niedziela, 28 marca 2021

Legenda o magotach





 ,, [...] są dwa razy dziennie żywione przez oficera stacjonującego tam garnizonu brytyjskiego. Wiąże się to z przepowiednią, że Anglicy opuszczą Gibraltar, gdy małpy stamtąd znikną'' - Mark Carwardine ,,Atlas zwierząt świata''

 




 

,,Czarodziej za pazuchą''

 

,, […] Zachowane szczątki pieśni ludowych, zebrane p. t. ‘Kalewi Poëg’ jeszcze w XIX. w. wykazują dużo wspólnych cech z eposem fińskim ‘Kalevala’. Bohaterem eposu estońskiego jest Kalewi Poëg (‘syn Kalewy’); stąd też tytuł eposu, składającego się z 20 pieśni, posiadających razem przeszło 19. 000 wierszy. Prócz tego zebrano wiele podań i bajek ludowych’’ - ,,Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Gutenberga tom 4 Dewsbury do Europa’’ (hasło: ,,Estowie’’)





 


W dzieciństwie czytałem estońską baśń ludową ,,Czarodziej za pazuchą’’ (tytuł oryginału: ,,Tark mees taskus’’). Spisał ją poeta i etnograf Friedrich Reinhold Kreutzwald (1803 – 1882), który zasłynął jako autor narodowego eposu ,,Kalevipoeg’’.







Głównym bohaterem baśni jest młodzieniec o czystym sercu urodzony w Noc Świętojańską; letnie przesilenie niezwykle ważne w synkretycznej kulturze ludowej północy Europy. Idąc przez las znalazł w nim mówiący kamień z uwięzionym w nim czarodziejem, który niegdyś bronił ludzi przed siłami zła. Jego wrogowie; diabły i czarownice zebrali dużo pieniędzy i wysłali wilkołaka z misją na Północ, aby zdobyć zaklęcie umożliwiające im uwięzienie dobrego czarodzieja. Młodzieniec uwolnił go okrążając kamień i paląc magiczne rośliny (min. czarcie ziele). Potem nosił ze sobą uwolnionego czarodzieja pod postacią karzełka. Kierując się jego wskazówkami wykonywał zadania pomagające mu w odzyskaniu pełnej wolności. Jedno z nich polegało na zerwaniu w czasie wiejskiej zabawy korali zdobiących szyję przewrotnej dziewczyny. Jak wyjaśnił czarodziej ów naszyjnik był w rzeczywistości zaklętą żmiją. Ostatecznie cel został osiągnięty i na ilustracji można zobaczyć młodzieńca i czarodzieja lecących po niebie w skrzydlatej łodzi.







Jest to klasyczna baśń, w której prawość charakteru zostaje nagrodzona :).