Aby
napisać zrozumiale ów artykuł należy wytłumaczyć jego tytuł.
Zwierzęta bowiem w przeciwieństwie do ludzi nie mają ambicji i nie
rywalizują między sobą o nagrody (wyjątkiem są psy i konie, ale
czynią to wyłącznie z inspiracji człowieka).
Zacznijmy od przodków zwierząt
z królestwa
Protista.
Najstarszym i najprymitywniejszym z nich jest euglena zielona. Do
najmniejszych ,,zwierząt'' świata należy pantofelek osiągający
0,25 – 0,30 milimetra. Natomiast największymi pierwotniakami były
numulity – przodkowie współczesnych otwornic i promienic.
Numulity osiągały aż 6 cm, co dla pierwotniaka jest dużo.
Najbardziej niebezpieczne pierwotniaki to chorobotwórcze świdrowiec
(śpiączka) i zarodziec malaryczny (malaria). Ten ostatni zabijał
kiedyś więcej ludzi niż wojny, wyjątkiem była II wojna światowa.
Gąbki również posiadają swoich
rekordzistów. Największe z nich to puchar Neptuna i pewna gąbka
żyjąca w Morzu Śródziemnym u wybrzeży Turcji, podobna kształtem
do ziemniaka.
Ze szkarłupni najbardziej kolczaste
są: rozgwiazda korona cierniowa i jeżowiec, gęsto pokryty
wapiennymi kolcami, który po śmierci ,,łysieje''.
Rozgwiazda jest najsilniejszą
szkarłupnią. Swoimi ramionami z łatwością otwiera muszle małży,
stanowiących pokarm tych zwierząt (dużo większy od rozgwiazdy
człowiek nie jest w stanie uczynić tego gołymi rękami). Po
otwarciu muszli rozgwiazda wprowadza do niej swój żołądek.
Zwierzęciem najbardziej podobnym do
rośliny jest inna szkarłupnia: liliowiec. Został tak nazwany
ponieważ kształtem przypomina kształt lilii. Jest reprezentantem
najstarszych szkarłupni świata, przodkiem rozgwiazd i jeżowców.
Żywi się planktonem.
Stułbia płowa jest podwójnym
rekordzistą. Zdarzają się osobniki wyposażone w tylko dwie macki,
co oznacza, że stułbia ma najmniej wyrostków i odgałęzień na
ciele, a drugim rekordem jest to, że z wszystkich parzydełkowców,
stułbia ma największą swobodę ruchu. Gdy chce się przenieść na
inne miejsce, wygina w bok swoje elastyczne ciało i odrywa
,,podstawkę'' od dna, aby potem znowu go dotknąć i wyprostować
się.
Największym krążkopławem świata
jest bąbelnica, której macki osiągają długość 15 m. Jedna
bąbelnica jest zbiorem organizmów zrośniętych w jedno.
Najgroźniejsze meduzy to bełtwa i
osa morska, a najmniej groźne to: chełbia modra i meduza z Palau,
będąca również najrzadszym parzydełkowcem świata. Żyje w
zamkniętej zatoczce i z braku mięsnego pokarmu, na drodze ewolucji
straciła narządy łowne i zaczęła hodować w swoim ciele glony.
Ukwiały to jamochłony bardzo
długowieczne, mogące dożyć 60 lat.
Koralowce z Idzu (u wybrzeży
Japonii) są najbardziej wytrzymałe na zimno z korali.
A jak się przedstawia sprawa z
robakami? Tasiemce uzbrojony i nieuzbrojony są największymi
pasożytami świata, mogą osiągać 20 m długości, a jednak
mieszczą się w organizmie człowieka. Zaliczają się również do
najpłodniejszych zwierząt.
Ogólnie rzecz biorąc największym
robakiem świata jest wstężnik najdłuższy osiągający 30 m
długości.
Najbardziej aktywnymi
robakami pasożytniczymi są owsik i riszta.
Robakami, które są
najbardziej wrażliwe na zanieczyszczenia środowiska są wypławek
czarny i wypławek biały, będące biologicznymi wskaźnikami
jakości wody.
Największą
pierścienicą świata jest dżdżownica olbrzymia żyjąca w
Australii. Osiąga 2 – 3 m długości, nic więc dziwnego, że
dawniej była uważana za węża. Obecnie jest pod ochroną.
Nasza dżdżownica
ziemna jest nie tylko mniejsza od swojej krewniaczki, ale stanowi też
najbardziej znaną przynętę wędkarską.
Z pierścienic
najmniejszy i najcieńszy jest wazonkowiec.
Najbardziej
niebezpieczną pierścienicą świata jest pijawka nilowa, która
(zwłaszcza w stadium młodocianym) może przedostać się wraz z
wypitą wodą do gardła i spowodować uduszenie. Usunięcie pijawki
nilowej wymaga zabiegu chirurgicznego.
Najstarszymi
stawonogami świata były trylobity żyjące od kambru do permu.
Największym
skorupiakiem świata jest krab japoński o rozpiętości swoich
cienkich odnóży do 3 metrów. Głowotułów i odwłok osiągają
mniej więcej wymiary ludzkiej głowy. Szczypce są proste, podobne
do nożyczek.
Wysokie lokaty w tej
dziedzinie zajmują też rabuś kokosowy i homar (60 cm długości).
Natomiast
najmniejszym skorupiakiem świata jest wioślarka alona (0,25 mm),
podobna z wyglądu do dafni. […].
Skorupiakami
zasiedlającymi najmniejszy areał są: krab szkarłatny żyjący na
wyspach Galapagos i skrzelopływka bagienna (pogranicze Polski i
Słowacji).
Najgroźniejszym
skorupiakiem jest rawka modliszkowata mogąca uciąć człowiekowi
rękę, zaś najgłośniejszym skorupiakiem świata jest alfeusz,
który szczypcami wydaje dźwięki podobne do wystrzałów.
Najgłębsze nory
wśród skorupiaków są dziełem raczka kopacza z Ameryki Północnej.
Żyje w wodach podziemnych.
Skala rozmiarów u
owadów jest ograniczona, ponieważ zbyt wielki owad potrzebowałby
dużo pożywienia, a ciśnienie atmosferyczne zmiażdżyłoby jego
ciało.
Największym owadem
jaki kiedykolwiek istniał była karbońska ważka meganeura, której
odcisk znaleziono w zagłębiu węglowym Allier pod Comentry.
Rozpiętość jej skrzydeł wynosiła 72 cm. Wyginęła z powodu
konkurencji z innymi zwierzętami latającymi.
Wśród owadów
współczesnych największe wymiary osiągają: kruszczyc goliat (30
cm długości), nie mająca polskiej nazwy pawica Attacus
atlas (30 cm rozpiętości
skrzydeł), patyczak Palophus
titan (38 cm długości),
motyl królowej Aleksandry (23 cm rozpiętości skrzydeł).
Najmniejszym
owadem świata jest błonkówka Alaptus
manigmenus (0,21 mm
długości) o ażurowej budowie skrzydeł. Drugim najmniejszym owadem
świata jest nie mający polskiej nazwy kornik Cryphalus
abieties (1,1 – 1,3 mm
długości).
Są i dalsze rekordy.
Karaluch żółwik nazwany tak ponieważ przypomina żółwią
skorupę jest owadem najbardziej poszukiwanym przez
zachodnioeuropejskich hodowców i w tym celu importowany z Rosji.
Zatrzymajmy się jeszcze trochę przy karaluchach. Są to nie tylko
jedne z najstarszych, ale i najwytrzymalszych owadów. Czy wie
Czytelnik, że karaluch może przetrwać nawet w wypadku awarii
reaktora atomowego?!
Do najrzadszych
owadów świata należą jelonek rogacz (Europa) i świerszcz weta
(Nowa Zelandia). Obydwa owady są narażone na wyginięcie.
Natomiast mucha
domowa i komar są najpospolitsze (zamieszkują wszystkie kontynenty
z wyjątkiem Antarktydy.
Komar widliszek i
mucha tse – tse są najniebezpieczniejszymi owadami świata.
W skokach pchła nie
ma sobie równych (30 cm). W ludzkiej skali jest to wyżej niż
katedra św. Pawła w Londynie.
Owady nie są
istotami długowiecznymi. W tej kategorii rekordzistami są jętki,
które w stadium imago żyją 1 dzień (larwy żyją 1 rok).
Największe gniazda
budują termity (do 6 m wysokości). Są one również najpłodniejsze
(królowa termitów składa jajo co dwie sekundy).
Bardzo żarłoczna i
prowadząca stadny tryb życia jest szarańcza, która potrafi
doszczętnie ogołocić teren z roślin
Największą osą
Europy jest szerszeń (3 cm długości). Jego użądlenie jest
również najboleśniejsze (według ludowych przekazów potrafi zabić
konia, co jednak nie ma potwierdzenia w faktach).
Najdelikatniejsze
gniazda buduje klecanka. Są one pozbawione powłoki ochronnej i
przypominają parasol.
Jeszcze mniejsze
gniazda buduje kopułka. Przypominają one dzban, a wymiary mają
orzecha włoskiego. Kopułka znosi do gniazda sparaliżowane owady
stanowiące pokarm dla larw.
Największym pająkiem
świata jest ptasznik (28 cm długości), a najmniejszym pewien pająk
z Samoa (1 mm długości). Nie licząc tego ostatniego, najmniejszym
pajęczakiem świata są domowe roztocze widziane tylko pod
mikroskopem.
Jeszcze większe
rozmiary osiągały pajęczaki prehistoryczne. Megarachne żyjący w
karbonie 300 mln lat temu osiągał 30 cm długości.
Najgroźniejszym
pająkiem świata jest czarna wdowa. Jest pająkiem płochliwym,
atakuje tylko wtedy, gdy jej pajęczyna jest uszkodzona. Prowadzi
synantropijny tryb życia. Jej pajęczyna może się znajdować nawet
w klozecie.
Najdłuższym
pająkiem europejskim jest tygrzyk (2 cm długości).
Wśród skorpionów
najmniej niebezpiecznym dla człowieka jest skorpion włoski, zaś
gatunki najniebezpieczniejsze to skorpion królewski i skorpion
saharyjski.
Pajęczakiem o
najsłabiej wykształconych odnóżach, podobnych do wici, jest
świerzbowiec, który porusza się pełzając.
Najbardziej odporne
są pewne pająki, którym chemikalia zawarte w środkach
owadobójczych nie szkodzą, a tylko złoszczą.
Pajęczyna jest tak
mocna, że gdyby wykonać stalowy drut tej samej grubości, nić
pajęcza będzie 10 razy mocniejsza. Tutaj rekord bije nowogwinejska
prządka, której pajęczyna służy do wyrobu sieci rybackich.
Najstarsze mięczaki
to amonity żyjące aż do kredy. Największe z nich miały muszle o
wymiarach do 3 metrów.
Obecnie największym
mięczakiem świata jest kalmar olbrzymi (20 m długości). W 1878 r.
na brzegu Nowej Fundlandii znaleziono kalmara olbrzymiego o łącznej
długości 16,75 m. To wielkie zwierzę zainspirowało ludzi do
wymyślenia Krakena – wielkiej ośmiornicy ze skandynawskich podań
ludowych.
Prawdziwe ośmiornice
mają rekordową rozpiętość ramion do 9 metrów, jednak nie są
groźne dla ludzi. Są najinteligentniejsze z wszystkich
bezkręgowców. Zaatakowana przez rekina ośmiornica udusiła go
zatykając mu skrzela. Tymczasem delfin – synonim inteligencji
udusił rekina poprzez jego ,,ratowanie''. Z udziałem ośmiornicy
przeprowadzono pewien eksperyment. Otóż zaznaczono homara białą
plamką i gdy ośmiornica chciała go zjeść, byłą rażona prądem
z urządzenia przymocowanego do homara. Szybko zdała sobie sprawę
czym grozi atakowanie tego skorupiaka i zostawiła go w spokoju.
Największym małżem
świata jest przydacznia (1,35 m długości i 60 cm szerokości)
żyjąca w tropikalnych rejonach Pacyfiku i Oceanu Indyjskiego. W
niektórych kościołach można zobaczyć chrzcielnice zrobione z ich
muszli.
Najbardziej wydłużoną
skorupkę mają świdrak – wkręcający się w drewno i nożyki
Solen. Te ostatnie żyją w norkach przypominających ósemkę,
wygrzebanych w piasku. Odkryli tego małża rybacy, którzy nasypali
do jednego z tych otworów szczyptę soli. Nożyki Solen podniosły
wówczas swoje syfony filtracyjne.
Największym
ślimakiem świata jest nie mający polskiej nazwy Achatina
fulva o wadze 907
gramów. Wyróżnia się spiralną muszlą.
Z kolei największym
ślimakiem Europy jest ślimak winniczek, a największym pomrowem –
pomrów wielki.
Większość lądowych
ślimaków uzupełnia swoją dietę grzybami. Ślimakiem, który
zjada najwięcej grzybów jest ślinik rdzawy.
Najprymitywniejszym
zwierzęciem wyposażonym w strunę grzbietową jest lancetnik. Jego
skóra jest przezroczysta, dzięki czemu widać strunę grzbietową i
narządy wewnętrzne. Brak czaszki. Lancetniki żyją w wodach
przybrzeżnych.
Do ryb należy wiele
ciekawych gatunków. Największym ich przedstawicielem jest rekin
wielorybi (15 m długości; długość rekordowa: 20 m). Ma szeroki
pysk i ciemną skórę upstrzoną białymi plamkami. Odżywia się
planktonem zwierzęcym, krylem i jeżowcami. Dla człowieka
niegroźny. Pokarm pobiera za pomocą wyrostków filtracyjnych; zimą
traci je i przestaje się odżywiać.
Drugą największą
rybą świata jest samogłów (4 m długości). Co dziwniejsze ta
wielka, owalna ryba znosi najmniejsze jaja z wszystkich kręgowców
(1 mm).
Z europejskich ryb
największe są jesiotr i sum (3 m długości). Niewiele ustępują
im węgorze i szczupaki (1 m długości).
Najmniejsze
ryby świata to mierzące 1 cm neonek i nie mająca polskiej nazwy
babka
Pandaka pygmaea.
Najpłodniejszą rybą
świata jest molwa składająca jednorazowo ikrę liczącą 6 – 60
mln sztuk. Trzeba jednak podkreślić, że i tak większość
ziarenek ikry zostanie zjedzonych.
Najbardziej
oryginalne zwyczaje godowe ma konik morski, u którego samica
wprowadza ikrę do torby brzusznej samca.
Rybą, która zaczyna
odżywiać się najwcześniej jest lamna śledziowa. Jest gatunkiem
jajożyworodnym. Młode klują się w odstępach czasowych, przez co
osobniki starsze i silniejsze jedzą swoich młodszych pobratymców i
niezapłodnioną ikrę.
A skoro przeszliśmy
do jedzenia.... Wie Czytelnik, która ryba ma najbogatszy jadłospis?
Rybą tą jest karp. Zjada przeróżne pokarmy, nawet kanapki! Jest
także uważany za najbardziej długowieczną rybę świata (100
lat). Jest to jednak nieprawda, ponieważ rekordowa długość życia
karpi wynosi 47 lat. Długowieczne są jesiotry (81 lat), węgorze
(80 lat), jednak na głowę bije je szczupak mogący dożyć wieku
przypisywanemu karpiowi. Krótko żyje karaś srebrzysty (8
miesięcy). Wiek ryb określa się na podstawie ilości
koncentrycznych pierścieni na łuskach.
Istnieją bardzo
szybkie ryby. Marlin może płynąć 80 km/ h, zaś żaglica – 109
km/ h (najszybsza ryba świata). Ta ostatnia ma na grzbiecie
,,grzebień'', który może rozkładać i składać jak wachlarz.
Z ryb jadalnych
najbardziej cenione jest mięso śledzi. Tak wypowiedział się o nim
jeden z autorów żywotów św. Ottona: ,,
Za
denara otrzymać można (na Pomorzu) wóz świeżych śledzi, a
gdybym powiedział co myślę o ich zapachu i tłustości, mógłbym
być posądzony o łakomstwo''.
Ryba lodowa
(należąca do łapszowatych) jest najbardziej odporna na mróz. Może
przetrwać w temperaturze niższej niż – 35
°
C (krew innych ryb zamarza w takich warunkach).
Okoń głębinowy i
połykacz, zwany węgorzem – pelikanem, są mistrzami w łykaniu
wielkich zdobyczy. Pierwsza ryba ma elastyczną skórę brzucha, zaś
druga wielki pysk.
Dymorfizm płciowy u
ryb najmocniej uwydatnił się u matronicy, u której samiec jest
mniejszy, podobny z wyglądu do szprota, podczas gdy samica jest
duża, owalna i ma potworny pysk z ostrymi zębami. W okresie tarła
samiec przyrasta do brzucha samicy i staje się częścią jej
organizmu.
Rybą najbardziej
przezroczystą jest przeźroczka indyjska, której widać poprzez
skórę zarys szkieletu.
Płazy, pochodzące
od ryb, wyodrębniły się w dewonie. Ich najprymitywniejszym i
najstarszym zarazem przedstawicielem była ichtiostega, odkryta na
Grenlandii. Zachowała jeszcze pewne cechy ryb np. łuski, budowę
ogona. Wkrótce pojawiło się coraz więcej płazów. Największym z
nich był eryops (1,50 – 1,80 m długości). Sam jego łeb mierzył
40 – 60 cm długości. Usuwane na drugi bok przez gady, płazy
zakończyły czas swej świetności w triasie. Ostatnim z tych
olbrzymów był mastodonozaur.
Największym
przedstawicielem płazów współczesnych jest salamandra olbrzymia
(1,50 m długości) wyróżniająca się wśród płazów ogoniastych
dużymi zdolnościami mimetycznymi. Czatując na swą zdobycz
przylega do dna przez co przypomina kawałek skały. Kolejne wielkie
płazy to: żaba goliat i aga. Najmniejszym płazem świata jest
żabka kubańska (1 cm).
Płazem o najbardziej
przezroczystej skórze jest żaba szklista. Przez cienką skórę żab
i brzucha widać kości i narządy wewnętrzne. Skóra części
grzbietowej ma odcień zielony.
Najbardziej
agresywnym płazem świata jest surinamska ropucha rogata, nazwana
tak ponieważ na głowie ma skórne wyrostki przypominające rogi.
Atakuje nawet konia, gdy ten podejdzie zbyt blisko. Żywi się
owadami.
Płazy zachowawszy
budowę oczu swoich rybich przodków, w tej dziedzinie mają swego
rekordzistę w postaci salamandry plamistej. Widzi obiekty
poruszające się na białym tle. Dzięki temu, salamandry plamistej
nie zmyli żaden kamuflaż.
Żaba szponiasta
platana ma najbardziej urozmaicony jadłospis, ponieważ zjada każde
zwierzę mniejsze od niej samej.
Natomiast kijanki
żaby goliat są najbardziej ,,wybredne'': żywią się wyłącznie
liśćmi pewnej rośliny z rodziny różowatych.
Buczek
południowoafrykański jest ze wszystkich płazów najlepiej
przystosowany do życia w suchym klimacie. Żyje na pustyniach
Afryki, zakopany w piasku i budzi się do aktywnego życia w czasie
opadów.
Najgłośniejsze
dźwięki wydaje żaba byk nazwana tak ponieważ jej głos przypomina
ryk byka.
Najstarszym gadem
świata był hylonomus.
W mezozoiku wśród
gadów pojawiły się dinozaury, pterozaury i gady morskie.
Najstarszym dinozaurem był celofyz (210 mln lat temu), a
najmłodszymi były tyranozaur i triceratops (70 mln lat temu).
Diplodok
osiągający 27 m długości (długość rekordowa: 32 m) przez
długie lata był uważany za najdłuższego dinozaura świata. Aż
do czasu odkrycia seismozaura (52 m długości). Ponieważ jednak
szkielet jest niekompletny, jest to kwestią sporną i niektórzy
paleontolodzy nadal uważają dipolodoka za największego dinozaura
świata. Inne wielkie dinozaury: triceratops – 8 m długości
(największy ceratops), tyranozaur – 15 m długości (największy
terapod), ankylozaur i stegozaur – 8 m długości (największe
dinozaury z grupy
Ankylosauria
i
Stegosauria).
Również
najmniejsze dinozaury świata; lagozuch (30 cm) i kompostognat (80
cm) nie od razu uzyskały palmę pierwszeństwa. Bowiem najpierw za
najmniejszego dinozaura świata uważano muszaura, którego młode
osiągały 20 cm długości (nazwa tego dinozaura oznacza ,,
mysi
jaszczur'').
Gdy jednak okazało się, że dorosły muszaur osiągał 10 m
długości, sławę najmniejszego dinozaura świata odziedziczył
lagozuch. Inne małe dinozaury: bagaceratops – 1 m (najmniejszy
ceratops świata), minmi - 2 m (najmniejszy dinozaur opancerzony),
toujangozaur i kentrozaur – 2 – 4 m długości (najmniejsze
stegozaury), fabrozaur – 1 m (najmniejszy ornitopod).
Najszybszymi
dinozaurami były ornitomimozaury np. strutiomim, osiągające
szybkość 50 km/ h. Niewiele ustępowały im terapody z rodziny
Carnosauria
np. tyranozaur, rozwijające prędkość 40 km/ h.
Jakie
rekordy biją gady współczesne? Zacznijmy od żółwi. Żyjący w
triasowych morzach archelon był nie tylko jednym z najstarszych
żółwi świata, ale też największym. Osiągał 4 – 6 m
długości. Obecnie największym żółwiem świata jest żółw
skórzasty (2,4 m). Na lądzie jego odpowiednikiem jest żółw
olbrzymi z Galapagos (ok. 1 m długości). Żyjący ,,w niewoli''
żółw olbrzymi z Seszeli, samiec imieniem Esmeralda waży aż 304
kg. Żółw skórzasty jest kosmopolitą wśród żółwi.
Zamieszkuje wszystkie ciepłe morza i oceany. Raz widziano go u
niemieckich wybrzeży Bałtyku, potrafi dotrzeć aż do Nowej Ziemi!
Natomiast żółw słoniowy z wyspy Pinta jest najrzadszym żółwiem
świata, skazanym na wymarcie. Przetrwał tylko jeden osobnik w
stacji badawczej im. Karola Darwina na archipelagu Galapagos.
Żółwie słyną również z długowieczności (ok. 100 lat) np.
żółw grecki żyje pełne 100 lat, żółw błotny 120 lat, zaś
żółw olbrzymi z Galapagos – również 120 lat. Krótko (jak na
żółwia) żyje żółw jadalny (50 lat), ale rekordzistą w tej
dziedzinie jest żółw piżmowy – 30 lat.
Hatteria
jest jedynym współcześnie żyjącym przedstawicielem sfenodontów.
Ten relikt przeszłości osiąga 60 cm długości i dożywa 101 lat.
Największym
współczesnym przedstawicielem krokodylowatych jest krokodyl
różańcowy (7 m długości). Drugie miejsce w tej kategorii zajmują
krokodyl nilowy i gawial. Obydwa gady osiągają 6 m długości.
Rekordowo duże aligatory missisipijskie osiągają 5,84 m długości.
Prehistoryczna
morska jaszczurka, mozazaur, osiągała 8 m długości, tyle samo co
plejstoceński waran megalania z Australii. Tymczasem współcześnie
żyjący waran z Komodo, będący największą jaszczurką świata
osiąga 3 m długości. Jest również najrzadszym przedstawicielem
jaszczurek. Żyje wyłącznie na małej wyspie Komodo.
Natomiast
najmniejszą jaszczurką świata jest gekon krągłopalcy osiągający
wymiary 3,5 cm.
Gekony mają również wielkie zdolności ekwilibrystyczne; potrafią
chodzić nawet po pionowej powierzchni. Najgłośniejszym z nich jest
azjatycki gekon toke, zaś najrzadszym – gekon madagaskarski.
Chociaż
trudno jest ocenić wymiary wielkiego węża, to wiadomo, że boa
dusiciel osiąga wymiary 2,5 – 4 metrów, anakonda – 5 metrów
długości, zaś największy z nich, pyton siatkowy – 10 metrów.
Podobno w Kolumbii zastrzelono anakondę o wymiarach 11,43 m
długości, ale to był wyjątek.
Największy
areał wśród węży zasiedla żmija zygzakowata żyjąca od
Portugalii po Rosję i od Włoch po Norwegię.
Najbardziej
jadowitym wężem świata jest wąż morski (jedna kropla jego jadu
może zabić pięciu ludzi).
Struś
afrykański jest nie tylko największym bezgrzebieniowcem, ale i
największym ptakiem świata (130 kg). W żołądku pewnego strusia
znaleziono takie niezwykłe rzeczy jak: złoty naszyjnik, film, 90 cm
liny, pokrętło budzika, wentyl rowerowy, ołówek, grzebień, trzy
rękawiczki. Inne wielkie ptaki: bażant ozdobny (długość trenu:
10 metrów, największy kurak świata), albatros wędrowny (4 metry
rozpiętości skrzydeł, największy ptak rurkonosy), pingwin
cesarski (1 m wysokości, największy pingwin), harpia (2 m
rozpiętości skrzydeł; największy ptak drapieżny).
W
czasach prehistorycznych również żyły ptasie olbrzymy np. podobny
do kondora argentawis osiągający 8 metrów rozpiętości skrzydeł,
oraz orzeł Haasta z Nowej Zelandii – 3 metry rozpiętości
skrzydeł. Większym od strusia ptakiem nielotem był pochodzący z
Madagaskaru epiornis (3 metry wysokości). Jaja tego olbrzyma miały
60 cm długości, a tubylcy używali ich skorup jako wiader na wodę.
Najcięższym
ptakiem latającym jest drop (18 kg).
Natomiast
najmniejszym ptakiem świata jest koliber trzmielik (57 mm i 1,8 g).
A
jakie ptaki są najszybsze? W powietrzu: fregata (153 km/ h), jerzyk
(170 km/ h). który w powietrzu potrafi nawet spać (!), gołąb
pocztowy (177 km/ h), sokół wędrowny (362 km/ h). Na lądzie
najszybszym ptakiem jest struś (72 km/ h), zaś w wodzie pingwin
papuas (27 km/ h).
Największym
,,podróżnikiem'' wśród ptaków jest rybitwa popielata, która ,,2
razy w roku przelatuje 19 000 km do miejsc gniazdowania i wraca''
(cytat zaczerpnięty ze ,,
Świata przyrody'').
A
jakie rekordy biją ssaki? Największym z nich jest płetwal błękitny
(30 m długości i 120 ton wagi). Raz do stacji wielorybniczej
Grytviken na Georgii Południowej przyholowano samicę tego wieloryba
o długości 33 metrów. Inne wielkie ssaki: słoń afrykański (3,2
m wysokości), finwal (25 m długości), żyrafa (6 m wysokości),
tygrys (3 m długości), wydra arirania (220 cm długości), goryl
(125 – 175 cm długości).
Natomiast
najmniejszym ssakiem świata jest ryjówka etruska (40 mm i 1,5 g).
Inne małe ssaki to: nocek wąsatek (osiąga wymiary trzmiela),
pigmejka (15 cm długości bez ogona), łasica (20 cm długości),
antechinus (najmniejszy torbacz świata).
Szczury
są najlepiej przystosowane do życia w różnych warunkach. Ich
największy przedstawiciel żyjący na Nowej Gwinei mierzy aż 85 cm
długości. Szczury śniade i wędrowne, podobnie jak myszy domowe,
zasiedlają wszystkie kontynenty łącznie z Antarktydą. Swoimi
siekaczami szczury potrafią przegryzać przeszkody murowane i
ołowiane rury.
Najrzadszym
ssakiem świata jest królik wulkanowy żyjący wyłącznie u podnóży
dwóch meksykańskich wulkanów.
Najbardziej
,,wybrednym'' ssakiem jest płetwal błękitny (żywi się wyłącznie
krylem), a ssakami mającymi najbogatszy jadłospis są: renifer
mogący się odżywiać nawet ludzkim i psim moczem, a także świnia,
szczur, borsuk, lis rudy. ,,Strusiem'' świata ssaków jest jednak
diabeł tasmański, w którego odchodach znaleziono nawet kawałki
gumy, folii aluminiowej, skórzanych butów, a nawet fragment
frotowego ręcznika!
Najprymitywniejszymi
ssakami świata są stekowce, obecnie reprezentowane przez dziobaka i
kolczatki, żyjące już w czasach dinozaurów. 70 mln lat temu
pojawiły się najstarsze torbacze świata; oposy.
Owadożerne
są najstarszymi łożyskowcami. Należące do nich ryjówki mają
tak mocne kręgosłupy, że z łatwością wytrzymują zgniecenia.
Najrzadszą ryjówką jest ryjówka białowieska żyjąca na
pograniczu Polski i Białorusi w Puszczy Białowieskiej.
Najbardziej
,,leniwym'' kotowatym jest lew. W Serengeti zaobserwowano lwa, który
po polowaniu odpoczywał 20 godzin! Wśród kotowatych lew jest
drugim olbrzymem po tygrysie (145 – 200 cm + 65 – 100 cm ogon).
Najszybsze
ssaki świata: zając szarak (25 km/ h), antylopa widłoroga (88,5
km/ h), gepard (112 km/ h), oraz orka (55,5 km/ h).
Ze
ssaków łożyskowych najdłużej żyją: słoń afrykański (75 lat)
i orka (90 lat). Niektórzy sądzą, że te pierwsze ssaki żyją
nawet 100 lat, co jednak nie potwierdziło się. Torbaczem mającym
przed sobą najwięcej lat życia jest wombat (26 lat).
