,,Wąż bajeczny, smokiem przezwany od ssania''. Pytony

Jak już pisałem na początku rozdziału - Grecy i Rzymianie nie robili różnicy między smokiem a ogromnym wężem. Musiał o tym wiedzieć autor nazwy grupy pewnych ogromnych węży - pytonów. Trudno nie nazwać  ,,ogromnym'' żyjącego w Azji pytona siatkowego o ... 10 m długości! Często jednak opowieści o gigantycznych wężach są po prostu pełne zmyśleń, niewiele mniej niż mity o smokach. W mitologii greckiej, w Delfach żył smok Pyton, strzegący jaskini, z której wydobywały się wieszcze opary. Pyton został zabity przez boga Apolla, który założył w tym miejscu słynną wyrocznię. Natomiast o prawdziwych, zoologicznych pytonach pisać będziemy z jednym z następnych rozdziałów..

*

Rozdział o żyjących w naszym świecie ,,smokach'' dobiegł już końca. Do ich prototypów, oprócz kopalnych i współczesnych gadów być może należałoby dorzucić jeszcze ... wulkany (sic!). Czyż w zamierzchłych czasach widząc z oddali wybuch wulkanu, ktoś nie mógł pomyśleć, że to smok zieje ogniem?

W przeciągu tysiącleci ludzie zapełnili smokami wiele mitów, legend, podań, baśni, obrazów etc. Wykreowali też wiele ich rodzajów. Między nimi znajduje się - [bazyliszek].

,,Wąż bajeczny, smokiem przezwany od ssania''. Legwany

Czytelnik zapewne pamięta, jakie zwierzę sfotografowali reporterzy ,,Wołgogradzkiej Prawdy'' ilustrując nim artykuł o smoku, któremu odpadały głowy. Jeśli nie, to przypominam, że chodziło o legwana zielonego, cieszącego się popularnością wśród terrarystów, toteż stosunkowo łatwo dostępnego. Również Gerald Durell w książce ,,Opowiadania o zwierzętach'' porównywał widzianego w Gujanie legwana do smoka. 

,,Smocze'' skojarzenia budzą też legwany morskie, zasiedlające archipelag Galapagos. Wpływa na to zarówno ich ,,smoczy'' wygląd, jak też ... fizjologia. Mam na myśli pracę ich gruczołu solnego, usuwającego z organizmu nadmiar soli w formie substancji przypominającej lecący z nozdrzy dym. Gruczoł solny posiada też wiele innych zwierząt morskich i oceanicznych - także opisywane już węże morskie. 

Legwan morski to jedyna współczesna jaszczurka przebywająca w wodach słonych. Potrafi jednak zanurkować wyłącznie do 11 metrów głębokości - czyni to w poszukiwaniu wodorostów, którymi się żywi. Legwan morski konsumuje pod wodą, uczepiony dna ostrymi pazurami. Oprócz morskiej roślinności zjada też owady i kraby, zaś Irenaus Eibl - Eibelschweldt zanotował nawet konsumpcję łożyska uchatki kalifornijskiej! Wszystkie legwany są rozdzielnopłciowe i jajorodne. 

Na Galapagos oprócz legwana morskiego i zróżnicowanej grupy tzw. jaszczurek lawowych, żyje kolejny gatunek legwana, określany takimi nazwami jak legwan lądowy, galapagoski, lub konolof. Jest mniejszy od legwana morskiego, któremu zagrażają rekiny. Największymi wrogami konolofów są myszołowy galapagoskie i zdziczałe psy. Żywi się roślinami lądowymi i potrafi zjeść kaktus razem z kolcami. 

Legwan zielony żyje w lasach tropikalnych Ameryki Południowej. Doskonale chodzi po drzewach i pływa. jest wszystkożerny, a odżywia się: owocami, liśćmi i owadami. Zaatakowany przez drapieżnika ucieka, lub skacze do wody, w ostateczności gryzie i bije długim ogonem. 

Nie będę tu opisywał wszystkich legwanów, zwanych też iguanami. Powiem tylko, że jeden z nich potrafi poruszać się po wodzie. Ale szczegółowe informacje - będą dopiero w następnym rozdziale. 

,,Wąż bajeczny, smokiem przezwany od ssania''. Smok latający

,, [...] Ponad 200 milionów lat temu, na początku triasu, na Ziemi żyły gady bardzo podobne do dzisiejszych latających jaszczurek, tak zwanych latających smoków (Draco volans). Knehneosaurus (znaleziony na terenach Anglii) i Icarosaurus (znaleziony na terenach Ameryki Północnej) były przystosowane do lotu ślizgowego. Miały bardzo wydłużone żebra stanowiące szkielet, na którym rozpięty był fałd skórny  tworzący coś w rodzaju skrzydeł. Taka budowa ciała wskazuje na zaawansowaną specjalizację. Jest więc bardzo prawdopodobne, że wcześniejsze formy tych jaszczurek wystąpiły już w permie'' - ,,Życie świata. Życie na Ziemi 53 Perm - ekspansja prymitywnych gadów str 211''.

Co wiemy o wspomnianych w cytowanym tekście smokach latających? Nie są to jakieś mityczne potwory, ale jaszczurki z grupy agam. Nie mieszkają też ,,za górami, za lasami'', ale w lasach tropikalnych Azji Południowo - Wschodniej. Smok latający osiąga tylko 20 cm długości. Ma ciemnobrązową skórę, długi ogon, oraz rozpięte na wystających żebrach płaty skórne. Na przekór nazwie opisywana agama nie potrafi poruszać się lotem aktywnym, jak np. ptaki. Korzysta natomiast z lotu ślizgowego. Zwierzę to prowadzi nadrzewny tryb życia - chcąc dostać się na sąsiednie drzewo, smok latający rozpościera swoje płaty skórne, które pełnią wówczas obowiązki lotni. Smok latający nie jest więc ani smokiem, ani nie potrafi prawdziwie latać. Również jego jadłospis nie jest godny mitycznych i baśniowych bestii, bowiem w jego skład wchodzą wyłącznie owady. Mimo groźnej nazwy smoka, jest to zwierzę zupełnie niegroźne dla człowieka. Lasy, w których żyją smoki latające są bardzo mało zwarte, toteż żyje w nich bardzo wiele innych zwierząt poruszających się lotem ślizgowym, jak chociażby ,,latające'' wiewiórki, żaby, a nawet ... węże.