Dziwy Norwegii

,, [...] Na północy Norwegii znajdują się bardzo wysokie góry pokryte lasami. Żyją tam chyże białe jelenie chwytane przez ludzi nie tyle przy pomocy psów, co sieciami. Nie występują tam jadowite węże, natomiast pełno tam jakichś ryb, które w czasie burzy uczepiają się zębami skał, a gdy morze ustępuje, zęby te pozostają w skałach'' - Jerzy Strzelczyk ,,Średniowieczny obraz świata''

Św. Brendan i Tim Severin

,,Kiedy Tim Severin ogłosił, że chce popłynąć do Ameryki Północnej w maleńkiej łódeczce ze skóry, wszyscy myśleli, że oszalał. On był jednak pewien, że 1500 lat temu św. Brendan przepłynął z Irlandii do Ameryki właśnie taką łódką.
Jak głosi legenda, podobno św. Brendan żyjący w V - VI w., dopłynął z Irlandii do Ameryki. Jeśli legenda jest prawdą, oznaczałoby to, że Brendan dotarł do nowego świata przed wikingami i 1000 lat przed Krzysztofem Kolumbem. Historię jego wyprawy spisano w łacińskim tekście, lecz niemal nikt w nią nie wierzył...
W 1976 r. Tim Severin postanowił udowodnić, że stara legenda jest prawdą. Zrobił kopię łódki św. Brendana na podstawie opisu zawartego w łacińskim tekście. Zszył 46 wołowych skór i rozpiął całość na drabinie! Do związania tego niezwykłego szkieletu użył aż 3 km rzemienia!
Kiedy łódź była gotowa, Severin wyruszył z załogą do Ameryki. Większość ludzi sądziła, że niewielki stateczek zgnije i rozpadnie się na wiele części na samym środku oceanu.
1. Wszystko zaczęło się pewnego pogodnego wieczoru w 1970 roku...
2. Tim Severin chciał udowodnić, że św. Brendan mógł przepłynąć ocean. Zbudował kopię jego łódki i nadał jej imię świętego. W maju 1976 roku wyruszył wraz ze swą załogą z irlandzkiego portu.
3. Na początku wyprawy stawili czoło gwałtownym sztormom. Omal nie zderzyli się z wielkim statkiem.
4. Tym razem jednak mieli wiele szczęścia; statek ominął ich, a morze nieoczekiwanie uspokoiło się. Wszyscy odetchnęli z ulgą. 1 czerwca przybyli do Iona na zachodnim brzegu Szkocji.
5. Żeglowali wzdłuż wybrzeża Szkocji, docierając aż do granic Oceanu Atlantyckiego. Teraz już bez przeszkód płynęli ku Wyspom Owczym.
6. Morze było całkiem spokojne, a gęste mgły opadły.
7. Łódź opuściła Wyspy Owcze w lipcu 1976. Po 11 dniach załoga dotarła do Islandii. Tam przezimowała i w maju 1977 ruszyła w stronę Grenlandii. Załogę spotkała kolejna burza!
8. 'Św. Brendan' cudem przetrwał sztorm. Niestety kiedy żeglarze płynęli wśród lodowej kry, łódka zaczęła przeciekać. Powstała tylko jedna niewielka dziura, ale trudno ją było załatać w lodowatej wodzie.
9. 26 VI 1977 r. Tim Severin dopłynął do Nowej Fundlandii. Ta wyprawa (5600 km) dowiodła, że św. Brendan rzeczywiście mógł dotrzeć do Ameryki!''
- ,,Atlantycka przygoda'' [w]: ,,Wally zwiedza świat cz. 52 Na falach oceanu''

Jeszcze o św. Brendanie

,,Dlatego Podróż Brendana znacznie rozbudowała wątek cudowności w stosunku do N[avigatio] B[rendani]. Wymieńmy niektóre z nowych elementów: wyspa dusz konających z pragnienia (ludzi, którzy za życia nie zlitowali się nad będącymi w potrzebie), stężałe morze i góra magnetyczna (okrętowi Brendana jedynie w cudowny sposób udało się ujść obu niebezpieczeństwom), pokutujący na skale za to, że poślubił własną siostrę i zabił własnego syna, piekło niesprawiedliwych sędziów, wyspa rajska z prorokami Henochem i Eliaszem, syrena, utrata i odzyskanie czapki na Wyspie Diabelskiej przez Brendana, karzeł i św. Jan pomagają żeglarzom wydobyć kotwicę, cudowny rycerz. Ciekawa jest metamorfoza motywu o wielorybie. W NB (rozdz. 10) Jasconius posłużył swym grzbietem do odprawienia mszy wielkanocnej (i przestraszył za pierwszym razem braciszków). W Podróży także jest o tym mowa, ale później, bez związku z poprzednim, motyw ten jak gdyby powraca - statek Brendana zostaje na dłuższy czas uwięziony przez potwora morskiego imieniem Ouroboros. Jest to reminiscencja informacji zawartej w NB, że Jasconius usiłuje pyskiem dosięgnąć swego ogona, co zostało wykorzystane do konstrukcji nowej przygody'' - Jerzy Strzelczyk ,,Średniowieczny obraz świata''

Św. Brendan - celtycki Sindbad

,, 1. Brendan z towarzyszami wyruszają na morze. W ciągu pięciu lat żaden nie ginie. 

2. Nadchodzi Wielkanoc - Bóg posyła im wieloryba, na którego grzbiecie żeglarze świętują.

3. Brendan uspokaja wiry wodne. 

4. Diabeł ukazuje Brendanowi męki piekielne. Jeden z towarzyszy pragnie je także zobaczyć; umiera, lecz zostaje wskrzeszony. 

5. Brendan ożywia pogańską olbrzymkę, ta przyjmuje chrzest i zostaje zbawiona..

6. Podróżnicy znajdują niedostępną wyspę. Tabliczka woskowa informuje ich, że nie mają tu prawa wstępu, ale znajdują wyspę, której szukają. Najpierw wszakże muszą wrócić do Irlandii. 

7. Spragnieni zakonnicy chcą się napić ze strumyka, okazuje się on jednak tylko diabelską zasadzką. [...]

8. Wracają do Irlandii. Święta Ita wyjaśnia Brendanowi, że nigdy nie odnajdzie poszukiwanej wyspy, jeśli będzie płynąć łodzią pokrytą skórami zwierząt. Wobec tego Brendan buduje łódź drewnianą, która może pomieścić 60 osób. 

9. Dochodzą dodatkowi pasażerowie: błazen, budowniczy i kowal, którzy budowali statek.

10. Podróżnicy odwiedzają Ende, Pupu i Rochath w Aranmore. 

11. Myszy wielkie jak potwory morskie, grożą pożarciem łodzi. Błazen poświęca życie dla ratowania pozostałych: wyskakuje z łodzi i zostaje pożarty. 

12. Umiera kowal i zostaje pochowany w morzu. 

13. Podobne do Pigmejów diabły straszą podróżników. Ci tracą kotwicę. 

14. Brendan błogosławi ręce pewnego duchownego, dzięki czemu potrafi on w zastępstwie kowala wykuć nową kotwicę.

15. Na pięknej wyspie znajdują kościółek, a w nim pustelnika. Ten przestrzega ich przed wielkim kotem morskim. Potwór próbuje ich pożreć, lecz Bóg przysyła wieloryba. Wieloryb i kot zabijają się nawzajem. Pustelnik opowiada, że jest ostatnim z 12 iryjskich pielgrzymów. Wyjawia im w jaki sposób mają szukać właściwej wyspy. Następnie umiera i zostaje pochowany. 

16. Podróżnicy znajdują terra secreta. Odziany w pióra pustelnik nakazuje im powrócić do Irlandii. Następnie i on umiera i zostaje pochowany. 

17. Podróżnicy opuszczają wyspę i wracają do Aranmore, skąd udają się do Inis Da Druma.

[...]

1. Pochodzenie i ojczyzna Brendana. Opowiadanie Barintusa o Ziemi Obietnicy Świętych.

2. Wybór 14 towarzyszy podróży spośród wspólnoty klasztornej Brendana.

3. Wizyta u Ende.

4. Budowa statku

5. Trzej ,,ponadliczbowi'' zakonnicy: Brendan na ich prośbę przyjmuje ich na statek, przepowiada im jednak śmierć w trakcie wyprawy.

6. Wyspa z opustoszałym miastem. W kosztownie urządzonej sali zakonnicy znajdują przygotowane pożywienie.

7. Kradzież. Jeden z ,,ponadliczbowych'' mnichów kradnie uzdę. Upomniany przez Brendana umiera żałując tego czynu.

8. Młodzieniec z chlebem i wodą. 

9. Wyspa Owiec. Podróżnicy obchodzą tutaj Wielki Czwartek.

10. Wyspa Wielkiej Ryby. Podróżnicy spędzają Wielkanoc na wyspie, która okazuje się w rzeczywistości rybą.

11. Wyspa z ptakami na drzewie. Są to aniołowie. Jeden z nich oznajmia Brendanowi, że podróż ich potrwa jeszcze 6 lat. Wędrowcy pozostają tam od Wielkanocy, aż do ósmego dnia po Zielonych Świątkach. 

12. Wyspa z klasztorem Ailbeusa. Brendan i jego towarzysze spędzają w tym wyidealizowanym klasztorze Boże Narodzenie i otrzymują dalsze przepowiednie. 

13. Wyspa z usypiającym źródłem.

14. Bezwietrzne morze. 

15. Ponowne obchody trzech świąt: okres od Wielkiego Czwartku do Zielonych Świąt podróżnicy spędzają kolejno na Wyspie Owiec, Wyspie Wielkiej Ryby i Wyspie Ptactwa na Drzewie. 

16. Walka potworów morskich. Groźny potwór za sprawą modlitwy św. Brendana zostaje pokonany przez innego potwora. 

17. Wyspa ludzi podzielonych na trzy grupy; chłopców, młodzieńców, starców. Tutaj pozostaje drugi z 'ponadliczbowych' zakonników.

18. Wyspa Winnych Gron.

19. Zagrażający podróżnym gryf zostaje zabity przez innego ptaka. 

20. Powtórny pobyt na wyspie Ailbeusa. 

21. Przejrzyste morze. W głębi zakonnicy widzą wzbudzające trwogę zwierzęta.

22. Kolumna ze srebrną siecią. Żeglarze wpływają przez oczko sieci do wnętrza i na kolumnie znajdują kielich i patenę.

23. Wyspa Kowali. Mieszkańcy miotają płonącą masę w kierunku statku.

24. Wyspa Wulkanów. Trzeci z 'ponadliczbowych' mnichów wyskakuje na brzeg i zostaje schwytany przez diabły. 

25. Judasz Iszkariota na skalistej wysepce, gdzie wolno przebywać mu - poza Piekłem - w niedziele i święta kościelne.

26. Paweł Pustelnik, który z wyroku Boskiego znalazł się na skalistej wysepce, gdzie w cudowny sposób otrzymuje pożywienie.

27. Ostatnie obchody trzech świąt. 

28. Ziemia Obietnicy Świętych - urodzajna, przeniknięta światłem wyspa, otoczona strefą ciemności. 

29. Powrót i śmierć Brendana''

- Jerzy Strzelczyk ,,Średniowieczny obraz świata''