,,Kto ma sól, ten jest król’’ - przysłowie polskie
W
lipcu
2020 r. obejrzałem czechosłowacki film fantasy ,,Maruszka
i książę’’
(słowackie: ,,Sol’
nad zlato’’;
inny tytuł: ,,Sól
cenniejsza niż złoto’’)
z 1982 r. Nakręcił go Martin Holly (1931 – 2004) na podstawie
słowackiej baśni ludowej. Zawarte w niej motywy wędrowne pojawiają
się już w ,,Historii
królów Brytanii’’
Geoffreya z Monmouth, dramacie ,,Król
Lear’’
Williama Szekspira i w greckim micie o Midasie.
Akcja
rozgrywa się w fikcyjnym królestwie w średniowiecznej Europie.
Główną
bohaterką jest królewna Maruszka – najmłodsza córka króla
Prawosława, mająca dwie starsze siostry – Wandę kochającą
złoto i Barbarę lubującą się w diamentach. Maruszka kochała
Księcia Soli – syna króla Podziemnego Świata. Król Prawosław
za radą mądrego błazna poddał córki próbie. Każda z nich miała
powiedzieć jak bardzo go kocha. Wanda, która wybrała sobie za męża
króla Norberta, powiedziała, że kocha ojca bardziej niż złoto.
Barbara, która związała się z królem Kazimierzem przedkładała
ojca nad diamenty. Natomiast Maruszka powiedziała, że kocha ojca
bardziej niż sól. Prawosław obraził się za to prozaiczne
porównanie i wypędził córkę. Wówczas podziemny król rzucił na
jego państwo klątwę zamieniającą sól w złoto. W
rezultacie potrawy straciły smak i zaczęły się psuć, ludzie i
zwierzęta zaczęły chorować, zaś cenny minerał trzeba było
kupować za bezcen za granicą, a i tak w granicach państwa
Prawosława zamieniał się w paradoksalnie bezużyteczne złoto.
Tymczasem syn podziemnego króla zamienił się w słup soli jak żona
Lota i nawet jego władający potężnymi czarami ojciec nie mógł
go odczarować. Wydziedziczona przez ojca Maruszka tułała się po
lasach i górach gdzie spotkała tańczące wiły. Królowa podziemia
pod postacią Mądrej (eufemistyczne określenie wiedźmy) poddała
Maruszkę próbom. Gdy przekonała się, że dziewczyna jest wierna i
szczera, wyjawiła jej sposób na odczarowanie księcia. Maruszka i
Książę Soli wzięli ślub w Podziemnym Świecie. Gdy królewna
powróciła na powierzchnię, przywróciła utraconą sól królestwu
swego ojca, któremu wybaczyła. Razem ze swym wybrankiem została
koronowana na następczynię króla Prawosława.
W
filmie na uznanie zasługują: piękna i szlachetna bohaterka,
wspaniałe widoki słowackiej przyrody i mądre przesłanie ;).
