,,Jednakże
najpiękniejszym, najczystszym i najwznioślejszym aktem buntu,
kwintesencją rewolty przeciw Systemowi, będzie zawsze dla mnie czyn
szaleńca, który rozrywa się bombą w przepełnionym supermarkecie,
pociągając wraz z sobą w otchłań śmierci trzy tysiące
bezmyślnych dzieci Systemu’’ - Bogdan Herburt Kozieł ,,Manifest
nihilizmu mistycznego’’
W
2004
r. czytając pracę Wojciecha Czaplewskiego ,,Filozofia
z przyległościami. Skrypcik szkolny dla użytkowników mózgu’’
dowiedziałem się po raz pierwszy o włoskim filozofie Juliusie
Evoli (nazywał się Giulio, lecz preferował formę Julius). Baron
Evola wywarł wówczas na mnie złe wrażenie, ponieważ jak pisał
Czaplewski – nie stawiał żadnych ograniczeń w stosowaniu
przemocy. Na studiach przeczytałem poświęcone Evoli hasło w
,,Encyklopedii
‘Białych Plam’’
napisane przez Jacka Bartyzela, który ocenił go znacznie
przychylniej. Wreszcie w lutym 2023 r. sięgnąłem po antologię
tekstów Evoli zatytułowaną ,,Na
antypodach modernizmu’’.
Kim był ten mało znany filozof?
,,EVOLA,
GIULIO (1898 – 1974)
Artysta,
pisarz i teoretyk włoskiego faszyzmu. Pierwotnie dadaista, zerwał z
ruchem w 1922 r., poświęcił się alpinizmowi i studiowaniu
filozofii oraz ezoteryki, zwłaszcza w wydaniu René
Guénona
i Aleistera Crowleya. U podstaw jego antysemityzmu legło dzieło
Ottona Weiningera. Liczne i różnorodne lektury Evoli pozwoliły mu
rozwinąć filozofię idealizmu magicznego, co z kolei doprowadziło
go do założenia w 1925 r. w Rzymie Grupy UR, stowarzyszenia
zajmującego się studiami nad tekstami ezoterycznymi i wiedzą o
‘ja’. Po rozwiązaniu Grupy UR w 1929 r. Evola, który świętował
już dojście faszystów do władzy w 1924 r., poświęcił się
polityce, czerpiąc inspiracje ze starożytnego Rzymu, i stał się
jednym z teoretyków faszyzmu, a jego gloryfikacja pierwotnej
tradycji nordycko – słonecznej zapewniły mu także podziw
nazistów. W 1930 r. założył faszystowskie pismo ‘Wieża’. W
swoim głównym dziele Bunt przeciw nowoczesnemu światu (1934)
Evola, zwolennik tortur i niewolnictwa, broni przyszłego
ostatecznego zwycięstwa arystokratycznego patriarchatu nad
zniewieściałą, degenerującą zasadą demokracji. W latach 1934 –
1942 Evola spędzał wiele czasu w nazistowskich Niemczech, gdzie
sporo publikował, nawiązał także kontakty z podziwianą przez
siebie formacją SS. Jego germanofilia i poglądy antychrześcijańskie
ściągnęły na niego podejrzliwość faszystów. Z kolei
rywalizacja z Karlem Marią Wiligutem, który oskarżał go o
‘ignorancję w sprawie prehistorycznych instytucji germańskich’,
kosztowała go utratę nazistowskich względów w 1941 r. Niemniej,
trzy z jego tekstów opublikowano po niemiecku w okresie →
Trzeciej Rzeszy: Pogański imperializm (1928) w 1933 r., Bunt przeciw
nowoczesnemu światu w 1935 r. i Aryjską doktrynę walki i
zwycięstwa w 1941 r. Sparaliżowany od 1945 r. w wyniku bombardowana
Evola nie zaprzestał publikowania. W 1951 r. został aresztowany i
osądzony za gloryfikację faszyzmu, ale udało mu się pozostać na
wolności. Ostatecznie w 1964 r., rozczarowany, odciął się od
faszystów i ogłosił apolityczność. Jeszcze dzisiaj jego prace są
cenione zarówno przez grupy neonazistowskie, jak i przez organizacje
anarchistyczne’’ - Rosa Sala Rose ,,Krytyczny słownik mitów i
symboli nazizmu’’
Evola
ilustrował swoje tezy licznymi odniesieniami do mitów i legend.
Cywilizacje dzielił na uraniczne – solarne – męskie –
wartościowe i telluryczne – lunarne – kobiecie –
zdegenerowane, w czym pobrzmiewa echo pierwiastków jing – jang z
kosmologii chińskiej. Odrzucał ewolucję na rzecz cyklicznego biegu
dziejów. Wierzył, że Złoty Wiek już dawno przeminął, zaś
obecne czasy to mroczna Epoka Wilka; Kalijuga, Ragnarök
i Wiek Żelazny w jednym. Wykorzystywał też popularny w jego
czasach mit aryjski, zaś symbolicznym ośrodkiem nieskażonej
Tradycji Pierwotnej miała być mityczna Hiperborea mieszcząca się
na Północy. Wzorcem postępowania był dla niego Ardżuna, bohater
indyjskiego eposu ,,Mahabharaty’’.
Tenże Ardżuna, podjudzony przez Krisznę, wyzbył się moralnych
wątpliwości i przystąpił do krwawej rozprawy ze swymi krewnymi na
polach Kurukszetry.
Mimo,
że sam jestem prawakiem i nie wstydzę się tego, poglądy głoszone
przez Evolę nie znajdują mojego uznania. Powodem tego jest
chociażby to, iż Evola krytykował chrześcijaństwo (pod koniec
życia złagodził swoje stanowisko). Z jego książką ,,Pogański
imperializm’’
z 1928 r. polemizował sam kardynał Giovanni Battista Enrico Antonio
Maria Montini, czyli późniejszy papież bł. Paweł VI. Nie
spodobało mi się również negowanie przez Evolę praw człowieka.
Prawdziwy autorytet, jakim był św. Jan Paweł II uznawał prawa
człowieka i uczył jak właściwie należy je interpretować.
Popierał za to faszyzm, indyjski system kastowy, tzw. rasizm duchowy
(np. twierdził, że twórcy włoskiego renesansu byli nieczyści
rasowo), antysemityzm i wojny jako takie. Argumentem na rzecz
odrzucenia filozofii Evoli jest dla mnie już to, że stanowi
inspirację dla niejakiego Aleksandra Dugina, niebezpiecznego
szaleńca, podżegającego do napaści Rosji na Ukrainę.
Kiedy
pisałem ,,Tatrę’’,
Julius Evola stał się pierwowzorem szalonego filozofa, Evoliusza z
Apapu. Postać ta pojawia się również w moim tekstach fantasy
,,Mistrzowie
prawdziwi i fałszywi’’
oraz ,,Prawda
Skibka Owłosionego’’ dostępnych na tym blogu.
