wtorek, 17 lutego 2015

Bogini o wielu imionach




,,W Syrii zwą cię Astarte albo Artemidą lub Nanają, a w Licji znów Władczynią Leto, Tracy Macierzą Bogów ciebie nazywają, Hellenowie zaś Herą, albo Afrodytą, dobrą Hestią i Reą, łaskawą Demeter, a Egipcjanie Thiuis, bo ty Jedna jesteś wszystkimi boginiami, jakie czczą na ziemi'' - fragment hymnu Isidorosa do Izydy; przekład Anna Świderkówna,



Reinmar z Bielawy podpisałby się pod tym, wszystkimi gęsimi piórami jakie posiadał. 

,,Nowy Cień''

,, […] Pochwycił on Smoka, tego węża starodawnego, którym jest diabeł i szatan, i związał go na tysiąc lat. Strącił go do Przepaści i zamknął, i pieczęć nad nim umieścił, tak, że już nie będzie zwodził narodów aż tysiąc lat się dopełni. A potem ma być na krótki czas uwolniony'' - ,,Apokalipsa św. Jana'' 20, 2 – 3


W lutym 2015 r. przeczytałem w Internecie na stronie home.agh.edu.pl/-evermind/jrrtolkien/nshadow.htm ,długo wyczekiwane przez polskich czytelników dzieło ,,Nowy Cień'' J. R. R. Tolkiena - niedokończoną kontynuację ,,Władcy Pierścieni'' w przekładzie tolkienisty Ryszarda Derdzińskiego.




Akcja utworu rozgrywa się w Czwartej Erze Śródziemia, w Gondorze za panowania króla Eldariona, syna Ellesara – Aragorna1 i Arweny. Bohaterami omawianego fragmentu są stary sadownik Borlas – były żołnierz, pamiętający Wojnę o Pierścień i zbuntowany młodzieniec Saelon. Po upadku Mordoru nastał Wielki Pokój, jednak wśród powszechnego dobrobytu zło na nowo podnosi głowę. Oto pojawił się następca Morgotha i Saurona – tajemniczy Herumor, potajemnie czczony przez ludzi ,,znudzonych Dobrem'' – używając dosadnego określenia: ,,którym się w d... poprzewracało z dobrobytu''. Młodzi ludzie coraz częściej bawią się w orków – czyżby Tolkien w ten sposób jakby zapowiedział współczesną fascynację wampirami i innymi demonami? Saelon nawet wyciągnął Borlasa na spotkanie czczącej Nowy Cień sekty i … tu tekst się urywa.
W utworze spodobały mi się: jego chrześcijańskie przesłanie – ostrzeżenie przed satanizmem i fascynacją złem (motyw ,,znudzenia Dobrem''), wątki ekologiczne (człowiek ma prawo korzystać z zasobów przyrody, jeśli jej bezmyślnie nie niszczy; wandalizm jest gorszy niż kradzież), pochwała mądrości życiowej starych ludzi i piękny, literacki język. Żałuję, że Tolkien nie skończył tego utworu.
Co do tłumacza – pan Ryszard ,,Galadhorn'' Derdziński prowadzi bardzo ciekawego bloga ,,Tolknięty'', na który zaglądam często i z wielkim zainteresowaniem.




1 Jak wiemy Aragorn w ciągu życia nosił wiele imion takich jak: Estell, Obieżyświat i Ellesar.