poniedziałek, 27 lipca 2020

Astronauci i kosmonauci


,,Nagle –
W powietrzu sztucznych satelitów
mrowie i stacji kosmicznych.
Jest ‘’Mir’’ jest i ‘‘Voyager’’
Więc ‘’Apollo 11’’ ‘’Woschod’’ etc.
Lądują na armagedońskiej ziemi,
Wychodzą:
Gagarin,
Armstrong,
Tiereszkowa,
Glenn,
Hermaszewski,
‘’Buzz’’ Aldrin,
Leonow,
Collins
i tłumy, tłumy, tłum wielki
kosmiczny.
Padła nienawiść co dzieliła
ich narody
Astronauci – Kosmonauci
Pochód na pokłady zapraszają.
Tam gdzie rozbrzmiewa kaseta
z
nagranymi głosami długopłetwców
Lucy usiadła wraz z Hamem
zaś
szczur z Francji Hektor
bawi się
z
Łajką – radziecką suką.
Pochód poleciał aż na satelitę.
Rok 1999 i Jena byli z nimi
Po czym do
Armagedonu
wszyscy
w
dobrym humorze
wrócili’’
- ,,Milenium, czyli Nowe Triumfy’’








Tytuł niniejszego posta wymaga wyjaśnienia. Ludzi podróżujących w Kosmos nazywano astronautami w USA i innych zachodnich krajach demokratycznych. W ZSRR i innych krajach komunistycznych nosili oni nazwę kosmonautów. W XXI wieku mamy do czynienia z trzecim terminem – taikonauci na określenia Chińczyków eksplorujących Kosmos.
W wieku przedszkolnym miałem książkę o wizycie bohaterów ,,Ulicy Sezamkowej’’ w muzeum gdzie Bert interesował się tylko skałą z Księżyca (mnie samego z kolei w książeczce najbardziej zaciekawiły dinozaury).







Z książki Bolesława Orłowskiego ,,Zwierzęta w służbie człowieka’’ dowiedziałem się po raz pierwszy o suce Łajce – pierwszym ziemskim zwierzęciu 3 listopada 1957 r. wystrzelonym przez Sowietów w sztucznym satelicie ,,Sputnik 2’’, oraz o rosyjskim naukowcu polskiego pochodzenia Konstantinie Ciołkowskim (1857 – 1935), który badając wpływ nieważkości na żywy organizm umieścił w wirówce karalucha.







W trzeciej klasie szkoły podstawowej czytając książkę Dinah Starkey ,,Atlas odkryć’’ dowiedziałem się min. o Wernherze von Braunie (1912 – 1977) – niemieckim nazistowskim konstruktorze rakiet V1 i V2, który nierozliczony ze swych zbrodni, po II wojnie światowej pracował dla Amerykanów pomagając im w podboju Kosmosu. Przypuszczam, że właśnie postać von Brauna przyczyniła się do powstania cieszącej się popularnością teorii spiskowej o kolonii nazistów na Księżycu wykorzystanej w fińskim filmie ,,Iron Sky’’ recenzowanym na tym blogu ;).
W 1995 r. czytając rosyjski atlas ,,Świat wokół nas’’ znalazłem w nim rozdział o sowieckich lotach w Kosmos.






,,ODKRYWANIE KOSMOSU W ZSRR
[…] Podbój kosmosu rozpoczął się 4 października 1957 roku, kiedy to wystrzelono pierwszego radzieckiego sztucznego satelitę Ziemi. […] statek ‘Wostok’, to w nim właśnie 12 kwietnia 1961 roku po raz pierwszy w dziejach ludzkości obywatel ZSRR Jurij Gagarin odbył lot okołoziemski. […] Do długotrwałej pracy w kosmosie wykorzystuje się stacje ‘Salut’ i ‘Mir’. Rozmiary ich są tak duże, że w ich wnętrzu może przez dłuższy czas przebywać i pracować kilku kosmonautów. Prowadzą oni badania naukowe nie tylko wewnątrz statku kosmicznego, ale i w otwartej przestrzeni. Łączność między stacjami a Ziemią utrzymuje się za pomocą statków kosmicznych typu ‘Sojuz’. Statki kosmiczne badają nie tylko Ziemię, ale i jej naturalnego satelitę – Księżyc. Wiele ciekawych informacji na ten temat dostarczyły radzieckie pojazdy księżycowe zdalnie kierowane z Ziemi, automatyczne statki międzyplanetarne prowadzą badania planet: Marsa, Wenus, Merkurego, Jowisza, Saturna i Urana’’ - ,,Świat wokół nas’’


Kolejny rozdział dotyczył badań Kosmosu prowadzonych przez różne państwa.


,,ODKRYWANIE KOSMOSU. WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA
[…] W 1969 r. amerykańscy astronauci ze statku kosmicznego ‘Apollo – 11’ pierwsi lądowali na Księżycu i szczęśliwie powrócili na Ziemię. W licu 1975 roku rosyjscy i amerykańscy uczeni przygotowali wspólny lot statków kosmicznych ‘Sojuz – 19’ i ‘Apollo’. Nowym krokiem w badaniu kosmosu było zbudowanie promu kosmicznego. Może on służyć do wielokrotnych wypraw w kosmos. Rakiety kosmiczne są produkowane we Francji, Japonii, Chinach, Wlk. Brytanii, Indiach i innych krajach. Razem z radzieckimi i amerykańskimi kosmonautami w przestrzeni pozaziemskiej przebywali kosmonauci z Czechosłowacji, Polski, Niemiec, Bułgarii, Węgier, Wietnamu, Kuby, Mongolii, Rumunii, Francji, Indii, Syrii, Afganistanu. W lipcu 1988 r. w Związku Radzieckim wystrzelono w przestrzeń kosmiczną automatyczne próbniki międzyplanetarne ‘Phobos – 1’ i ‘Phobos – 2’. W opracowaniu ich naukowego programu i konstrukcji urządzeń razem z naukowcami radzieckimi brali udział specjaliści z Austrii, Bułgarii, Węgier, Niemiec, Irlandii, Polski, Finlandii, Francji, Czechosłowacji, Szwajcarii, Szwecji i Europejskiej Agencji Kosmicznej. [...]’’ - ibidem.

Niezależnie od zasług Sowietów w badaniu Kosmosu nie należy zapominać, że ZSRR był państwem totalitarnym, zagrażającym pokojowi na świecie i bardzo dobrze, że się rozpadł.







W klasie piątej dowiedziałem się o Walentinie Tiereszkowej – pierwszej kobiecie w Kosmosie.

,,KTÓRA KOBIETA PIERWSZA ODBYŁA LOT PO ORBICIE OKOŁOZIEMSKIEJ?
Z początku astronautami byli tylko i wyłącznie specjalnie przeszkoleni piloci samolotów odrzutowych. Pierwszą kobietą astronautą została Walentina Tiereszkowa, która w 1963 r. wykonała lot po orbicie okołoziemskiej.
Walentina, urodzona w 1937 r., pracowała w fabryce, a w wolnym czasie uprawiała spadochroniarstwo. W 1961 r. została przyjęta na szkolenie dla kosmonautów (rosyjska nazwa astronauty). Chociaż Walentina nie była wykwalifikowanym pilotem, to jednak zapowiadała się na dobrego lotnika. Już dwa lata później, 16 czerwca 1963 r. wystartowała w kosmos na pokładzie statku Wostok 6. 19 czerwca, po 71 – godzinnym locie orbitalnym, powróciła bezpiecznie na Ziemię.
Pięć miesięcy po tej historycznej wyprawie Walentina poślubiła kosmonautę Adriana Nikołajewa. Nie wykonywała już żadnych lotów kosmicznych, ale w następnych latach jej śladem poszło wiele Rosjanek i Amerykanek’’ - Bridget Daly (red.) ,,Kim oni byli? Księga pytań i odpowiedzi o sławnych ludziach’’






Przeczytałem również dokładny opis lądowania Neila Armstronga (1930 – 2012) na Księżycu.


,,KTO PIERWSZY STANĄŁ NA POWIERZCHNI KSIĘŻYCA?
W 1969 r. na powierzchni Księżyca usiadł maleńki dwuosobowy lądownik. Wyszedł z niego astronauta Neil Armstrong – pierwszy mieszkaniec Ziemi, który stanął na innej planecie.
‘Apollo’, amerykański program lotów załogowych na Księżyc, był odpowiedzią na wysłanie przez Związek Radziecki pierwszego człowieka w przestrzeń kosmiczną (astronautę Jurija Gagarina w 1961 r.).
20 lipca 1969 r. Amerykanie odnieśli oszałamiający sukces. Statek kosmiczny Apollo 11, wspomagany przez rakietę nośną Saturn 5, wystartował w kosmos i wszedł na orbitę wokółksiężycową. Odłączył się od niego pająkowaty lądownik, który osiadł na Księżycu. Stanąwszy na powierzchni tej planety, Armstrong rzekł: ;To ledwie mały kroczek dla człowieka, dla ludzkości zaś krok olbrzymi’. Za nim wyszedł Edwin ‘Buzz’ Aldrin. Następnie ci pionierzy eksploracji kosmicznej połączyli się z Apollo 11, w którym pozostał Michael Collins i powrócili na Ziemię’’ - ibidem.

W gimnazjum czytałem o białym szczurze Hectorze – pierwszym organizmie wystrzelonym w Kosmos przez Francuzów, oraz o kasecie z nagranymi głosami wielorybów humbaków znajdującej się na pokładzie bezzałogowej sondy kosmicznej ,,Voyager’’.







Dowiedziałem się też o pierwszym i jak dotąd jedynym polskim kosmonaucie – Mirosławie Hermaszewskim, który odbył swój lot w 1978 r. Później dowiedziałem się o również o niechlubnych rozdziałach z jego przeszłości takich jak udział we WRON.
XX – wieczna historia lotów kosmicznych znalazł odbicie w moim poemacie dygresyjnym ,,Milenium, czyli Nowe Triumfy’’ (zob. motto niniejszego posta).






Tematyka podboju Kosmosu dostarcza paliwa również twórcom teorii spiskowych głoszącym min. wspomniane już osiedlanie się nazistów na Księżycu, nieudany lot Władimira Iljuszyna w Kosmos przed wystrzeleniem Jurija Gagarina (1934 – 1968) czy lądowanie Amerykanów na Księżycu jako mistyfikację – film nakręcony przez Stanleya Kubricka.