Symbolika mandragory

 

 ,, [...] Mandragora lekarska, w staroż. i śrdw., roślina czarodziejska, wzmagająca potencję, przynosząca szczęście i bogactwo, uśmierzająca bóle, środek nasenny, wymiotny, przeczyszczający, narkotyk (stosowany w starożytności przy operacjach) obdarzony potężną siłą magiczną, atrybut diabła, demonów i czarnoksiężników oraz osób uprawiających magię, źródło największej liczby przesądów i praktyk czarodziejskich. W Grecji zwana Kirkaia, tj. roślina czarodziejki Kirke, bo wierzono, że zamieniała ludzi w zwierzęta pojąc ich naparem mandragory (Odyseja 10 Homera mówi tylko o 'zgubnych ziołach' zmieszanych z serem, mąką, miodem i winem).

 

    Mandragora - miłość, płodność, seks. W Egipcie - symbol miłości i afrodyzjak, w Grecji atrybut Afrodyty Mandragoritis, 'Przyjdź, miły mój (...), rano wstawajmy do winnic (...) tam tobie dam piersi moje; mandragory wydały woń' (Pieśń nad pieśniami 7,11 - 13).

    Mandragora - lek przeciw bezpłodności. Dzięki skosztowaniu mandragory otrzymanej od Rubena, Lia, która już przestała rodzić, w czasie nocy spędzonej z Jakubem poczęła Issachara (Gen. 30,14 - 18). 'Nie ma środka pewniejszego, aby kobieta zaszła płodem, jak napój sporządzony z mandragory. (...) Gdyby nie ów napój, byłaby niepłodna królowa Francji, a także wiele innych księżniczek w tym państwie' (Mandragora 2,2 Makiawela, tł. M. Wyszogrodzka - Śląska). 

 

    Mandragora - atrybut bóstw podziemnych, chtonicznych, jak Zeus Mandragoras i Hekate, w której czarodziejskim ogrodzie rosła. Wg tradycji ludowej płacze i wrzeszczy, kiedy się ją wyrywa z ziemi, a kto nie zalepi sobie uprzednio uszu woskiem i usłyszy ten wrzask - umiera lub popada w obłęd. Póki trwa w ziemi jest we władzy demonów, groźna, ale po wyrwaniu - pożyteczna. Dlatego wyrywano ją (nocą, przy księżycu) za pośrednictwem czarnego psa, przywiązanego do rośliny sznurkiem. W śrdw. sądzono, że mandragora wyrasta pod szubienicami z uronionej spermy wisielców. 'Wrzeszczy jak wyrywana z ziemi, a krzyk ten w obłęd śmiertelników wprawia' (Romeo i Julia 4,3 Szekspira).

 

    Mandragora - środek nasenny, narkotyk, zwany przez Greków Apollinaris 'apollińska' od stanów transu Pytii delfickiej, wyroczni Apollina. 'Daj mi kubek mandragory (...) abym mogła zasnąć i przespać wieki' (Antoniusz i Kleopatra 1,5 Szekspira). [...]

 

    Alrauna - korzeń mandragory lekarskiej kształtu ludzkiego (...); zwykle poprawiany kozikiem tak, aby kształt nagiego człowieczka od pasa w dół bardziej jeszcze upodobnić do postaci ludzkiej - amulet przynoszący szczęście, zdrowie, leczący wiele chorób, jak ból oczu, bezpłodność, bezsenność, budzący wzajemność w nieczułym przedmiocie miłości. [...]

    Jabłko miłosne - jagoda mandragory lekarskiej, żółta, woniejąca, wg jednych przykro, wg innych seksownie, uważana za środek przeciw bezpłodności, pobudzający żądze miłośne, próżność (w małych dozach), głupotę (w dużych). 

Mandragora ogłupiająca, zw. przez Greków mōrion, przyprawiająca o dur i pomieszanie duchowe. [...]

   Mandragorą nazywano w różnych czasach różne rośliny, takie jak np. melon, trufle, róża, lilia, malina, jaśmin, przebiśnieg, jeżyna, pewne odmiany orchidei (...) o podniecającym seksualnie zapachu; w Polsce gdzie mandragora nie rośnie, zadowalana się pokrzykiem lub przestępem. 

    Mandragora w folklorze - czarny diabełek z rozpuszczonymi włosami. [...]

 

    W alchemii: roślina przynosząca szczęście'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik symboli''

Super Małpa made in China

 

 ,,Sun Wu - kung, Święta Mała, obdarzona fantastycznymi umiejętnościami i na wpół boską potęgą, główna bohaterka fantastyczno - satyryczno - przygodowej powieści chińskiej Hsi - Ju Ci ('Podróż na Zachód') pisarza Wu Czeng - Ena (ok. 1510 - 80), opartej na autentycznym dzienniku wyprawy po święte księgi do Indii mnicha buddyjskiego Süan - Canga (VII w.).'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik symboli''

 

Małpy w mitologii greckiej

 

,, [...] Mitologicznym obrazem tych cech były dwa przekorne gnomy Kerkopsy z wyspy Pithekusa (Ischia), Olos i Eurybatos (a. Sillos i Triballos), które napadły śpiącego Heraklesa i zaczęły go drażnić; bohater złapać je, schował do worka i poszedł, aby je sprzedać na targu. Jednak ich żarty i figle tak go rozśmieszyły, że puścił je wolno; później Zeus zmienił je w małpy'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik symboli''

 

Mak w mitologii greckiej

 

 ,, [...] Gdy Hades porwał Korę, jej matka, Demeter, bogini płodności, urodzaju i zboża, zagroziła, że ziemia stanie się odtąd jałowa i bezpłodna; wtedy Hypnos dał jej maku sennego na oczy, a gdy zasnęła, wegetacja obudziła się do życia. [...] Atrybut [...] Demeter. Zmieniła ona w kwiat maku młodego Mekona (...), który chciał pocieszyć boginię po stracie zaginionej córki, Kory. [...]'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik symboli''

 

Magiczne zwierciadła

 ,,W bajkach i legendach lustro  ukazywało odległe wydarzenia, twarze osób przebywających daleko a. umierających. Magiczne zwierciadło Kambiskana pozwalało odróżniać przyjaciół od wrogów, wiernych od niewiernych kochanków (Opowieść giermka w Opowieściach kanterberyjskich G. Chaucera), podobnie działało zwierciadło Merlina (Królowa wieszczek 3,2 Edmunda Spensera); lustro Zajna al - Asnama, z Baśni z 1001 nocy, ofiarowane mu przez króla dżinnów, pokrywało plamami odbicie dziewczyny, która utraciła dziewictwo. W bajce Królewna Śnieżka, spopularyzowanej przez braci Grimm, macocha dowiaduje się od magicznego zwierciadła, gdzie przebywa królewna. Wg polskiej legendy mistrz Twardowski za pomocą magicznego lustra wywołał na prośbę Zygmunta Augusta ducha Barbary Radziwiłłówny. Zwierciadło Lao odbijało umysł i myśli człowieka (Obywatel świata Olivera Goldsmitha). Lustro w bajce Andersena Królowa Śniegu 'miało tę własność, że wszystko dobre i ładne rozpływało się w jego odbiciu, a wszystko bezwartościowe i odstręczające stawało się w nim wyraźne i jeszcze brzydsze'. Przesąd aktorski: spojrzenie przez ramię komuś w lustro przynosi pecha'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik symboli''

 

Mit o lotosie

 

 ,, [...] W mit. gr. nimfa Driopa, która miała z Apollinem syna Amfisa, chcąc zabawić niemowlę kwiatem, nieszczęśliwym trafem zerwała kwiat z drzewa lotosowego, w które przemieniła się nimfa Lotis, gdy dognał ją Priap. Kwiat zadrżał i spłynął krwią, a Driopa także zmieniła się w lotos (...)'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik symboli''

 

Lis w mitologii greckiej

 

 ,,Czarodziejski lis teumesseński, nasłany przez Dionizosa na zgubę Tebańczyków, był nie do doścignięcia. Amfitrion spróbował go upolować przy pomocy cudownego psa Prokrydy (żony Kefalosa), który potrafił doścignąć każde stworzenie. W czasie pościgu Zeus, aby wybrnąć z sytuacji nie do rozwiązania nawet przez ojca bogów, zmienił oba zwierzęta w kamień'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik symboli''