,, [...] Walczyły dwa Wietnamy, jeden północny, drugi południowy, a Amerykanie się w to wpakowali. I znów krew się polała; po obu stronach z jednakowym, powtarzam jednakowym okrucieństwem walczących. Napalm lał się jak Miód Śmierci z Ula Śmierci obsługiwanego niegdyś przez B. Schekera i niejeden Wietnamczyk podzielił los Sieradzkiego. Użycie defoliantów i masakra w My Lay (Plaptonius żałował, że nie może powtórzyć tego z Pawlaczycą, a defoliantów użyć w Lesie!) obdarzyło Amerykanów nienawiścią połowy ludzkości. [...]. Wojna w Wietnamie się skończyła, Amerykanie sromotnie przegrali, a ich sojusznika; Wietnam Południowy; komuniści wzięli!’’ - ,,Pawlaczyca cz. II Dziadostwo kontratakuje’’.
W dzieciństwie dowiedziałem się o wojnie w Wietnamie z urywków amerykańskich filmów emitowanych w telewizji.
W 1995 r. poznałem historię amerykańskiego żołnierza, który został wówczas odkrywcą nieznanego wcześniej gatunku węża.
,,Niezwykle rzadko zdarza się, by naukowcy zaakceptowali zgłoszenie nowego gatunku wyłącznie na podstawie fotografii. A jednak w 1994 r. do rejestru zwierząt trafił tym sposobem gad nazwany ostronosym wężem wietnamskim. Jego odkrywca Gwilyn Jones nadał mu łacińską nazwę Cryptophidion annamense, co znaczy tajemniczy wąż z Annam.
W 1968 roku, w czasie wojny wietnamskiej, pan Jones był młodym amerykańskim oficerem. Pewnego dnia zobaczył w dżungli niezwykłego węża i zrobił mu kilka zdjęć. Schwytał go, ale wspaniały okaz się wymknął. Po powrocie z Wietnamu oficer został zoologiem. Wieloletnie badania specjalistów, z którymi współpracował, potwierdziły, że gad na zdjęciach to nieznany dotąd wąż ziemny, grzebiący nory’’ - ,,Nowy gatunek’’ [w]: ,,Zwierzaki 3/ 1995’’
W klasie czwartej dowiedziałem się z książki popularnonaukowej o co chodziło w owej wojnie.
,,KIEDY ZAKOŃCZYŁA SIĘ WOJNA W WIETNAMIE?
Wojna pomiędzy Wietnamem Północnym i Południowym zakończyła się w 1975 r.
Wietnam znajdował się pod rządami Francji od 1883 r. aż do wybuchu II wojny światowej, kiedy kontrolę nad nim zdobyli Japończycy. Po wojnie w Wietnamie Północnym uformował się rząd komunistyczny. W 1946 r. Francja zaczęła wojnę z komunistami, zakończoną w 1954 r. podziałem kraju. W 19557 r. pomiędzy Wietnamem Północnym i Południowym rozpoczęła się wojna. Kilka państw wysłało wojska na miejsce konfliktu. Wietnam Południowy poddał się Północnemu 30 kwietnia 1975 r.’’ - praca zbiorowa ,,Kiedy było? Księga pytań i odpowiedzi o dziejach świata’’
Poznałem również (z innej książki wydanej w tej samej serii) ówczesnego prowodyra wietnamskich komunistów.
,,KIM BYŁ HO CHI MINH?
Ho Chi Minh był ojcem założycielem komunistycznej Demokratycznej Republiki Wietnamu, która rządził aż do śmierci w 1969 r.
Ho urodził się w 1890 r. jako Nguyen That Thanh. Przydomek Ho Chi Minh, w języku wietnamskim znaczący ‘Ten, który Oświeca’, przyjął dopiero w 1941 r. [...]’’ -Bridget Daly (red.) ,,Kim oni byli? Księga pytań i odpowiedzi o sławnych ludziach’’
Po śmierci północnowietnamskiego dyktatora, jego zwłoki zostały zabalsamowane, w czym pomagali sowieccy uczeni pracujący w mauzoleum Lenina. O tych i innych mumiach można przeczytać w książce Bogusława Kwiatkowskiego ,,Mumie. Władcy, święci, tyrani’’.
Z późniejszych lektur dowiedziałem się, że Amerykanie bronili swojego sojusznika, autorytarnego Wietnamu Południowego przed totalitarnym Wietnamem Północnym. Używali broni chemicznej; napalmu i defliantów, czyli środków ogałacających drzewa z liści (niesławny Agent Orange produkowany prze Monsanto). Dopuścili się też masakry cywilnej ludności w wiosce My Lai. Oczywiście komuniści nie byli wcale lepsi. Oburzenie wywołała amerykańska aktorka Jane Fonda (,,Hanoi Jane’’), która pozowała do zdjęcia z bojownikami Vietcongu podczas gdy obok byli więzieni i torturowani jej rodacy. Po latach Fonda przeprosiła za swe haniebne zachowanie.
W szóstej klasie słyszałem jak katecheta opowiadał na lekcji religii o amerykańskich żołnierzach, którzy uznani za martwych, ,,ożywali’’ w samolotach wiozących ich do ojczyzny. Z kolei w liceum nauczycielka biologii opowiadała o stosowanej przez wietnamskich komunistów torturze za pomocą bambusa, który błyskawicznie rosnąc, dziurawił ludzkie ciała w bolesny sposób.
Z wojną w Wietnamie wiążą się również legendy miejskie takie jak prezentowana poniżej.
,,W sierpniu 1969 roku, w okolicach głośnej wówczas dzięki korespondentom wojennym amerykańskiej bazy Da Nang w Wietnamie Południowym, strażnicy z marynarki USA ujrzeli ‘kobietę – ptaka’ o czarnych, skórzastych skrzydłach. Jeden ze świadków zajścia, Earl Morrison, żołnierz piechoty morskiej, wielokrotnie potwierdzał, że ‘latająca kobieta’ miała około 1,5 m wzrostu, a jej ciało porośnięte było czarną sierścią’’ - Tadeusz Oszubski ,,Tajemnicze istoty’’
