Trzewikodziób

Trzewikodziób, zwany butodziobem jest przedstawicielem najmniej licznej rodziny ptaków brodzących. Balaeniceps rex jest jej jedynym reprezentantem. Jego nazwę utworzono od charakterystycznego kształtu dzioba przypominającego szerokie obuwie. Lata z lekko zagiętą szyją jak czaple. Upierzenie popielato – szare z ciemnymi lotkami sterówkami. Wydłużone nogi i szyja. Żyje we wschodniej Afryce, łącznie z trzema populacjami wyspowymi gnieżdżącymi się na północ i południe od tego obszaru. W odróżnieniu od czapli nie zakłada kolonii lęgowych.

Jak wszystkie brodzące, trzewikodziób jest mięsożerny. Czatuje nocą nad brzegiem akwenu. Jego łupem padają ryby (zwłaszcza dwudyszne), żaby, skorupiaki, mięczaki, a nawet … krokodyle. Przed posiłkiem trzewikodziób oczyszcza skórę krokodyla z osadzających się na niej glonów. Oczywiście może konsumować tylko bardzo młode, a więc mniejsze od siebie osobniki. Dorosłe krokodyle raczej same mogłyby zagrozić trzewikodziobowi.

Podczas gdy bociany, ibisy, czaple, warzęchy, czy warugi zakładają gniazda na drzewach, lub innych naturalnych, bądź sztucznych wzniesieniach, trzewikodzioby gnieżdżą się w wysokich trawach, na bagnach, lub (podobnie jak nasze perkozy) na platformach z wodnej roślinności. W lęgu są od jednego do dwóch piskląt będących gniazdownikami.

O przyjaźni człowieka z trzewikodziobem pisał Alfred Szklarski w książce ,,Tomek w grobowcach faraonów’’.

Tukany

Po obydwu stronach Atlantyku żyje wiele podobnych zwierząt. Przykładowo niszę ekologiczną dzioborożców w Ameryce Południowej zajmują tukany, również należące do kraskowatych (Czytelnicy ,,W pustyni i w puszczy’’ Henryka Sienkiewicza zapewne pamiętają, że Staś nazwał ,,tukanami’’ … dzioborożce). Nazwa omawianych ptaków jest onomatopeją. Dawniej określano je ,,pieprzojadami’’ (było to też przezwisko jednego z bohaterów ,,Syzyfowych prac’’ Stefana Żeromskiego), mimo że nie mają związku z pieprzem.

Charakteryzują się monstrualnymi, ostro zakończonymi dziobami (w przeciwieństwie do dzioborożców, tukany nie mają tzw. ,,kasków’’ czyli narośli). Pióra tworzące ogon są sztywne jak u dzięciołów, co pozwala zachować równowagę na drzewie. Posiadanie tak wielkich dziobów nie stanowi dla tukanów obciążenia – w środku dziób wypełnia ażurowe rusztowanie z beleczek kostnych. Dzioby tukanów i dzioborożców mimo okazałego wyglądu ważą tyle co … ołówki. Różnią się one ubarwieniem i wielkością w zależności od gatunku. Tukan toko (największy z nich) ma intensywnie pomarańczowy dziób zakończony czarną plamką. Tukan tęczodzioby posługuje się dziobem w jasnych odcieniach niebieskiego, zielonego, oraz pomarańczowego. Najmniejszy z nich, tukan czarnodzioby ma krótki, czarny dziobek. Jego ubarwienie jest czarne z żółtą i czerwoną plamą na podgardlu. W ubarwieniu tukanów dominuje czerń i biel.

Czym się żywią jeśli nie pieprzem? Konsumują owoce (potrafią obierać je ze skórek nie zrywając z gałęzi), owadami, oraz plądrują gniazda innych ptaków. W ogrodach zoologicznych zaobserwowano, że chwytają wróble próbujące ,,podkradać’’ im karmę (to samo zjawisko ma miejsce u marabutów i … licznych małp).

Gniazda zakładają w dziuplach, ich pisklęta są gniazdownikami. Wykluwają się bez pierza. Przed uszkodzeniami mechanicznymi ich nogi są chronione przez zrogowaciałą skórę. Do tukanów należy 35 gatunków.