n. e.),
Prawdziwy Bóg i zarazem Prawdziwy Człowiek Królem,
Panem, Mistrzem i Przyjacielem. Na przestrzeni całego mojego
życia zawiedli mnie różni ludzi, jak: politycy, postaci
historyczne, naukowcy, pisarze, nauczyciele i nie tylko. Tymczasem
Jezus Chrystus nigdy mnie nie zawiódł! Imię Jezus znaczy ,,Jahwe
zbawia’’, podczas gdy tytuł Chrystus znaczy po grecku
Pomazaniec. W świetle religii chrześcijańskiej Jezus Chrystus jest
wyczekiwanym przez dawnych Żydów Mesjaszem, a równocześnie
jedynym Zbawicielem każdego człowieka niezależnie od pochodzenia,
języka, koloru skóry itd. Muzułmanie widzą w Nim jedynie jednego
z proroków poprzedzających Mahometa, podczas gdy dla niektórych
hindusów jest jednym z awatarów Wisznu. Niezależnie od tego czy
ktoś uznaje w Jezusie Boga, czy też nie, jest On postacią
historyczną, co w przeszłości próbowali podważyć ideolodzy
ateizmu (znalazło to odbicie w rozmowie Berlioza i Bezdomnego na
Patriarszych Prudach w ,,Mistrzu i Małgorzacie’’ Michaiła
Bułhakowa). Oprócz Ewangelii za historycznością Chrystusa
przemawiają fragmenty pism starożytnych historyków takich jak:
Tacyt (55 – 120), Swetoniusz (69 – 130) i Józef Flawiusz (37 –
po 94), a także wzmianka w ,,Talmudzie’’ (dla
ciekawostki: imię Jeszua Ha – Nocri z ,,Mistrza i Małgorzaty’’
zostało zaczerpnięte właśnie z tego podręcznika dla rabinów).
Również Jego zmartwychwstanie, bez którego wiara chrześcijan
wszystkich epok byłaby daremna, jest faktem historycznym (,,Wczesny
Kościół podawał liczbę aż 500 świadków, którzy widzieli i
doświadczyli Jezusa zmartwychwstałego. [...]’’ - ,,Mity
o Jezusie’’ [w]: ,,Encyklopedia zjawisk XXI wieku
OKIEM’’).
Postaci
Jezusa poświęcono dużo uwagi nie tylko w Nowym Testamencie, ale
też w apokryfach, oraz licznych legendach, czasem daleko
odbiegających od ortodoksji i przekraczających granicę
bluźnierstwa (np. bałamutny przekaz o tym, że ojcem Jezusa miał
być jakoby rzymski żołnierz, zwany Panterą). Poniżej chciałbym
zaprezentować niewielką próbkę owej twórczości.
,,Trzynaście
świątyń – w tym Santiago de Compostela i bazylika św. Jana na
Lateranie – uważa, że posiadają święty napletek (sacrum
praeputium) Chrystusa, ucięty mu w czasie rytualnego obrzezania.
Zagadnienie niemal cudownego rozmnożenia napletka stało się nie
lada problemem dla dawnych teologów. Już papież Innocenty III (zm.
1216) orzekł swoim autorytetem, że napletek po zmartwychwstaniu
odrósł, a Jezus wstępując do nieba … zabrał ze sobą tę część
ciała. Na początku XVII stulecia A. Solmeron stwierdził, że
Stwórca w sposób cudowny rozmnożył Chrystusowy napletek. Za zgodą
Rzymu praktykowano również kult św. Prepucjusza (od słowa
praeputium, co znaczy napletek)’’ - Michał Rożek ,,Smakowitości
obyczajowe’’.
Istniał
też pogląd głoszący, że napletek Jezusa zamienił się w …
pierścienie Saturna (Edward Brooke – Hitching ,,Atlas
nieba’’).
Niektórzy
wierzą, że Jezus Chrystus odbył w młodości podróż do Brytanii
razem ze swym wujem, św. Józefem z Arymatei, gdzie pobierał nauki
u druidów. Ślad owej współczesnej legendy można znaleźć w
wiccańskiej powieści fantasy ,,Mgły
Avalonu’’
Marion Zimmer Bradley.
Inny z
kolei twierdzą, że Jezus uniknął śmierci na krzyżu pijąc
chińskie zioła. Oszukawszy swych prześladowców, poślubił św.
Marię Magdalenę i osiadł w Kaszmirze.
,,
[…] Według niewielkiej grupy wiernych Jezus nie zmarł na krzyżu
na Golgocie, tylko w północnej Japonii w wieku 106 lat. Jego
szczątki podobno leżą w grobie we wsi Shingō’’
- Joshua Foer, Dylan Thomas, Ella Morton ,,Atlas osobliwości’’
W latach
30 – tych XX wieku shintoistyczny kapłan miał jakoby odnaleźć
hebrajskie dokumenty potwierdzające tę historię, które rzekomo
zostały zniszczone podczas II wojny światowej. Legenda ta głosi,
że Jezus miał brata imieniem Isukiri, wraz z którym uciekł z
Jerozolimy do Japonii. W Kraju Kwitnącej Wiśni uprawiał ryż i
założył rodzinę, zaś Jego potomkowie mają jakoby żyć do dziś
w Japonii. Ten ostatni motyw przypomina współczesne brednie Dana
Browna o pochodzeniu frankijskiej dynastii Merowingów od Jezusa
Chrystusa i św. Marii Magdaleny.
,,Ponoć
Jezus ukazał się w Nairobi tłumowi ludzi słuchających
uzdrowicielki wiarą, Mary Ataska. Świadkowie tego niezwykłego
zdarzenia opowiadali, że Jezus najpierw pobłogosławił obecnych w
języku suahili, a potem zaklął po hebrajsku i wskoczył do
samochodu prowadzonego przez niejakiego Gurnama Singha. Indagowany
Singh wyznał, że zawiózł swego pasażera na przystanek autobusu
numer 56, gdzie Syn Boży kazał się wysadzić, żeby – jak
powiedział - ‘udać się do nieba’’’ - Mike Dash ,,Granice
poznania’’
W
XX wieku istniały też legendy miejskie, w których Jezus jeździł
autostopem. Z kolei zairska sekta Jemaa przedstawia Jezusa w sposób
wręcz perwersyjny:
,,’Jezus
obmył stopy apostołów. Niektórzy twierdzą, że nie były to
stopy, lecz raczej intymne części ciała. Chrystus wówczas
przekazał swą miłość apostołom. On uczynił to poprzez
seksualne stosunki z ich żonami. […] W Zielone Świątki po
otrzymaniu Ducha Świętego, apostołowie zjednoczyli się cieleśnie
z kobietami zgromadzenia. [...]’’ - Andrzej Szyjewski ,,Etnologia
religii’’ (przypis 21 do rozdziału XVII ,,Przykłady nowych
ruchów religijnych’’).
Według
mormonów (gnostyckiej sekty założonej w XIX wieku) Jezus był
jednym z wielu bogów, bratem … Diabła (zrodzonego z innej matki –
bogini). Miał wiele żon, a po zmartwychwstaniu ukazał się w
Ameryce Północnej.
Efektem
ubocznym chrystianizacji jest pojawianie się synkretycznych wierzeń,
w których Jezus, Maryja i święci mieszają się z pogańskimi
bóstwami (np. świeżo ochrzczeni Litwini wierzyli w św. Marię
Perkunatele, czyli matkę Perkuna). Poniżej przedstawiam przykład
owego synkretyzmu pochodzący z Australii.
,, […]
Dowiedzieli się też, że Jinimin (czyli Jezus) pojawił się
ostatnio wśród Aborygenów. Miał on czarną i białą skórę, i
obwieścił im, że cały kraj będzie należał do nich, a w
przyszłości nie będzie żadnej różnicy między białymi a
czarnymi. [...]’’ - Mircea Eliade ,,Religie australijskie.
Wprowadzenie’’
Zjawisko
synkretyzmu religijnego dotyczy również Nowej Gwinei.
,,’Według
wywodów jednego z kultów na Nowej Gwinei holenderskiej
Europejczycy, wyrywając pierwszą stronę Biblii, ukryli fakt, że
Jezus był Papuasem. Dzięki temu postępkowi przywłaszczyli sobie w
chrześcijaństwie pozycję uprzywilejowaną, która słusznie
należała się Papuasom. Aby naprawić tę niesprawiedliwość,
wierni przechrzcili swe wioski na Galileę, Jerycho itd., a jeden z
przywódców, który zresztą nosił imię Mojżesz, schronił się
na medytacje na górze przechrzczonej na Górę Karmel’… [...]’’
- Andrzej Szyjewski ,,Etnologia religii’’ (przypis 42 do
rozdziału XVII ,,Przykłady nowych ruchów religijnych’’)
Postać
Jezusa w różnych kostiumach oraz ukazana z różnych perspektyw
przewija się również w literaturze fantasy. Można wymienić tu
takich autorów i ich dzieła: Michaił Bułhakow ,,Mistrz
i Małgorzata’’
(Jeszua Ha – Nocri), J. R. R. Tolkien ,,Władca
Pierścieni’’
(Frodo, Gandalf i Aragorn), C. S. Lewis ,,Opowieści
z Narnii’’ (lew
Aslan), Fritz Leiber ,,Saga
o Fafrydzie i Szarym Kocurze’’
(Garncowy Iszek), serial ,,Xena’’
(Eliasz), Kiryl J. Yeskov ,,Ewangelia
według Afraniusza’’,
Andrzej Sapkowski ,,Saga
o wiedźminie’’
(prorok Lebioda), Rafał Dębski; opowiadanie ,,Narodziny
nadziei’’ ze
zbioru ,,Pasterz
upiorów’’,
Maja Lidia Kossakowska ,,Zastępy
anielskie’’
(Syn), Jacek Piekara ,,Ja,
inkwizytor’’
(Jezus Najsroższy, który zszedł z krzyża i wymordował swoich
wrogów), Małgorzata Nawrocka ,,Anhariada’’
(Ten Sam) i ,,Twierdza
aniołów’’. W
tworzonej przeze mnie mitologii slawianistycznej figurą Chrystusa
jest Teost Car Słońce.
Śniło mi
się, że cofnąłem się w czasie i w szczecińskim lesie
podmiejskim spotkałem Jezusa siedzącego na ławce, który
powiedział, że mnie nie zna.