Dla Pani Anny ov Stipulovej
,, […] kobiety przy boku mężów biorą udział w wojnach. Dziewczętom zaraz po urodzeniu wypalają prawą pierś. W ten sposób prawa ręka lepiej jest przystosowana do walki. Każda dorosła dziewczyna obowiązana jest zabić nieprzyjaciela. Jeśli tego nie uczyni, okrywa się hańbą i nie może wyjść za mąż’’ - Pomponiusz Mela
O
amerykańsko
– nowozelandzkim serialu ,,Xena’’
(1995 – 2001); będącym spin offem serialu ,,Herkules’’
dowiedziałem się po raz pierwszy w 1997 r. kiedy emitowano go w
telewizji ,,Polsat’’.
Wciąż pamiętam jak na lekcji historii w klasie piątej, kiedy pani
Anna ov Scayapakova mówiła o Heraklesie, przez Rzymian zwanym
Herkulesem, Jakopas ov Statev zapytał, czy Xena też była, na co
nauczycielka historii odpowiedziała, że młodzież ogląda bzdury
(w serialu istotnie jest zatrzęsienie ahistoryzmów do czego jeszcze
dojdziemy). Serial obejrzałem w całości w latach 2016 – 2018.
Jego
akcja rozgrywa się w bardzo umownie traktowanej starożytności, a
także w , wieku XX (1940 r., lata 80 – te, 90 – te) i na
początku wieku XXI w takich miejscach jak: Grecja (Amfipolis,
Potadea, Korynt, Argos, Ateny, wyspa Mykonos, Farsalos, Pireus,
Pylos, fikcyjne miasto Melodia – muzyczna stolica Grecji, Olimp),
Macedonia, Kaukaz, Troja, Izrael, Królestwo Amazonek, Hades,
Brytania, Chiny, Egipt, Trypolis, Galia, Syria, Rzym, Czarna Afryka
(wskazują na to afrykańskie zwierzęta), Arabia Felix (obecnie
Jemen), Syberia, Kraina Umarłych (zaświaty Amazonek), Scytia,
fikcyjny kraj Omar, fikcyjne miasto Perios, Wyspa Rekinów, Fenicja,
Trasos, Indie, Lanka (Cejlon), Niebo, Piekło, Czyściec, kraina
przypominająca Dziki Zachód, dno Morza Śródziemnego, Sycylia,
Ostia, fikcyjna twierdza Magadar w północnej Afryce, Sahara,
Burgundia, Dania, Norwegia, Walhala, Japonia i USA.
Xena (grec.
xenos
– obcy) – grana przez Lucy Lawless – była niezrównaną grecką
wojowniczką naprawiającą błędy popełnione w przeszłości.
Urodziła się w mieście Amfipolis w Tracji. Była piękną kobietą
o długich, czarnych włosach i niebieskich oczach, noszącą pancerz
z czarnej skóry. Mistrzowsko posługiwała się czakramem (jeden z
atrybutów boga Wisznu). Jej ojcem był wojownik Atreusz. Xena
początkowo nie chce go znać, bo porzucił ją w dzieciństwie).
Potrafiła haftować (jak sama powiedziała: ,,mam
wiele talentów’’),
nie umiała za to gotować. Jako piratka nauczyła się tamować
krążenie od smagłej dziewczyny z Galii. Przed nawróceniem
napadała na wrogów Amfipolis. Broniła wsi przed rozbójnikiem o
imieniu Draco (,,Smok’’).
Matka wyrzekła się jej z powodu rozbojów. Chłopi chcieli zemsty
na Xenie – gdy odrzuciła broń, rzucali w nią kamieniami (,,Kto
z was jest bez grzechu, niech pierwszy rzuci na nią kamień’’ -
J 8, 7).
Xena zajęła się rozbojem po śmierci brata. Matka wybaczyła jej
co stanowi nawiązanie do Syna Marnotrawnego. W życiu Xeny było
wielu mężczyzn. Jednym z jej kochanków był Murzyn Marcus, innym
zaś Boriasz zabity przez Satrinę. Po latach Xena widząc
stratowanie córki kołami rydwanu bogów, otruła się. Ares
powstrzymał ją przed śmiercią i zabrał ,,martwe’’ Xenę i
Gabrielę. Złożył je do lodowych trumien, które po 25 latach
stopniały. W tym czasie obie wojowniczki uznano za zmarłe. Xena
doczekała się czci boskiej. Spotkała dziennikarza z początku XXI
wieku, który chciał z nią przeprowadzić wywiad, rozmawiał o niej
z Charonem, Kaligulą, Odynem, Aresem, św. Michałem Archaniołem,
Lucyferem, Ewą, Gabrielą i Afrodytą – był nieuczciwy i chciał
wszystkich skłócić. Dziennikarz namawiał Xenę i Gabrielę do
coming outu, lecz … bateria mu siadła. Xena zginęła w Japonii
walcząc z armią demona Jodoshi. W XXI wieku została sklonowana,
aby powstrzymać zło na świecie. To szamanka Altii –
nieprzyjaciółka Xeny dostała się w nasze czasy, sklonowała ją,
a Gabrielę oddała policji.
Razem
z watażką Boriaszem, Xena miała nieślubnego syna Solana, którego
oddała na wychowany centaurom. Solan nienawidził matki za to, że
go porzuciła. Xena przed nawróceniem oddała syna centaurom, aby
nie stał się do niej podobny i aby odwrócić od niego uwagę swych
wrogów. Po latach nawiązała z nim kontakt i ciężką pracą
zdobyła jego zaufanie. W jednej ze scen Solan wrzucił miecz do
jeziora jak król Artur. Zginął zabity przez Nadzieję – córkę
Gabrieli.
Po
śmierci Solana, Xena urodziła córkę Ewę. Poczęła ją nie
znając ojca, okazało się, że był nim Ares. Matka Xeny szukała
dla ciężarnej córki męża, lecz Xena nie chciała. Jako niemowlę
Ewa została przyjęta do ludu Amazonek. Xena związała łańcuchem
boginię śmierci Celestę, aby nie mogła zabić Ewy. Xena mówiła,
Celeście, że chciała ją zabić, aby nikt więcej nie umierał. W
ten sposób wojowniczka zdobyła łzy Celesty, wypiła je i tym samym
ocaliła Ewę. Ewa przez 25 lat dorastała bez matki. Została
rzymską wojowniczką Liwią, którą Ares wyznaczył na cesarzową.
Chciał razem z nią rozpętać prześladowanie wyznawców Eliasza.
Xena i Liwia walczyły ze sobą na arenie cyrku. Liwia zabiła
Joxera, który oddał życie by ratować Gabrielę. Gdy w kościele w
Ostii Liwia chciała dobić Xenę, Eliasz zesłał jej wizję, po
której się zmieniła. Gabriela próbowała zabić Ewę, lecz Xena
uratowała je obie. Varia – królowa Amazonek rozbiła oddział
rzymski i pojmała Ewę, która chciała zawrzeć pokój (jako Liwia
sprzedawała Amazonki w niewolę). Xena wyjednała u Amazonek
przebaczenie dla swej córki. Ostatecznie Ewa udała się do Chin i
Japonii, aby głosić tam chrześcijaństwo.
Gabriela (hebr. geber
– el
- ,,Boża
wojowniczka’’)
– grana przez Renee O’Connor – poetka i wojowniczka z greckiej
wsi Potadei, wierna przyjaciółka (i jak twierdzą niektórzy –
również kochanka) Xeny, która spisała ich wspólne przygody. Była
piękną kobietą o jasnych, rudo – blond włosach (początkowo
były długie, po podróży do Indii skróciła je). W dzieciństwie
miała 6 palców u lewej stopy. Nie potrafiła gotować. Łagodna i
ufna, szukająca we wszystkich dobra, początkowo nikogo nie
zabijała. Jej dobroć bywała czasem źródłem kłopotów dla Xeny
i dla niej samej. Potrafiła walczyć kijem. Poślubiła Perdikasa
gdy ten porzucił walkę (zabiła go Kalisto). Zginęła w walce ze
swą córką Nadzieją i trafiła do zaświatów Amazonek (Xena
żądała jej zwrotu od Hadesa). Po powrocie do świata żywych
towarzyszyła Xenie aż do ostatniej przygody w Japonii.
Gabriela
miała córkę Nadzieję. Było Dziecię Mroku spłodzone w Brytanii
przez demona Dahaka, który zgwałcił Gabrielę (niejako żeński
odpowiednik Antychrysta). Nadzieja urodziła się w stajni, gdzie
patrzył na nią czarny kozioł (symbol szatana). Nadzieja chciała
udusić Gabrielę i spadła ze skały, przeżyła w koszyku
puszczonym na wodę. Zabiła Solana, o co Xena miała żal do
Gabrieli. Potem jednak nastąpiło pojednanie Xeny i Gabrieli po
śmierci ich dzieci. Po śmierci Nadzieja była czczona jako bogini
Dahaka. Powróciła w kokonie, który opuściła gdy Serafina –
była przyjaciółka Gabrieli złożyła się w ofierze. Ares
przyłączył się do Dahaka i Nadziei i spłodził z nią dziecko,
które miało być Niszczycielem. Gabriela rzuciła się razem z
Nadzieją do ognia, aby ocalić życie Xenie. Niszczyciel był 2 –
nożnym, kolczastym potworem bojącym się Słońca. Po wyjściu z
otchłani Nadzieja podszywała się pod Gabrielę. Ostatecznie Xena
zabiła Niszczyciela, a Nadzieja zginęła nabita na jego kolec.
Swoją drogą ciekawe dlaczego postać tak negatywna nosi imię
Nadzieja budzące przeciw pozytywne skojarzenia? Czyżby była to
aluzja do systemów totalitarnych w imię nadziei na lepsze jutro
gotowych mordować i torturować ludzi żyjących dzisiaj?
W
serialu ważną rolę odgrywa historia potraktowana w sposób daleki
od naukowego (G. K. Chesterton nazywał to ,,kompresowaniem
historii’’). Niektóre
z pojawiających się w nim postaci fikcyjnych, noszą imiona
nawiązujące do postaci historycznych.
Przykładowo
herszt rozbójników nazywał się Hezjod, co budzi skojarzenia z
greckim poetą Hezjodem (850/ 700 p. n. e. - ?) autorem eposów
,,Teogonia’’
i ,,Prace
i dnie’’.
Z
kolei cesarz Kserkses z Argos, z którym walczyli banici Czarnego
Wilka był imiennikiem króla Persji Kserksesa (519 – 466 p. n.
e.).
Pewien
złodziej nazywał się Malthus co w sposób zamierzony, bądź –
nie, nawiązuje do brytyjskiego duchownego, ekonomisty i ideologa
kontroli urodzeń Thomasa Malthusa (1766 – 1834).
W
serialu pojawia się również rozbójnik Cortes, którego banda
walczyła w żelaznych maskach i napadła na Amfipolis. Przystał do
niej Toris – starszy brat Xeny. Cortez był królem potajemnie
współpracującym z bandytami, aby mieć pretekst do podwyższania
podatków (bardzo życiowe). Xena powiesiła go na haku za szatę
(aluzja do Rabadasza z ,,Konia
i jego chłopca’’
C. S. Lewisa). Imię tej postaci nawiązuje do nazwiska hiszpańskiego
konkwistadora Hernana Corteza (1485 – 1547) – zdobywcy Meksyku i
niszczyciela cywilizacji Azteków.
Lord
Darwin był jednym z wrogów Xeny (kreacjonizm?). Wypił rozpuszczony
Kamień Iksjona i zamienił się w wielkiego, złego centaura. Imię
tej postaci nawiązuje do brytyjskiego biologa Karola Darwina (1809 –
1882); twórcy teorii ewolucji drogą doboru naturalnego.
Ming był władcą Chin, którego imię nawiązuje do chińskiej
dynastii Ming panującej w latach 1368 – 1644. Wojna między
rodami Ming i Lao może stanowić nawiązanie do wojny dynastii Czu i
Szang. Za pierwszym razem w Chinach Xena łupiła u boku mongolskiego
watażki Boriasza. Po latach wróciła aby zemścić się na cesarzu
Zielonym Smoku, którego porwała gdy był dzieckiem. Cesarz Zielony
Smok (Ming Tien) zabity przez Xenę zamienił się w demona.
Centaur przedstawiający się jako Dastinus Hofmanus, który nie
mogąc grać w sztukach teatralnych został ich reżyserem w
oczywisty sposób nawiązuje do amerykańskiego reżysera Dustina
Hoffmana (ur. 1937).
Na
dnie Morza Śródziemnego, Gabriela spotkała Salvadora – malarza
portretów na usługach syren, który wyglądał zupełnie jak
hiszpański malarz surrealista Salvador Dali (1904 – 1989).
Xena spotkała w karczmie wojowników służących pod rozkazami
Achata Kulawego, Attyli i Ataturka. Imię Achates w ,,Eneidzie’’
Wergiliusza nosił towarzysz broni Eneasza. Atylla (406 – 453) był
władcą Hunów walczącym z Rzymianami, zaś Atatürk
(tur. Ojciec Turków) nawiązuje do postaci tureckiego dyktatora i
reformatora Kemala Atatürka
Paszy (1881 – 1938).
Oprócz
powyższych postaci pseudohistorycznych, w serialu pojawia się sporo
postaci historycznych sensu stricte.
Sofokles
(ok. 496 p. n. e. - 404 p. n. e.) - ateński dramaturg, znany jako
autor tragedii ,,Antygona’’.
Gabriela cytowała go z pamięci i mówiła o nim przesłuchiwana
przez watażkę Damona. Spotkała Sofoklesa w Atenach po powrocie z
Indii i była zawiedziona tym, że wprowadził do sztuki seks i
przemoc.
Eurypides
(ok. 480 p. n. e. - 406 p. n. e.) - ateński dramaturg, autor min.
tragedii ,,Medea’’.
Gabriela spotyka go w Ateńskiej Akademii Bardów.
Homer
(VIII wiek p. n. e) – niewidomy grecki poeta, domniemany autor
eposów ,,Iliady’
i ,,Odysei’’.
W serialu poeta Orion, który w Atenach recytował pieśń o
Spartakusie (111 p. n. e. - 71 p. n. e.), chciał się nazwać
Homerem. Stary poeta Kastacjusz chciał go nazwać ,,ślepym
bardem’’,
bo zamykał oczy w czasie recytacji - stąd przekonanie o ślepocie
Homera.
Hipokrates
(ok. 460 p. n. e. - ok. 370 p. n. e.) - grecki lekarz, który
opracował zasady etyki lekarskiej (,,przysięga
Hipokratesa’’).
Xena spotkała go w świątyni Asklepiosa w Tessalii. Hipokrates
nauczył się leczyć właśnie od Xeny.
Krezus (? - 546 p. n. e.) - ostatni król Lidii, którego bogactwo
stało się przysłowiowe. Gabriela opowiada sierotom wymyślony
przez siebie mit o tym jak Mojry zamieniły go w ducha (jest to
nawiązanie do postaci Marleya z ,,Opowieści
wigilijnej’’
Charlesa Dickensa).
Juliusz
Cezar (100 p. n. e. - 44 p. n. e.) - rzymski zdobywca, dyktator i
pisarz, który obalił republikę kładąc podwaliny pod budowę
cesarstwa. W serialu występuje jako jeden z czołowych czarnych
charakterów. Xena przed nawróceniem, jako wódz piratów pojmała
go w niewolę. Cezar w niewoli wierzył, że będzie władał
światem. Xena zakochała się w Cezarze, on zaś później mszcząc
się – napadł na okręt wojowniczej księżniczki. Za radą
Kalisto wyznaczył nagrodę za jej głowę. Xena przebrana za
legionistę chciała zabić Cezara czakramem, lecz obroniła go
Kalisto. Cezar chciał ukrzyżować Gabrielę, w rezultacie czego
Xena i Gabriela po pojmaniu przez Rzymian zostały ukrzyżowane.
Zginął zasztyletowany w zamachu senatorów i Brutusa, kiedy Xena i
Gabriela były przybijane do krzyży. Jego ostatnie słowa brzmiały:
,,I
ty Brutusie?’’
(łac. ,,Et
tu Brute contra me?’’.
Juliusz Cezar już po śmierci chciał zmienić bieg historii;
uniknąć ukrzyżowania Xeny. W tym celu skuł łańcuchami Mojry. W
tej alternatywnej rzeczywistości Xena była żoną Cezara, Alti
najwyższą kapłanką Rzymu, Gabriela pisarką, a Cezar szykował
się do podboju Chin i zabił Brutusa. Zdradził Xenę dla Alti i
skazał ją na ukrzyżowanie. Alti zasztyletowała Cezara w czasie
seksu. Na szczęście Gabriela spaliła przędzę Mojr, dzięki temu
świat wrócił do normy.
Budyka (22 – 61 n. e.) - królowa celtyckiego plemienia Icenów z
Brytanii, przywódczyni krwawego i krwawo stłumionego powstania
przeciwko Rzymianom; inne wersje imienia: Boudika i (błędnie)
Boadicea. W serialu walcząca z najazdem Cezara, w czym pomagała jej
Xena (w rzeczywistości była współczesna Neronowi).
Kleopatra
VII Filopater (69 p. n. e. - 30 p. n. e.) ostatnia królowa Egiptu z
dynastii Ptolemeuszy; uważana za symbol kobiecej urody; żelazna
ikona popkultury. Pobudzała wyobraźnię min. Dantego i Bolesława
Leśmiana. W serialu Autolikos - Król Złodziei podglądał ją w
kąpieli. Dowódcą jej straży był Poncjusz (nie mylić z
Poncjuszem Piłatem). Xena, Gabriela i Autolikos uratowali Kleopatrę
przed spiskiem Poncjusza. Zabił go Yet w obronie swego brata
bliźniaka – Joxera. Później Kleopatra wysłała do Xeny list z
prośbą o obronę przed najazdem Rzymian. Xena odgrywała jej rolę
czym ratuje jej życie w czasie zamachów. Niestety Kleopatrę zabił
Brutus, aby posiąść jej flotę (w rzeczywistości historycznej
królowa popełniła wraz ze swym dworem samobójstwo, według
przekazów – pozwalając ukąsić się kobrze).
Marek Krassus (112 p. n. e. - 53 n. e.) - rzymski wódz i polityk;
razem z Juliuszem Cezarem i Pompejuszem Wielkim – członek
triumwiratu rządzącego Rzymem u schyłku republiki. Xena broniła
Syrii przed jego najazdem. Został ścięty na arenie toporem zamiast
Wercyngetoryksa (gwoli ścisłości: Rzymian ścinano mieczem.
Wercyngetoryks
w serialu zwany Wercyniksem (82 p. n. e. - 48 p. n. e.) - celtycki
wódz broniący Galii przed najazdem Juliusza Cezara. Dostał się do
rzymskiej niewoli (zarówno w rzeczywistości jak i w serialu). Xena
ocaliła mu życie doprowadzając fortelem do wymienienia go na
Krassusa.
Pompejusz Wielki (106 p. n. e. - 48 p. n. e.) - rzymski wódz; jeden
z członków triumwiratu. Xena sprowokowała bitwę pod Farsalos w
Grecji między Cezarem a Pompejuszem, aby się wykrwawili co miało
powstrzymać ich podboje. Gabriela dowodząc pod Farsalos zwyciężyła
armie Cezara i Pompejusza. Pompejusz chciał sprzedawać pojmane
Amazonki w niewolę, lecz zginął z ręki Xeny.
Marek
Juniusz Brutus (85 p. n. e. - 42 p. n. e.) zabójca Cezara, przez
Dantego umieszczony w piekle w jednej z paszcz Lucyfera razem z
Judaszem i Kasjuszme. W serialu zabił Efinię; królową Amazonek.
Po jej śmierci królową została Gabriela. Aresztował Eliasza,
Gabrielę i rudą Amazonkę Amarykę. Przybył do Kleopatry i spotkał
Gabrielę, chciał ostrzec królową o spisku Antoniusza na jej
życie. Gabriela zabiła Brutusa w walce na statku.
Qin
(259 p. n. e. - 210 p. n. e.) – pierwszy historyczny cesarz Chin,
znany z okrucieństwa; inicjator palenia ksiąg zawierających
informacje o czasach poprzedzających jego panowanie. W serialu
przedstawiony jako watażka. W czasie trzeciej podróży do Chin Xena
dzięki magicznej księdze Lao Ma zyskała nadprzyrodzone moce.
Zabity przez nią cesarz Zielony Smok (Ming Tien) powrócił z
zaświatów i złączył się w jedno ze swoją zabitą prochem
siostrą – wojowniczką Tao – su i oboje przekazali Qinowi
tajemnicę wytwarzania czarnego prochu. Armia Qina została pokonana
czarami przez Xenę i zamieniła się w Armię z Terakoty.
Marek
Antoniusz (83 p. n. e. - 30 p. n. e.) – rzymski wódz i polityk,
kochanek Kleopatry. Xena w przebraniu Kleopatry spotkała się z nim
zawinięta w dywan. W czasie randki Xeny odgrywającej rolę
Kleopatry i Marka Antoniusza pod piramidami miał miejsce atak
rzymskich żołnierzy wysłanych przez Brutusa. Antoniusz bronił
kochanki. Ostatecznie Xena zabiła Marka Antoniusza, aby nie
dopuścić do podboju Egiptu.
Oktawian
(63 p. n. e. - 14 n. e.) - pierwszy cesarz rzymski z dynastii
julijsko – klaudyjskiej. W Egipcie osobiście próbował zabić
Kleopatrę. Później jako cesarz Oktawian August udzielił
schronienia Xenie, Gabrieli i Ewie. Uratował Ewę stratowaną
rydwanem bogów. Zamierzał poślubić Liwię – Ewę. Rozpoczął
rządy pragnąc wprowadzić powszechny pokój (Pax Romana). Z czasem
jednak (tak jak wielu polityków…) zdradził swój młodzieńczy
ideał i zaczął prowadzić podboje.
Wergiliusz
(70 p. n. e. - 19 p. n. e.) – rzymski poeta, autor eposu
,,Eneida’’. W serialu był synem Joxera i Meg. Jego ojca
zabiła Liwia – Ewa. Początkowo szukał na niej zemsty, z czasem
jej wybaczył. Pod wpływem diabłów zaczął bić ludzi.
Towarzyszył Xenie i Gabrieli w ich wędrówkach. Zainteresowanych
Czytelników odsyłam do posta: ,,Eneida’ ;).
W czasie
pobytu na Saharze, Xena przedstawiła się Rzymianom jako Fosfia -
żona Scypiona Afrykańskiego. Było dwóch rzymskich wodzów o tym
imieniu: Scypion Afrykański Starszy (236 p. n. e. - 183 p. n. e.) i
Scypion Afrykański Młodszy (185 p. n. e. - 129 p. n. e.). Żaden z
nich nie miał jednak żony o imieniu Fosfia. Starszy ze Scypionów
miał za żonę Emilię Tertię (230 p. n. e. - 163/ 162 p. n. e.),
młodszy zaś – Sempronię (170 p. n. e. - 101 p. n. e.).
Kaligula
(12 n. e. – 41 n. e.) –chory psychicznie cesarz rzymski z
dynastii julijsko – klaudyjskiej. Św. Michał Archanioł ostrzegał
Xenę przed nim. Kaligula zabił Tyberiusza i wymordował jego
rodzinę. Ewa podjęła z nim walkę. Kaligula założył Sektę
Krwi. Łączyły go więzy życia z Afrodytą (bogini miała umrzeć
wraz z Kaligulą). Afrodyta kochała go, a on wysysał z niej boskość
i uwięził Aresa. Gdy Xena ugryzła Kaligulę w wargę do krwi ten
spanikował. Prześladował go duch jego matki. Kaligula ujrzał św.
Michała Archanioła, który zaprowadził Ewę na jego dwór. Ewa
wzywała go do nawrócenia, a Xena przeszkodziła obłąkanemu
cesarzowi w zasztyletowaniu córki. Po trzecim pocałunku Afrodyty
stał się bogiem, a wtedy Afrodyta odzyskała pamięć, lecz
utraciła boskość. Xena wygrała wyścigi rydwanów z Kaligulą, w
których stawką było życie Ewy, po czym namówiła szaleńca do
popełnienia samobójstwa.
W
serialu ważną rolę odgrywają liczne nawiązania do mitów i
legend, ,,Biblii’’,
oraz bardziej lub mniej znanych dzieł literackich i filmowych.
Amon
– bóg pierwotnie czczony w Tebach, później postawiony na czele
całego egipskiego panteonu i utożsamiany z solarnym bogiem Ra.
Wyobrażany min. z rogami barana. W serialu na prośbę zawiedzionego
kochanka sprawił, że dzień się powtarzał.
Izyda
– najważniejsza bogini egipskiego panteonu, popularna także w
innych krajach (Grecja, imperium rzymskie), siostra i żona Ozyrysa.
Fortuna przebrała za nią Xenę.
Anubis
– bóg zmarłych przedstawiany jako człowiek z głową szakala.
Xena spotkała go w krainie Iluzji.
W
krainie Iluzji Xena spotkała również mówiącego, kamiennego
sfinksa (lwa z ludzką głową). Istoty te zostały zapożyczone z
wierzeń egipskich przez Greków do mitu o Edypie. Zainteresowanych
Czytelników odsyłam do posta: ,,Sfinks
w kulturze egipskiej’’.
,,Biblia’’:
Xena
i Gabriela znalazły dziecko w pływającej kołysce co nasuwa
skojarzenia z takimi postaciami jak Mojżesz (? - 1407 p. n. e.) czy
Sargon z Akadu (? - ok. 2279 p. n. e.) Król Gregor chciał zabić
dziecko, aby nie stracić tronu co upodabnia go do króla Heroda I
Wielkiego (73 p. n. e. - 4 p. n. e.). Dziecko urodziła jego służąca
Ofelia (nawiązanie do ,,Hamleta’’
W. Szekspira). Król Gregor za radą Xeny adoptował dziecko, które
otrzymało imię Gabriel.
Arka
Przymierza była ozdobną skrzynią, w której Izraelici
przechowywali tablice Dekalogu. Xena razem z królem złodziei
Autolikosem chciała wykraść drogocenną skrzynię, którą łotry
chciały wykorzystać do zniszczenia świata jako broń (nawiązuje
to do następującego fragmentu: ,,Gdy
przybyli na klepisko Nakona, Uzza wyciągnął rękę w stronę Arki
Bożej i podtrzymał ją, gdyż woły szarpnęły. I zapłonął
gniew Pana przeciwko Uzzie i poraził go tam Pan za ten postępek,
tak że umarł przy Arce Bożej’’ - 2 Sm 6, 6 – 7).
W owej Arce Xena znalazła tablice Dekalogu.
Abraham
(ok. II tys. p. n. e.) w serialu nazywany był Anteuszem. Xena i
Gabriela uratowała chłopca Icusa (odpowiednik Izaaka) przed
złożeniem w ofierze przez jego ojca – monoteistę. Drugi syn
nazywał się Mael, czyli Izmael (przodek Arabów). Żona Anteusza
(odpowiednik Sary) czciła Hestię. Mael podburzał do złożenia
Icusa w ofierze. Dał ojcu orzechowy chleb zatruty lulkiem czarnym.
Mael za pomocą tuby udawał Boga, aby doprowadzić Icusa do śmierci.
Xena chciała uratować Maela przed upadkiem w przepaść, lecz on
sam skoczył. Tymczasem prawdziwy Jahwe odezwał się z nieba i kazał
uwolnić Icusa. Głos Boga każącego oszczędzić Icusa miała
udawać Gabriela, lecz nie mogła, bo tuba wypadła jej z ręki; był
to prawdziwy głos Boga.
Xena
niosła uwolnionego z ,,krzyża’’ Atreusza co upodabnia ją do
takich postaci jak Pieta, Eos i Memnon, oraz matka Leminkainena z
fińskiego eposu ,,Kalevala’’.
Olbrzym
Goliat – przyjaciel Xeny chciał się zemścić na Garecie, który
rozbił jego armię (notabene: Garet to imię jednego z Rycerzy
Okrągłego Stołu). Goliat pomagał łapać rozbójników dowódcy
armii – Dagonowi (imię boga Filistynów, występujące również w
mitologii Cthulhu).
Jonatan
– najstarszy syn Saula (ok. XI wieku p. n. e.) został uwolniony
przez Xenę z niewoli Filistynów. Zginął w walce z Goliatem
(naprawdę Saul i Jonatan zginęli razem w bitwie z Filistynami).
Dawid
(ok. 1040 p. n. e. - ok. 970 p. n. e.) - król Izraela, następca
Saula, ojciec Salomona. Gabriela spotkała go w lochu i rozmawiali o
psalmach, podczas gdy Xena broniła Izraelitów przed najazdem
Filistynów.
W
swoich wędrówkach obie wojowniczki spotkały też Świętą Rodzinę
uciekającą do Egiptu. Gabriela oddała Maryi łaciatego osła
Tobiasza (imię biblijne).
W
krainie Iluzji Xena spotkała też symbole Ewangelistów: mówiącego
lwa (św. Marek), orła (św. Jan) i byka (św. Łukasz). Wśród
nich zabrakło anioła (św. Mateusz).
,,Perły
przed wieprze’’
- to słowa Autolikosa, który ukrył się w posągu świni, aby
dostać się do skarbca (por. ,,Nie
dawajcie psom tego co święte, i nie rzucajcie swych pereł przed
świnie, by ich nie podeptały nogami, i obróciwszy się, was nie
poszarpały’’ - Mt 7,6).
Eliasz (Elijah) – choć imię tej postaci nawiązuje do proroka
Eliasza (IX wiek p. n. e./ VIII wiek p. n. e. - VIII wiek p. n. e.)
jest to apokryficzny Jezusa Chrystusa (8/4 p. n. e. - 33 n. e.). Był
wyznawcą Jahwe; iluzjonistą spotkanym przez Xenę i Gabrielę w
Indiach, co nawiązuje do XIX – wiecznej legendy o pobycie Jezusa w
tym kraju. Uważano go za Awatara, wcielonego boga. Uzdrawiał min.
chorą dziewczynkę. W przeciwieństwie do braminów, troszczył się
o ludzi z niskich kast co upodabnia go do Jezusa. Wracając z Indii
nawrócił w więzieniu wojowniczkę Nadżarę. Głosił pokój i
sprzeciwiał się bogom Olimpu za co Ares chciał go zniszczyć. W
czasie modlitwy ukazała mu się anielica Kalisto (modlitwa w
Ogrójcu). Xena chciała uratować Eliasza przed śmiercią. Ares
przebił mieczem bezbronnego Eliasza, który umarł w objęciach
Gabrieli (Pieta). Jego ciało zostało spalone na stosie.
Meg
powiedziała: ,,Jeden
facet myślał, że kończy się świat, chciał wybudować arkę’’,
co stanowi nawiązanie do patriarchy Noego.
Piekło
– miejsce wiecznej kary potępionych. Trafiła tam Kalisto, która
zamieniła się w diablicę i porwała ze sobą Xenę i Gabrielę do
Piekła. Gabriela została zmuszona do zjedzenia owoców (owoc
zakazany) i zamieniła się w diablicę. Potem została wykąpana
przez anioły w wodzie święconej i przestała być diablicą, za to
stała się nią Xena.
Niebo miejsce wiecznej nagrody zbawionych. Trafiły tam Xena i
Gabriela po ukrzyżowaniu. Anioły zabrały do Nieba Gabrielę, a
Xena została zabrana przez anielicę, gdy zaatakowały ich diabły.
Św.
Michał Archanioł uratował Xenę. Gabriela spadła do Piekła, a
Xena ją uratowała. Później Xena walczyła ze św. Michałem
Archaniołem w obronie Gabrieli i Afrodyty. Wojownicza księżniczka
topiła Archanioła, Gabriela chciała mu ratować życie, gdy wtem
Xenie została odebrana moc zabijania bogów.
Czyściec
– miejsce pokuty dusz przed wejściem do Nieba, jego istnienia
negują protestanci i prawosławni. Xena przeszła przez ogień
czyśćca i weszła do wody święconej. Trzej Magowie idący za
światłem błyskawicy przyszli powitać dziecko Xeny (jednym z Magów
była kobieta). Przynieśli w darze: ziarno, owoce i oliwę. Okazali
się jednak płatnymi zabójcami, którzy chcieli zabić Ewę,
wysłanymi przez kapłanów Apolla, Artemidy i Posejdona.
Św.
Jan Chrzciciel (6 p. n. e./ 2 p. n. e. - ok. 32 n. e.) - ostatni i
największy prorok Starego Testamentu, który w wodach Jordanu
ochrzcił Jezusa Chrystusa. W serialu wyglądał inaczej niż w
ikonografii (min. nie miał brody i nosił turban) i ochrzcił Ewę.
Szatan
nawiedził Amfipolis pod nieobecność Xeny, lecz Ewa w imieniu
Eliasza i duchów niebieskich przegnała go.
Lucyfer
– archanioł o szmaragdowych skrzydłach, który chciał wtrącić
Xenę do piekła, za to, że nie objęła tronu po Mefistofelesie.
Xena chciała dobić leżącego Lucyfera, lecz Ewa wyprosiła dlań
oszczędzenie życia. Xena uwiodła Lucyfera i wtrąciła go do
piekła, gdzie zajął miejsce Mefistofelesa. Lucyfer chciał z
archanioła awansować na serafina (błąd: archanioł stoi wyżej w
hierarchii). Xena i Gabriela sprofanowały świątynię Eliasza przez
orgię, a gdy św. św. Michał i Rafał zobaczyli Lucyfera
obłapiającego Xenę, przybyli i nastąpiła walka Xeny z aniołami.
Lucyfer zwabiony w pułapkę przez Xenę stał się demonem, którego
Xena do piekła.
Do
fatalnego w skutkach tańca Salome, nawiązuje scena, w której Xena
w haremie Gurkhana w północnej Afryce prosiła go o głowę jego
pierwszej, okrutnej żony – Sary – siostrzenicy Gabrieli jako
nagrodę za tanie. W rzeczywistości miała zamiar ją uratować.
Xena
zjawiła się na dworze Kaliguli jako Saba, co nawiązuje do
biblijnej królowej Saby, która złożyła wizytę królowi
Salomonowi.
Zeloci
byli radykalną sektą żydowską żyjącą w czasach Jezusa. W
serialu chcieli złożyć w ofierze dziewicę Dżenaję, którą
uratowała Xena.
Z
pozabiblijnej tradycji żydowskiej został zaczerpnięty dybuk –
duch zmarłej osoby opętujący żywych. W serialu duch Xeny
przebywał w ciele króla złodziei, aby odzyskać właściwe ciało.
Demon
Dahak Mroczny – wróg Boga Izraela wywodzi się od smoka Ażi
Dahaka i jego zeuheryzowanej postaci - tyran Zohak – jednego z
negatywnych bohaterów eposu ,,Księga
królewska’’
Ferdousiego (935 - 1020). W serialu jego wyznawcy ukrywający się w
Brytanii czcili go jako Jedynego Boga. Ares chciał zniszczyć jego
świątynię), lecz Xena sprzeciwiała się temu. W owej świątyni
Gabriela zwiedziona przez kapłana Krastofa została rytualnie
zgwałcona. Dahak miał ,,zgładzić
starców, ślepców, kalekich i wasze marne bóstwa’’.
Krafstor zamienił się w czerwonego diabła i zginął z ręki Xeny.
Innym
ukłonem w stronę starożytnej Persji było to, że Joxer wyznawał
zaratusztrianizm – dualistyczną religię stworzoną przez proroka
Zaratusztrę (XIII w. p. n. e. - VI wiek p. n. e).
Rama
(zwany Ramachandra w odróżnieniu od Paraśuramy i Balaramy) –
mityczny władca, awatar Wisznu, główny bohater eposu ,,Ramajana’’.
Jego imieniem jeden z członków załogi nazwał Greka Cekropsa.
Maja
oznacza w hinduizmie: ,,złudzenie’’,
to znaczy świat postrzegany zmysłami jest w nim postrzegany jako
iluzja (ideę tę można znaleźć w cyklu filmów science fiction
,,Matrix’’).
Imię Maja nosiła ponadto nepalska księżniczka, matka Buddy (ok.
563 p. n. e. - 483 p. n. e.). W serialu nazywała się tak asystentka
iluzjonisty Eliasza. W czasie występu została opętana i zaczęła
wymachiwać mieczami (stoczyła pojedynek z Xeną). Gabriela
wypędziła demona z Mai i została uznana za boginię Dewi.
Dewi
to imię potężnej bogini, której rozlicznymi aspektami są:
łagodna Parwati, wojownicza Durga i przerażająca Kali, oraz
wszelkie inne boginie indyjskie (przypomina to nieco kult Wielkiej
Boginii w wicca). Gabriela czczona jako Dewi spotkała Tatakę –
piękną blondynkę; uzdrowicielkę z Indii, która z uzdrowionych
kompletowała armię przeciwko Ramie. Gabriela tak jak Tataka zaczęła
nosić zmysłowy strój z pereł (dary od uzdrowionych). Opętał ją
duch Tataki. Prawdziwym cudotwórcą okazał się Eliasz, który
wyegzorcyzmował Gabrielę (moim zdaniem dobrze pokazuje to wyższość
chrześcijaństwa nad hinduizmem).
Sati – to obecnie zakazany, zbrodniczy rytuał hinduski polegający
na paleniu wdowy na stosie pogrzebowym męża. Jego nazwa pochodzi od
imienia jednej z żon Śiwy, która rzuciła się w ogień nie mogąc
znieść zniewagi, jaką jej ojciec wyrządził jej mężowi. Również
wszystkie żony Kriszny po śmierci męża poniosły śmierć na jego
stosie. Podobne zwyczaje panowały u też wikingów i Słowian (w
polskiej literaturze znalazło to odbicie w opisie śmierci Jagi na
stosie Wisza w ,,Starej
baśni’’
Ignacego Kraszewskiego). W XX wieku Gandhi podjął wysiłek
zastąpienia sati zaczerpniętym z ,,Biblii’’
lewiratem. W serialu Xena uratowała młodą wdowę przed śmiercią
na stosie pogrzebowym jej męża. Sati mógł znieść tylko Daksza
oświecony (ojciec Sati i teść Śiwy). Uratowana indyjska
czarodziejka Naina wysłała Xenę do jej przyszłego życia, gdzie
walczyła z Altii (zaznaczam, że jako katolik nie wierzę w
reinkarnację). Naina wysłała Gabrielę w ślad za Xeną (Gabriela
wcieliła się wówczas w indyjskiego księcia). Dzięki narysowaniu
na swoich ciałach mahendi
– magicznego wzoru z henny, Xena i Gabriela sprowadziły Alti do
swoich czasów i tam ją pokonały.
Rakszasy
– jedna z odmian indyjskich demonów, zaatakowały Xenę i Gabrielę.
Chciały bowiem przeszkodzić im w dotarciu do Awatara. Służyły
Indradżitowi.
Indradżit
był synem Rawany (antagonisty Ramy), księciem rakszasów (demonów).
Swoje imię zawdzięczał zwycięstwu odniesionemu nad bogiem burzy
Indrą. W serialu na latającym dywanie porwał Gabrielę na Lankę -
,,ziemię
demonów’’.
Zwodził Gabrielę wizją torturowanej Xeny. Kiedy wojownicza
księżniczka odcięła czakramem dłoń Indradżita duszącą
Gabrielę, wtedy wyrosły mu kolejne ramiona. Xena zabiła Indradżita
po długiej walce. Indradżit odciął Xenie ręce, lecz Kriszna dał
jej nowe (nawiązanie do chrześcijańskiej legendy o dziewczynie bez
rąk, która otrzymała nowe kończyny od Jezusa).
Hanuman
– bóg w postaci małpy, który pomagał Ramie w odzyskaniu Sity
porwanej na Lankę przez jej władcę, demona Rawanę. Był wielkości
człowieka, pokryty białym futrem i miał ogon. Widząc go po raz
pierwszy Xena go zaatakowała, choć nie miał złych zamiarów.
Chciał pomóc Awatarowi w walce z Indradżitem.
Kriszna – bodaj najbardziej popularny awatar Wisznu mający postać
przystojnego młodzieńca o niebieskiej skórze, zabójca wielu
demonów na czele ze złym królem Kansą, brat Balaramy. Xena za
radą Hanumana, modliła się doń, a on przybył. Mówił Xenie, aby
nie wahała się walczyć w słusznej sprawie, a odrodzi się jako
święta (jest to nawiązanie do mającego postać pouczenia
wojownika Ardżuny przez Krisznę, obszernego traktatu
,,Bhagawatgita’’,
wchodzącego w skład eposu ,,Mahabharata’’).
Kali
(,,czarna’’)
- wojownicza bogini śmierci i zniszczenia, zabijająca demony i sama
wyglądająca i zachowująca się jak demon. Miała czarną skórę i
cztery ręce; w każdej z nich trzymała jakąś broń. Xena mocą
Kriszny, zamieniona w boginię Kali zabiła Indradżita, a potem
odzyskała ludzką postać.
Samsara
to w religiach indyjskich (hinduizm, buddyzm i dżinizm) kołowrót
wcieleń, z którego wyzwoleniem jest stan nirwany. W serialu imię
Samsara nosiła jedna z Amazonek.
W
mitologii tybetańskiej Tara była żeńskim bodhisattwą (istotą,
która zrezygnowała z zostania Buddą, aby oświecać innych),
której domenę stanowiły współczucie i miłosierdzie, żoną
(śakti) Awalokiteśwary. Czczono ją w postaci: Zielonej, Białej,
Czerwonej, Żółtej i Niebieskiej. W serialu mała wojowniczka o tym
imieniu pobiła Gabrielę, ponieważ chciała pomóc w odzyskaniu
urny Apolla. Później Xena i Gabriela uratowały Tarę przed
chłostą za taniec co może stanowić satyrę na talibów. Biczować
chciał ją naczelnik miejskiej milicji – Istafan (imię nawiązuje
zdaje się do Isfahanu w Iranie.
Z
mitologii chińskiej został zaczerpnięty taoistyczny symbol jing –
jang (przenikające się czerń i biel symbolizujące równowagę
między parami przeciwieństw typu: mężczyzna – kobieta, dzień –
noc, suche – mokre itd.). W serialu Gabriela leżała na okrągłym
łożu w kształcie symbolu jing – jang.
Do
mitologii japońskiej nawiązuje najprawdopodobniej wymyślony na
potrzeby serialu, demon Jodoshi – Książę Ciemności o wielkiej
głowie. Z rykiem zaatakował mnicha w herbaciarni, zamroził go
oddechem gdy się kąpał w balii, a potem go połknął. Japonka
Akemi posłała po Xenę, aby pokonała Jodoshi, który był jej
ojcem. Akemi zabiła ojca chwytem nauczonym przez Xenę, aby pomścić
śmierć innych członków rodziny, a potem popełniła harakiri.
Jodoshi nie przyjęty do zaświatów pożarł 40 dusz pogorzelców,
które zamieszkały w jego wnętrzu. Xena zginęła w bitwie z
wojskami Jodoshi i ukazała się Gabrieli jako duch w czerwonym
kimono, bowiem tylko jako duch mogła pokonać demona i uwolnić
dusze (motyw mesjański w sposób zamierzony, bądź nie, nawiązujący
do ofiary Chrystusa). Gabriela wytatuowana przez Akemi, poszła
odzyskać ciało przyjaciółki. Chciała je spalić na stoku góry
Fuji, by Xena mogła się odrodzić. Gabriela walczyła o ciało Xeny
z samurajem. Pokonała go i dostała głowę Xeny. W walce Gabrieli z
samurajem prochy Xeny spadły w przepaść. Jodoshi połknął Akemi,
lecz tatuaż obronił Gabrielę przed jego czarami. Xena została
wskrzeszona pocałunkiem Gabrieli (miała usta zwilżone wodą ze
źródła na szczycie Fuji), po czym zdekapitowała Jodoshiego i
uwolniła pożarte przezeń dusze. Zrezygnowała jednak z ożywienia,
bo jego efektem ubocznym byłoby potępienie 40 000 dusz, które
dopiero co uwolniła.
Sindbad
Żeglarz to postać z ,,Baśni
1001 nocy’’.
W jednym z odcinków miał uratować Hermię (imię z dramatu ,,Sen
nocy letniej’’
Williama Szekspira) przed otruciem się, lecz zrobiła to Xena.
Dżiny
to dobre lub złe demony zrodzone z ognia, pochodzące jeszcze z
wierzeń przedmuzułmańskich i zasymilowane przez islam. W serialu
były to duchy – przewodnicy fenickiej wojowniczki Nadżary.
Słyszała dżiny od dzieciństwa i uważała je za swoich
przyjaciół. Ich ciała były ze światła. Nadżara walczyła ze
złym Maratem, którego imię przypomina nazwisko francuskiego
rewolucjonisty Jeana Paula Marata (1743 – 1793). Nadżara tylko
udawała dobrą, a w rzeczywistości była fanatyczką, która
mordowała jeńców, jeśli w przeciągu trzech dni nie przechodzili
na stronę Światła.
Cyklopy
były rasą jednookich olbrzymów. Xena walczyła z oślepionym
cyklopem, którego wcześniej oślepiła go w czasie gdy była
rozbójniczką.
Gabriela
spotyka woźnicę, który znał króla Edypa (w mitologii wsławił
się rozwiązaniem zagadki Sfinksa z Teb, oraz tym, że na skutek
klątwy zabił ojca i poślubił własną matkę).
Stentor
był trębaczem, który poniósł karę za to, że chciał
rywalizować z Hermesem – heroldem bogów olimpijskich. W serialu
Stentor został rzekomo zabity przez Xenę pod Koryntem, a jego
ojciec Cyklus chciał go pomścić.
Morfeusz
(jego imię znaczy: ,,Kształtujący’’)
był zmiennokształtnym bogiem marzeń sennych, synem Hypnosa, bratem
Fobetora i Fantasosa. Odgrywa ważną rolę w filmie ,,Matrix’’.
Jest też głównym bohaterem cyklu komiksów fantasy ,,Sandman’’
Neila Gaimana. W serialu mistycy z Twierdzy Morfeusza porwali
Gabrielę, bo jako dziewica miała zostać żoną ich boga.
Pandora
była pierwszą kobietą stworzoną wspólnym wysiłkiem przez bogów
olimpijskich w cele zaszkodzenia ludzkości za fortele Prometeusza. W
serialu występuje wnuczka Pandory, która otworzyła puszkę z
nieszczęściami. Owa puszka (w oryginale greckim: pithos,
czyli gliniana beczka) była skrzynką z odlewem dłoni (zamknięta w
niej była nadzieja). Ponadto okazała się pusta, bowiem Pandora
nosiła nadzieję w sercu.
Ares
– bóg wojny, pod postacią zakapturzonego zabójcy zabił chłopów
Doraklesa i Aerolisa, aby winą obarczono Xenę. Jednak wojowniczka
wymogła na Aresie zwrot zabitych chłopów żywych. Ares uwodził
Xenę; kusząc ją obietnicą władzy nad światem. Ubierał się na
czarno i nosił spodnie. Stał się śmiertelny, gdy ukradziono mu
miecz przez co stracił boskość. Wówczas spokojni dotąd ludzie
(jak Gabriela) stali się agresywni. Dzięki Xenie odzyskał miecz
ukradziony przez czarownika Syzyfa i wysłał go z powrotem do
Hadesu. W 1940 r. archeolodzy uwolnili Aresa z grobowca. Wówczas
Xena przeniosła się do XX wieku, aby powstrzymać Aresa, który
wspierał Hitlera. Ostatecznie Ares ocalił życie Gabrieli i Ewie.
Uczynił to rezygnując z własnej nieśmiertelności. Po utracie
nieśmiertelności najechał Amazonki (prosił Xenę o pomoc w
odzyskaniu boskości). Chciał im bowiem odebrać ambrozję. Watażka
Gazgar wyznaczył nagrodę za jego głowę. Xena stanęła wówczas w
jego obronie, każąc mu zająć się uprawą roli. Po skosztowaniu
złotego jabłka odzyskał boskość i wrócił na Olimp. Został
doradcą Varii – królowej Amazonek. Ares szantażował Xenę, aby
zawarła z nim ślub przed Mojrami w zamian za pomoc w uratowaniu
Gabrieli (ślubu udzielonego przez Mojry nie można było
unieważnić). W XXI wieku zwój zawierający akt ślubu spłonął
jednak od kuli ognia wypuszczonej przez Aresa.
Tytani
byli generacją pierwotnych bóstw starszych niż Olimpijczycy i
pokonani przez nich. Gabriela weszła do jaskini gdzie odbywał się
obrzęd, przeczytała zaklęcie i uwolniła trzech uśpionych Tytanów
(wśród nich była jedna Tytanka). Gabriela kazała im oczyścić
studnię i naprawić tamę. Tytani uważali Gabrielę za boginię
(Gabriela popełniła wówczas grzech pychy – hybris).
Przeciw Gabrieli buntował się Tytan Hyperion. Xena, Gabriela i
kapłan schronili się przed Hyperionem w świątyni Kronosa –
brata Tytanów. Hyperion zabił starszego Tytana, który bronił
dzieci chroniących się w jaskini.
Prometeusz
(,,myślący
do przodu’’)
był Tytanem, stwórcą ludzi (ulepił ich z gliny pomieszanej z
własnymi łzami), oraz ich herosem kulturowym. Został ukarany przez
Zeusa za kradzież ognia i danie go ludziom. Xena chciała uwolnić
Prometeusza uwięzionego przez bogów (ludzkości groziła utrata
ognia i gojenia się ran). Na Górze Wulkanów w Jaskini Hefajstosa
bóg kowali wykuł miecz zdatny do uwolnienia Prometeusza. Hera
prześladowała Prometeusza, chcę odebrać mu nadzieję (pojawiała
się jako oczy na niebie). Wojownicy Hery ukryci w smoczych jajach
strzegli Prometeusza, którego łańcuchów nie można było przeciąć
mieczem Hefajstosa, bo zamieniłoby się w popiół. Xenę uniósł w
powietrze smok, zaś łańcuch Prometeusza przeciął miecz odbity
od głazu.
Gabriela
opowiadała Jolaosowi platoński mit o pierwotnych hermoafrodytach
(po rozdzieleniu się tych istot na dwoje, każda z nich szukała
,,drugiej
połowy’’).
Syzyf
był królem Koryntu i tricksterem, skazanym w Hadesie na wtaczanie
ciągle wyślizgującego się z rąk głazu na szczyt góry za
uwięzienie boga śmierci Tanatosa. W serialu uwięził wymyśloną
na potrzeby serialu boginię śmierci Celestę. Miała postać
pięknej kobiety ubranej na biało, której atrybutem była świeca.
Hades prosił Xenę, by uwolniła jego siostrę Celestę z zamku
Syzyfa. Po uwolnieniu Celesta darowała życie Syzyfowi, zaś wątek
pośmiertnej kary Syzyfa, został pominięty.
Pewien
młodzieniec opowiadał Gabrieli stworzony na potrzeby serialu mit o
miłości Lepidusa i Io (nie mylić z Io, kochanką Zeusa zamienioną
przez Herę w krowę) – pary kochanków zamienionych przez
Afrodytę w śnieg i deszcz.
Amazonki
były plemieniem wojowniczych kobiet, z którymi potykali się herosi
greckiej mitologii. Kiedy Xena i Gabriela po raz pierwszy szły przez
ziemie Amazonek, ich królową była Melosa. Czciły Artemidę –
boginię Księżyca i paliły swych zmarłych. Przyjęły Gabrielę
do swego ludu, za to, że zasłoniła jedną z nich Teremis swym
ciałem. Jedna z Amazonek urodziła centaura (w tym celu udała się
do Aten), zaś mongoloidalna Amazonka Rea (imię matki Zeusa) chciała
mieć dzieci z Joxerem.
Centaury
były barbarzyńską rasą do pasa ludzi, a od pasa – koni. Pod
Koryntem Xena przegrała z centaurami. W czasie ich najazdu na
Amazonki, chciała utrzymać pokój między oboma ludami. W
późniejszych latach Lord Belak – syn Boriasza i Nataszy toczył
z nimi wojnę. Centaur imieniem Xenan porwał bowiem jego córkę
Nike (imię greckiej bogini zwycięstwa). Nike kochała Xenana i
miała z nim dziecko – małego centaura. Tymczasem Belak wymordował
centaury. Xenan był ostatnim z nich. Xena przekonała Belaka, aby
porzucił zemstę i pogodził się z córką. Syn Xenana i Nike
otrzymał imię Boriasz po pradziadku.
Helena
Trojańska była najpiękniejszą ze śmiertelnych kobiet, córka
Zeusa i Ledy. Wykluła się z łabędziego jaja podobnie jak jej
rodzeństwo: mykeńska królowa Klitajmestra i bliźniacy Kastor i
Polideukes. W serialu sprowadziła na pomoc swą przyjaciółkę Xenę
i Gabrielę. Helena chcąc zakończyć wojnę postanowiła sama
wrócić do Menelaosa. Tymczasem ani Parys ani Menelaos nie kochali
jej. Parysa zabił zdrajca Deifobos, zaś Xena zabiła Deifobosa i
umożliwiła Helenie ucieczkę (najpiękniejsza kobieta związała
się z wówczas z Perdikasem).
Ambrozja
była pokarmem olimpijskich bogów zapewniającym im
nieśmiertelność. W serialu miała postać pomarańczowego
kryształu. Xena szukała zaginionego skarbu Sumerów (mieścił się
w nim Klucz Tytanów). Chciała znaleźć ambrozję, aby zostać
boginią. Gabriela i Tersytes ukradli rubin ze świątyni Demeter,
który miał posłużyć do odnalezienia góry z ambrozją. Tersytes
odnalazł Klucz Tytanów i chciał posiąść ambrozję, by zostać
bogiem. Ostatecznie Xena zrezygnowała z bycia boginią i wrzuciła
ambrozję w ogień.
Hades
był bogiem świata podziemnego. Jego podziemne królestwo również
zwane Hadesem dzieliło się na Tartar (miejsce kary) i Pola
Elizejskie (miejsce nagrody). Xena dostała się do Gadesu przez
jezioro. Chciała bowiem naprawić niesprawiedliwość wyrządzoną
przez zbója Arteminiusa, który ukradł hełm Hadesa, stał się
niewidzialny i sprawił, że dobrzy poszli do Tartaru, a źli na Pola
Elizejskie. W późniejszych latach Hades bojąc się utracić włdzę,
chciał zabić Ewę. Xena zniszczyła czakramem jego hełm czyniący
niewidzialnym (stąd właśnie pochodzi imię tego boga). Hades wciąż
chcący zabić Ewę, zginął z ręki Xeny stającej w jej obronie.
Charon
był pomniejszym bogiem służącym Hadesowi, który za opłatą
jednego obola przewoził dusze zmarłych na drugi brzeg Styksu. W
serialu był niski, miał trupio bladą skórę, nosił dredy i mówił
chrapliwym głosem.
Harpie
– latające, potworne pół – kobiety, pół – ptaki, w serialu
były podobne do ludzi ze skrzydłami nietoperzy. Xena i jej były
kochanek, Murzyn Marcus walczyli z nimi w Hadesie.
W
jednym z odcinków Gabriela grała na fletni Pana, zwanej też
syringą (według mitu instrument ten jako pierwszy sporządził bóg
Pan z trzciny, w którą zamieniła się odrzucająca jego zaloty
nimfa Syrinks).
Melager Potężny był nadużywającym alkoholu, starym wojownikiem
w samurajskiej zbroi, który miał ochraniać wioskę Gabrieli przed
bandą Damona. Jego pierwowzorem mógł być zarówno heros Meleager
– uczestnik tragicznych łowów na dzika kalidońskiego jak i …
ówczesny prezydent Rosji, Borys Jelcyn (1931 – 2007), którego z
Melagerem Potężnym łączyły siwe włosy i alkoholizm.
Rea
była boginią, żoną Kronosa i matką pierwszej generacji bogów
olimpijskich (Zeusa, Posejdona, Hadesa, Hery, Demeter i Hestii). W
serialu jej imię nosiła Rea z Locji – jedna z niewolnic
uwolnionych przez Xenę i Gabrielę.
Kalisto
była nimfą z orszaku dziewiczej bogini łowów Artemidy. Zeus
uwiódł ją pod postacią Artemidy i spłodził z nią syna Arkasa,
eponima Arkadyjczyków. Artemida ukarała Kalisto zamieniając ją w
niedźwiedzicę, zaś Zeus przeniósł się na nieboskłon jako
gwiazdozbiór Wielkiej Niedźwiedzicy. W serialu Kalisto była
okrutną wojowniczką o blond włosach, a do tego abstynentką
(czyżby nawiązanie do Hitlera, który rzekomo nie pił alkoholu?).
Podszywała się pod Xenę i chciała w jej imieniu zabić Pytię.
Pochodziła z wioski Cirry spalonej przez ludzi Xeny, za co szukała
zemsty. Uwolniła się z lochu, zebrała bandę, zginęła w
ruchomych piaskach,. Xena żałowała, że jej nie uratowała. Ares
uwolnił Kalisto z Tartaru i sprowadził do świata żywych. Xena
zamieniła się ciałami z Kalisto, lecz problem ten rozwiązał
Hadesa. Kalisto uwolniona z Tartaru przez Fadlę – Nadzieję
miotała płomienie i szukała zemsty na Xenie. Miała swych
wyznawców, którzy chcieli jej złożyć w ofierze Serafinę –
przyjaciółkę Gabrieli. Xena ostatecznie zabiła boginię Kalisto
Sztyletem Łani pozwalającym zabijać bogów. Kalisto wróciła z
zaświatów z krótkimi włosami i połączyła siły z Juliuszem
Cezarem. Kusiła Xenę by przestała być wojowniczką i uszkodziła
jej kręgosłup czakramem. Dzięki poświęceniu Xeny trafiła do
Nieba, gdzie zamieniła się w anielicę. Dzięki niej i Eliaszowi
Xena i Gabriela wróciły do życia. Później anielica Kalisto
wcieliła się w nienarodzone dziecko Xeny (jako katolik odrzucam
wiarę w reinkarnację).
Gabriela
opowiadała stworzony na potrzeby serialu mit o myśliwym Liberiuszu
zamienionym przez Artemidę w sarnę. Jego pierwowzorem był myśliwy
Akteon zamieniony w jelenia za karę za podglądanie kąpiącej się
Artemidy i rozszarpany przez własne psy. Imię łowcy zamienionego w
sarnę nosił natomiast papież św. Liberiusz (? - 366).
Iksjon
był królem Lapitów i praojcem centaurów, który za zabójstwo
swego brata (antyczny odpowiednik Kaina) i próbę uwiedzenia Hery,
został przez Zeusa skazany na przywiązanie do obracającego się,
płonącego koła. W serialu Xena szukała magicznego Kamienia
Iksjona (przed nawróceniem szukała go w Koryncie), jednak Centaury
nie chciały jej go oddać. Zaklęte w nim było zło centaurów
(Iksjon stworzył je dobrymi).
Mojry
(rzymskie: Parki) były boginiami losu, których wyrokom musiał być
posłuszny sam Zeus. Zajmowały się przędzeniem, odmierzaniem i w
końcu przecinaniem nici symbolizującej życie każdej istoty
ludzkiej. W serialu nazywały się: Panna, Matrona i Staruszka, co
stanowi nawiązanie do wiccańskiej Wielkiej Bogini mającej postać
Dziewicy, Matki i Staruchy (ich prawdziwe imiona nadane przez Greków
brzmiały: Kloto, Lachezis, Atropos). Xena paląc świecę
przepraszała Mojry. Królowi Sylmusowi zwalczającemu Święto
Zimowego Przesilenia ukazała się ubrana na biało Kloto (udawała
ją Xena). Gabriela z kolei udawała ducha królowej Arelii. Potem
Xena udawała Lachezis, wreszcie Sylmusowi ukazała się Atropos, a
on się przestraszył i nawrócił. Jakiś czas potem Ares uprowadził
Gabrielę i pokazał jej Mojry. Życie Xeny było uzależnione od
życia Nadziei. Mojry przepowiedziały, że Xena musi umrzeć, aby
mógł nastąpić Zmierzch Bogów.
Orfeusz
był nadludzko zdolnym pieśniarzem, mitycznym twórcą religii
zwanej orfizmem. W serialu jego muzyka uspokajała bachantki. Joxer
dał Xenie krzyczącą głowę Orfeusza. Eurydyka zginęła w czasie
bitwy między Xeną a Bachusem, zaś Orfeusz winił za to Xenę.
Driady
były pięknymi nimfami drzew, zwłaszcza dębów. W serialu miały
postać skrzydlatych kościotrupów z ogonami i były wrogami
bachantek. Bachantkę można było zabić kością driady.
W
serialu atrybutem Heliosa – boga słońca był magiczny sztylet
Heliosa o falistej klindze. Xena chciała go użyć do zabicia Aresa,
jednak ujrzała na jego ostrzu twarz Eliasza uczącego przebaczać i
darowała życie bogu wojny.
Zagreus
był poprzednikiem Dionizosa, synem Zeusa i chtonicznej bogini
Persefony. Jako dziecko został zabity i pożarty przez Tytanów. W
serialu jego imię nosił watażka, z którym walczyły Xena i
Gabriela.
Afrodyta
(rzymska: Wenus) była boginią miłości, piękna i seksu. W serialu
została ukazana jako blondynka mająca długie, kręcone włosy i
nosząca biało – różową suknię. Zazdrosna o popularność Xeny
sprawiła, że to co Gabriela napisała, to się spełniało. Ukradła
Gwiazdę Północną, a gdy Xena, Gabriela i Joxer chcieli ją
odzyskać, sprawiła, że Joxer zakochał się w małpie, Gabriela w
samej sobie (tak jak Narcyz chciała pocałować swe odbicie i wpadła
do wody), a Xena w rybach. Xena i Gabriela powstrzymały bandę
Farona przed rabunkiem jej świątyni. Uratowała ranną Gabrielę. Z
pomocą Afrodyty Xena dostała się na Olimp, by wymusić na Atenie
wskrzeszenie Gabrieli i Ewy. Boskości pozbawił ją romans z
Kaligulą, lecz Xena dała jej złote jabłko. Afrodyta skosztowała
go, odzyskała boskość i wróciła na Olimp, gdzie zamieszkała z
Aresem.
Eros
był bogiem miłości, synem Afrodyty, przedstawianym jako półnagi
młodzieniec z białymi skrzydłami i łukiem. Skojarzył Ilandrę i
Sarpedona. Ich królestwa miały się połączyć, a przygraniczne
chramy Afrodyty miały być zburzone.
Argus
był olbrzymem o stu oczach, któremu Hera zleciła pilnowanie
zamienionej w krowę Io, kochanki Zeusa. Został zabity przez
Hermesa, a jego oczy Hera umieściła na trenie pawia. W serialu imię
to nosił niesprawiedliwy sędzia, który sądził Melagera (w Polsce
niesprawiedliwy Argus znalazłby oparcie w szeregach KOD – u).
Odyseusz
był znanym ze sprytu królem Itaki, uczestnikiem wojny trojańskiej
i głównym bohaterem eposu Homera ,,Odyseja’’.
W oryginale nosi rzymską formę swego imienia: Ulisses.
Xena i Gabriela spotkały go na plaży wracającego do Itaki, zaś
piraci próbowali mu przeszkodzić w powrocie. Odyseusz i Xena
zakochali się w sobie. Wspólnie walczyli z piratami, którzy
najechali Itakę. Odyseusza powracającego z tułaczki poznał pies
Argos. Okazało się, że Penelopa wbrew kłamstwom Posejdona żyje.
Piraci zalecali się do niej, a ona kazała im napiąć łuk (pomogła
to zrobić Xena). Odyseusz wrócił do żony, a Xena nie chciała
rozbijać ich małżeństwa (godna uznania jest tu pochwała
wierności małżeńskiej).
Posejdon
był bogiem morza. W serialu miał błękitne ciało utworzone z
wody, dzierżył trójząb a na jego głowie spoczywała złota
korona. Prześladował Odyseusza za oślepienie cyklopa Polifema.
Chciał zabić Ewę, lecz zginął zabity na plaży przez Xenę
rzucającą weń czakramem.
Syreny
z mitologii greckiej różniły się od tej z herbu Warszawy;
przypominały bowiem ptaki o kobiecych głowach, wabiące do siebie
żeglarzy śpiewem. Xena związała Odyseusza gdy płynęli koło
Wyspy Syren. W serialu nie miały rybich ogonów, ani ptasich
skrzydeł. Były za to pięknymi kobietami, które tańczyły i
śpiewały. Odyseusz uwolnił się z więzów i chciał płynąć ku
Syrenom. Ich śpiew działał tylko na mężczyzn. Xena śpiewała,
aby odwrócić jego uwagę (jest to nawiązanie do mitu o Orfeuszu,
który uczestnicząc w wyprawie Argonautów uratował ich własnym
śpiewem przed kuszeniem syren).
Cekrops
(Kekrops) był mitycznym władcą Aten, przedstawianym w ikonografii
jako pół – człowiek, pół – wąż. W serialu był Murzynem.
Ponieważ dał pierwszeństwo Atenie, która ofiarowała jego miastu
drzewko oliwne, za karę został przeklęty przez Posejdona.
Charybda
była wirem morskim stworzonym przez Posejdona. Cekrops poświęcił
się skacząc do Charybdy, aby ratować Xenę, a fala wyrzuciła go
brzeg. Klątwa została zniweczona.
Hestia
była boginią ogniska domowego. W serialu jej kapłanki wypuściły
białe gołębie – symbol pokoju. Xena przyjęła kult Hestii i
pozwoliła spalić się na stosie (później okazało się, że była
to Lea; kapłanka Hestii podobna z wyglądu do Xeny).
Gaja
była boginią ziemi, która jako pierwsza wyłoniła się z
pierwotnego Chaosu. W serialu czczące ją siostry Gai wyglądały
jak zakonnice w fioletowych habitach.
Mnemosyne
była boginią pamięci. Gabriela poszła do jej świątyni, aby
wyleczyć wspomnienia o Nadziei. Kapłanka Mnemozyny odbierała całą
pamięć cierpiącym (podobny motyw występuje w komiksie o
Thorgalu). Gabriela napełniła misę wodą zawierającą wspomnienia
(przypomina to późniejszą Myślodsiewnię z ,,Harry’ego
Pottera’’)
i odbyła podróż przez wspomnienia (co z kolei nasuwa skojarzenia z
psychoanalizą). Przewodnikiem Gabrieli był Ares (aluzja do
,,Boskiej
komedii’’
lub kuszenia Jezusa na pustyni). Gabriela szła przez Rzekę
Rozpaczy, lodowatą Rzekę Żalu (Kocytus) i Rzekę Ognia (Flageton).
Muza
Kaliope – patronka poezji epicznej zabroniła tańczyć gdy w
czasie jej święta wybuchł pożar (tak naprawdę Muzą tańca była
Terpsychora).
Eris
(rzymska Dyskordia) była boginią niezgody odpowiedzialną za wybuch
wojny trojańskiej. Chciała zastrzelić z łuku matkę Xeny wskazaną
przez Autolikosa, oskarżoną o zabicie łowczyni nagród Raweniki
(Xena uratowała matkę czakramem). Eris zginęła, gdy Xena ucięła
jej głowę czakramem.
Dafne
była nimfą, która ścigana przez Apolla zamieniła się w drzewo
laurowe. W serialu Afrodyta zamieniła świadomość Xeny i chorej
dziewczynki o imieniu Dafne.
Terpsychora;
Muza tańca, aby krzewić muzykę ukryła w różnych zakątkach
złote liry. O jedną z nich walczyły Amazonki z bandą lorda
Drakona. Xena aby zapobiec rozlewowi krwi urządziła starcie kapel
(nawiązanie do współczesnej muzyki: rock i metal).
Zeus
był bogiem burzy stojącym na czele bóstw olimpijskich. Razem z
Herą po wizycie u Mojr, chciał zabić córkę Xeny zagrażającą
panowaniu bogów. Jego gwardię stanowili Proksycedeusze (gdy jeden z
nich ginął, pozostali ożywali). Herkules w obronie dziecka Xeny
zabił swojego ojca Zeusa, a wtedy Xena urodziła córkę Ewę.
Hera
była siostrą i zarazem żoną Zeusa, wiecznie zazdrosną o liczne
kochanki patronką małżeństw i królową bogów Olimpu. W
tajemnicy przed Zeusem pomogła Herkulesowi w poszukiwaniach Żelaza
Kronosa w Lesie Tytanów. Została zabita przez Zeusa pocałunkiem.
Zeus połknął ją, wchłonął w siebie jak Metydę.
Kronos
był prastarym bogiem pożerającym własne dzieci, synem Uranosa,
który wykastrował sierpem ojca, mężem Rei i ojcem Zeusa, który
strącił go z tronu. W serialu ze swego żebra wykuł sztylet,
którym rozdarł ciemność. Herkules użył tego sztyletu do
pozabijania Proksycedeuszy.
Atena
– córka Zeusa, po śmierci ojca objęła władzę na Olimpie.
Chciała zabić Ewę. Namawiała Celestę – boginię śmierci, aby
zabiła Ewę, lecz ta odmówiła. Wysłała po Ewę łuczniczki w
srebrnych zbrojach, a jej wojsko oblegało Amfipolis. Razem z Hadesem
i Hefajstosem chcąc zabić Ewę spaliła rydwan, którym uciekała
Xena. Na Olimpie zginęła z ręki Xeny.
Hefajstos
był bogiem ognia i metalurgii. W serialu nosił dredy. Xena walczyła
z nim w obronie życia Ewy. Razem z Gabrielą strąciły go do lawy,
lecz przeżył upadek.
Na
dnie Morza Śródziemnego żyła społeczność trytonów i syren
(wyglądem i trybem życia przypominały Amerykanów z lat 90 –
tych XX wieku). Trafiła tam Gabriela i spotkała trytona podobnego
do Joxera. Opiekowała się jego dziećmi: Płetwiarzem (pół –
chłopcem, pół – foką), Jeżykiem (chłopcem z kolcami jeżowca
na głowie) i ich siostrą Kawiorką (dziewczynką – kałamarnicą).
Apollo
był synem Zeusa i Latony z Hiperborei; bogiem muzyki i poezji, ale
też zarazy. Chciał zabić Ewę. Xena odbiła jego ognistą kulę.
Zabiła Apolla w obronie Ewy.
Artemida
(rzymska Diana) była siostrą Apolla, dziewiczą boginią lasów,
zwierząt i polowań. W serialu miała długie rude włosy. Xena
zabiła ją na Olimpie jej własnymi strzałami w obronie Ewy.
Orestes
był synem Agamemnona i Klitajmenstry. Za matkobójstwo trafił do
zakładu dla obłąkanych w fikcyjnej wiosce Andreas. Gabriela
odkryła, że to nie on zabił Klitajmestrę.
Helikon
to góra w Beocji, będąca siedzibą Muz. Biły z niej źródła
Aganippe i Hippokrene. W serialu była to forteca na wybrzeżu, gdzie
została uprowadzona Waria – królowa Amazonek.
Bellerofont
był herosem, który dosiadając skrzydlatego konia Pegaza pokonał
potwora Chimerę. W serialu był władcą twierdzy Helikonu, który
kazał porwać Warię – królową Amazonek. Walczyła z nim Xena.
Był synem Artemidy, który chciał zemścić się na Xenie za śmierć
matki. Zamierzał wytępić Amazonki za to, że nie czciły już
Artemidy. Zginął w walce z Xeną.
Hermes
(rzymski Merkury) był bogiem handlu, kradzieży, wiedzy tajemnej
(Hermes Trismegistos identyfikowany z egipskim Thotem), heroldem
bogów i psychopompem. Jego hełm umożliwił Xenie lot w powietrzu i
uratowanie dziewicy Dżenai wrzuconej przez zelotów do morza.
Herkules
to rzymskie imię greckiego herosa Heraklesa, wyróżniającego się
nadludzką siłą. W serialu wyglądał inaczej niż w ikonografii –
miał długie włosy, zero zarostu, nosił żółtą koszulę zamiast
lwiej skóry i przede wszystkim – nosił barbarzyńskie spodnie,
których w rzeczywistości historycznej żaden Grek by nie założył.
Herkules był bohaterem osobnego serialu z Kevinem Sorbo w roli
głównej, który wywarł duży wpływ na życie Xeny (wojowniczka
zmieniała się na lepsze po tym jak Herkules ją pokonał i
oszczędził). Razem z Jolaosem, Herkules przybył uwolnić
Prometeusza. Innym razem Xena uwiodła Jolaosa i poróżniła go z
Herkulesem. Gdy heros dowiedział się o ciąży Xeny przyszedł ją
odwiedzić.
Flora
była boginią wiosny i kwiatów, na której cześć Rzymianie
organizowali orgiastyczne Floralia (dla ciekawostki: przedstawiająca
ją rzeźba stoi w Szczecinie przed katedrą św. Jakuba). W serialu
imię Flora nosiła córka przyjaciółki Xeny, która związała się
z Czarnym Wilkiem – organizacją powstańców przeciwko władzy
tyrana Kserksesa. Okazało się, że to Flora była Czarnym Wilkiem
(przypuszczam, że może to być nawiązanie do wojny w Czeczenii,
bowiem godło wolnej Czeczenii przedstawia właśnie wilczycę).
Diana
(grecka Artemida) była boginią lasów, zwierząt i polowań. Jej
imię nosiła księżniczka będąca sobowtórem Xeny. Ojciec owej
księżniczki chciał znieść niewolnictwo (nawiązanie do Diany
jako bogini również niewolników). Ponadto imię tej postaci może
też stanowić aluzję do niezwykle popularnej w latach 90 – tych
XX wieku brytyjskiej księżnej Diany Spencer (1961 – 1997).
Bachus
(grecki Dionizos) był bogiem wina. W serialu miał postać
czerwonego diabła o baranich rogach i koziej brodzie, ubranego na
czarno. Wokół niego skupiały się bachantki (greckie menady), z
którymi spotykał się w Lesie Bachantek. Serialowe bachantki były
podobne do wampirów; wystarczyło jedno ukąszenie bachantki, aby
opętać dziewczynę (w mitach przypisywano im omofagię, czyli
jedzenie surowego mięsa rozszarpywanych w szale zwierząt). Mogły
ponadto zamieniać się w wilki. Pijąc krew Bachusa na zawsze
zostawały bachantkami. Tylko bachantka mogła zabić Bachusa. Xena
i Gabriela zamienione w bachantki zabiły Bachusa, a wówczas
pozostałe bachantki zostały odczarowane. Później Bachus siedział
w drzewie i śmiał się z szalonej Xeny.
Kupidyn
(grecki Eros, zwany też przez Rzymian – Amorem) był bogiem
miłości. W serialu Kupidyn był małym synkiem Erosa, obdarzonym
miał skrzydełkami. Wykradł łuk ojca i dla zabawy strzelał do
ludzi. Trafił w Xenę, a ta zakochała się w watażce Draco, Draco
zakochał się w Gabrieli, a Gabriela w Joxerze.
Dyskordia
(grecka Eris) była boginią niezgody, odpowiedzialną za wybuch
wojny trojańskiej. W serialu miała postać wojowniczki. Odbyła
magiczny pojedynek z Afrodytą, w wyniku którego Gabriela wpadła do
morza.
Fortuna
(grecka Tyche), zwana Iluzją wyłowiła Xenę z morza. Mówiła
piosenką. Była ubrana na zielono, miała koło i krótkie włosy.
Towarzyszył jej mówiący maltańczyk.
Kastor
i Polluks (greccy: Kastor i Polideukes) bawili się w Klubie
Bliźniąt, do którego chciała iść Afrodyta. W serialu byli
uwięzieni w jednym ciele nie jak Dioskurowie, ale jak Aloadzi.
Kastor wynalazł olejek umożliwiający z powrotem zamienić duszami
Xenę i Dafne. Gabriela i Afrodyta zdobyły go walcząc z Dioskurami
w oleju na ringu w Klubie Bliźniąt.
Lakrymos
był wymyślonym na potrzeby serialu bogiem rozpaczy, który wyszedł
ze źródła młodości. Miał długie siwe włosy. Mimo próśb
Gabrieli nie chciał powiększyć konia Xeny zamienionego w źrebaka.
Gabriela próbowała rozśmieszyć Lakrymosa opowiadaniem swoich
przygód, lecz gdy kwestionowała jego moc, ten zmniejszył ją samą.
Joxer przekonał Lakrymosa do odczarowania Gabrieli i Argo. Xena
rzuciła w boga rozpaczy ciastem, a on się roześmiał i odczarował
Argo. Od tej pory polubił rzucanie plackami w ludzi.
Furie
(greckie Erynie) były budzącymi grozę boginiami zsyłającymi
obłęd na zbrodniarzy. Tańczyły przed Aresem, a ten zlecił im
prześladowanie Xeny i zesłanie na nią szaleństwa. Xena opętana
przez Furie chciała zabić matkę, aby pomścić ojca, jednak
zrezygnowała z tego. Wolała zabić siebie niż matkę (jej matka
zabiła pijanego ojca, który wracał ze świątyni Aresa w obronie
córki przed nim, ponieważ chciał ją złożyć w ofierze bogu
wojny. Ares namawiał Xenę do złożenia ofiary z matki. Jednak
wojowniczka w obecności Furii odmówiła, bo uznała, że jej ojcem
jest Ares, a ten się wypierał. Xena znokautowała Aresa i do ofiary
nie doszło (w ten sposób przekonała go). Gdy Xena pokonała w
walce Aresa, Furie uleczyły ją z szaleństwa. Później Atena
kazała im zabić Ewę, zaś Afrodyta chciała oszczędzić Gabrielę.
Furie namawiały Gabrielę do zabicia Ewy, kusząc ją posługiwały
się zjawami Joxera i Nadziei. Przybrały postać Xeny, Gabrieli i
Ewy, aby sprowokować walkę Aresa z Xeną, lecz wojowniczka zabiła
je czakramem.
Mitologia
celtycka:
Banshee
to żeńskie demony z folkloru irlandzkiego, które zapowiadały
śmierć ludzi z arystokratycznych rodów krzykiem i praniem w wodzie
zakrwawionej bielizny (walijskim odpowiednikiem banshee była
śliniąca się jędza). Występują w ,,Opowieściach
z Narnii’’
C. S. Lewisa (jako srożyce) i w ,,Harrym
Potterze’’
J. K. Rowling (jako szyszymory). W serialu atakowały w lesie Xenę i
Gabrielę. Chciały czcić Gabrielę noszącą w sobie dziecko Dahaka
(Nadzieję).
W
jednym z odcinków Grecy (!) obchodzili Święto Zimowego
Przesilenia, czyli germańskie Yule, w czasie którego piekli gęsi i
ubierali choinkę.
Do
XVII – wiecznej, holenderskiej legendy o przeklętym statku;
Latającym Holendrze nawiązuje przeklęty przez Posejdona statek
Cekropsa, z którego nie można było uciec. Możliwe jest tu
również nawiązanie do niemieckiego statku SS ,,Bremerhaven’’
(1921 – 1944), który w czasie II wojny światowej pełnił rolę
nazistowskiego obozu pracy.
Berserkowie
byli skandynawskimi wojownikami odzianymi w skóry niedźwiedzi,
którzy walczyli w amoku i odznaczali się nadludzką siłą (wywarli
wpływ na postać Beorna z ,,Hobbita’’
J. R. R. Tolkiena). W serialu berserk walczył na usługach szamanki
Alti. Xena zabiła go w karnym pojedynku, a później jako walkiria
zagrzewała wikingów do walki z berserkami.
Afrodyta
i Gabriela, aby wejść do Klubu Bliźniąt przebrały się za
walkirie Brun i Hildę, co stanowi nawiązanie do Brunhildy z
,,Pieśni
o Nibelungach’’.
Walkirie
były żeńskimi demonami służącymi Odynowi, które zabierały
poległych wojowników do Walhalli. Dosiadały latających koni. Xena
jako walkiria uwięziła potwora w klatce, on jednak zabrał jej
magiczny pierścień.
Beowulf
(jego imię znaczy Pszczeli Wilk, czyli Niedźwiedź) – tytułowy
bohater staroangielskiego eposu, zabójca potworów; pierwowzór
Beorna z ,,Hobbita’’
J. R. R. Tolkiena. Spotkał Xenę i Gabrielę w karczmie. Xena
wyruszyła z nim na wyprawę, by naprawić to co zepsuła 35 lat
temu. Wyruszyli przeciwko Grendelowi, który uwolnił się z klatki
zabierając pierścień. Beowulf ostał zraniony pazurem matki
Grendela, lecz przeżył. Oskarżony o uwodzenie Xeny przez siostrę
Hrotgara, wyruszył z Xeną uwolnić Gabrielę.
Grendel
był potwornym trollem – ludożercom, w staroangielskim eposie
zabitym przez Beowulfa. W serialu Xena odcięła mu palec z
pierścieniem (nawiązanie do sceny z ,,Władcy
Pierścieni’’
J. R. R. Tolkiena, w której Isildur uciął palec Saurona z
magicznym pierścieniem), po zarżnęła Grendela czakramem w kopalni
na bagnach.
Odyn
(Wotan) był bogiem wojny i wiedzy tajemnej. Xena spotkała go
wracając z Chin zawieszonego na drzewie, aby posiąść mądrość.
Służyły mu kruki Huginn i Muginn. Przepowiedział Xenie, że
pokona ją Herkules. Xena nakłoniła Odyna do zejścia z drzewa, za
co w nagrodę została walkirią. Pod jej wpływem Odyn stał się
okrutny i nauczył Xenę pirokinezy. Xena odebrała mu złote jabłka
i dała je Afrodycie i Aresowi, aby mogli odzyskać boskość. Resztę
magicznych owoców zwróciła Odynowi.
W
niemieckim eposie ,,Pieśń
o Nibelungach’’
Krymhilda była burgundzką księżniczką, siostrą Guntera i
Hagena, żoną Zygfryda, która pomściła śmierć swych braci na
Attyli. W serialu jej imię nosiła walkiria o blond włosach.
Popadła w konflikt z Xeną jako zbyt okrutną. Wraz z innymi
walkiriami chciała przeszkodzić Xenie w zdobyciu Złota Renu. Xena
strąciła ją na ziemię. Wówczas Krymhilda założyła pierścień
wykuty przez Xenę i zamieniła się w matkę Grendela. Mściła się
za śmierć syna – Grendela. W postaci potwora (a staroangielskim
eposie Beowulf zabił również matkę Grendela) przeszkadzała
wikingowi Erykowi w zbudzeniu Gabrieli śpiącej w kręgu ognia. Xena
prośbą o przebaczenie odczarowała Krymhildę, zaś pierścień
stopił się. Odczarowana Krymhilda powróciła do Walhalli, gdzie
oduczyła walkirie okrucieństwa. Potem pomogła Xenie dostać się
do Walhalli po złote jabłka.
Hrotgar
był królem Danii, na którego dwór przybył Beowulf, aby zabić
Grendela. W serialu chciał poślubić Xenę, która po utracie
pamięci nosiła imię Velthinga i przybyła na wesele na grzbiecie
ofiarnego wołu mającego być ofiarą dla Frei. Hrotgar wyłowił
Xenę z morza.
Brunhilda
była walkirią (skazaną przez Odyna na magiczny zen w ognistym
kręgu za nieposłuszeństwo), królową Islandii i wielką miłością
Zygfryda – Sigurda, choć została żoną burgundzkiego króla
Guntera. W serialu miała miejsce walka Gabrieli z Brunhildą, która
chciała walczyć u boku Xeny. Odyn kazał jej zabić Xenę i odebrać
jej pierścień. Brunhilda była lesbijką zakochaną w Gabrieli.
Zamieniła się w wieczny płomień, Gabriela przeszła przez niego,
położyła się na ołtarzu i zasnęła. Xena przeszła przez
płomienie Brunhildy i zbudziła Gabrielę pocałunkiem (jako katolik
jestem przeciwnikiem czynów homoseksualnych).
Xena
chciała zdobyć legendarny skarb – Złoto Renu. Można je było
zdobyć jedynie wyrzekając się miłości. Pilnowały go syreny (nie
miały rybich ogonów). Xena okłamała je, że chce być syreną,
gdy ujrzała skarb, zabrała go i pobiła syrenę. Ze Złota Renu
wykuła magiczny pierścień, który uczynił ją niewidzialną. Mocą
pierścienia pokonała Odyna, matkę Grendela i walkirie, jednak
pierścień odebrał jej pamięć. Oddała go Brunhildzie,
ostatecznie zaś zwróciła złoto reńskim syrenom.
Velaska
(czeska: Walaszka) była królową Amazonek, która próbowała zabić
Gabrielę podczas koronacji na królową Amazonek. Chciała ambrozji,
aby stać się boginią. Zjadła i osiągnęła boskość. Xena do
walki z nią sprowadziła z Hadesu nieśmiertelną Kalisto
(publicznie przyznała się do jej skrzywdzenia). Velaska zniszczyła
świątynię Artemidy. Razem z zamienioną w boginię Kalisto spadły
do lawy. Zainteresowanych legendą o Walaszce odsyłam do książki
M. Derwich i M. Cetwińskiego ,,Herby,
legendy, dawne mity’’.
Krak
był polskim odpowiednikiem czeskiego Kroka; mitycznym władcą
Lechitów i założycielem Krakowa. W serialu Palemon mówił do
Xeny: ,,Kojarzysz
Krakusa z Pylii?’’
Był to watażka zabity przez Xenę.
Z
powodu nocnej zmory zamkniętej w butelce Xena, Gabriela i Joxer cały
czas przeżywali ten sam dzień.
Jeden
z odcinków może nawiązywać do ,,wojny
białogłowskiej’’
opisanej przez czeskiego kronikarza Kosmasa z Pragi (1045 – 1125).
Walczyły między sobą Amazonki ze szczepu Tretolmeków i mężczyźni
ze szczepu Waronisów. Na czele Tretolmeków stała Atma – kobieta
sprowadzona czarami z XX wieku (motyw mesjański), która nadała
Tretolmeczkom nazwę Amazonek.
W
mitologii greckiej Palemon był jednym z pomniejszych bogów morza,
podczas gdy w litewskiej legendzie jego imię nosił Rzymianin, który
przybył nad Bałtyk i stał się przodkiem Litwinów
(zainteresowanych legendą o litewskim Palemonie odsyłam do książki
,,Herby,
legendy, dawne mity’’
M. Derwicha i M. Cetwińskiego). W serialu Palemon porwał Gabrielę
i chciał stoczyć śmiertelny pojedynek z Xeną.
Nawiązanie
do kultury indiańskiej jest Horda: rasa dzikich ludożerców
czczących Kaltakę – boga wojny (później okazało się, że
Kaltaka to woda). Xena i Gabriela broniły Aten przed ich najazdem
(ich pierwowzorem mogli być również orkowie i Piktowie. Ludzie z
Hordy sami siebie nazywali Pomirą i czcili Przyrodę. Servik –
wódz Pomiry porwał i wychował Vanessę i nadał jej imię Pili.
Wierzenia
średniowieczne i wczesnonowożytne:
Królik
– wampir, który rzucił się na Gabrielę może być wzorowany na
fantastycznym zwierzęciu zwanym dasypus:
,, […] Według dziewiątey Księgi Nierembergiusa w Historyi Naturalnej, w Indyi tak są te wielkie Dasipides, że chartowi wielkością się równaią, głowę mają nakształt kociej, po całym ciele taranciznę, rączości extraordinaryiney, którą ielenie y inne ściga zwierzęta, samym tylko liże ięzykiem, a tym samym ślepotę im przynosi, drugie cale zabiia iadem swoim. Wiele tak pobitych zwłóczy na iedno mieysce, darniem pokrywa, na drzewo się wychwyciwszy, głosem zwoływa zwierzęta do owego mięsiwa nagotowanego, Jak się naiadłszy zwierzęta rozeydą, Dasypus czyli królik zstępuie z drzewa, owe pożywa ostatni, wprzód nietknąwszy zębami, aby zwierząt owych nie potruł swoim iadem’’ - ks. Benedykt Chmielowski ,,Nowe Ateny’’ [w]: Jan Gondowicz ,,Zoologia fantastyczna uzupełniona (uzupełniona)’’.
Gabriela
w Perias czuła przymus by tańczyć, co może nawiązywać do
włoskiej legendy o pochodzeniu tańca zwanego tarantellą. Jako
pierwsze miały go tańczyć osoby ukąszone przez tarantule, której
jad zmuszał właśnie do kompulsywnego tańca.
Mandragora
to roślina, której korzeń przypominający dziecko miał zapewniać
płodność. W serialu drzewo mandragory zawierało lek na zatrutą
ranę Joxera.
Androfagowie
byli opisanym już przez Herodota (ok. 484 p. n. e. - ok. 426 p. n.
e.) plemieniem barbarzyńskich kanibali żyjących na północ od
Scytii. Identyfikowano ich z przodkami Mordwinów, Lapończyków i
Samojedów. W serialu odziewali się w skóry dzików. Pojmali
Wergiliusza i chcieli go zjeść, a także upiec Gabrielę w glinie.
Zostali pokonani przez Xenę.
Nawiązaniem
do Rycerzy Okrągłego Stołu byli Rycerze Przekłutego Serca. Żyli
w Brytanii w Lesie Banshee i podburzali chłopów przeciwko ciężarnej
Gabrieli. Gromadzili się przy Okrągłym Stole. Ostatni król
Brytanii przed najazdem rzymskim wbił miecz w skałę. Miecz ten
wyjęła Xena.
W
jednym z odcinków pojawia się miasto Zarras, którego nazwa
wskazuje na saraceńskie miasto Sarras występujące w zbiorze
,,Opowieści
Okrągłego Stołu’’.
Apostołowie
Nadziei – córki Gabrieli i Dahaka przypominali zombie –
ożywione zwłoki z haitańskiej mitologii voodoo.
Ukłonem
w stronę kultury syberyjskiej jest szamanizm. Xena za pomocą
praktyk szamańskich chciała nawiązać kontakt ze zmarłą
Gabrielą. Szamanka Altii demoralizowała Xenę. Kazała jej zabić
dziecko (odebrał je Boriasz). Alti przeklęła nienarodzone dziecko
Xeny i Boriasza (Solana). Xena w powietrznym pojedynku w lesie zabiła
Alti nadziewając ją na wystającą gałąź. Dzięki Xenie zmarłe
Amazonki wraz z królową Cyjaną mogły udać się do Krainy
Umarłych. Altii chciała przejąć duszę nienarodzonego dziecka
Xeny i zastąpić je swoją własną. Xena i Alti walczyły w
zaświatach pod postacią kościotrupów.
Innym
nawiązaniem do mitologii syberyjskiej jest kosmiczne drzewo –
rezerwuar dusz nienarodzonych dzieci (dziecko Xeny ukazało się jej
jako biały gołąb, aby jej podziękować).
W
przygodach Xeny i Gabrieli uczestniczył przygłupi chwalipięta
Joxer, który chciał być wielkim wojownikiem i bez wzajemności
podkochiwał się w towarzyszce Xeny. Postać ta bardzo przypomina
Kapitana (Capitano)
– chełpliwego i tchórzliwego wojaka z włoskiej commedia
dell’arte. Jego polskimi odpowiednikami był: Papkin z ,,Zemsty’’
Aleksandra Fredry.
Książki
i filmy:
Jedna
ze zjaw widzianych przez Xenę w Pasażu Snów nosiła imię Dolas,
co Polakom może nasuwać skojarzenia z kanonierem Frankiem Dolasem z
filmu ,,Jak
rozpętałem drugą wojnę światową?’’
z 1969 r. (zapożyczenie mało prawdopodobne).
Gabriela
pisząc wiersz powiedziała do handlarza niewolników, że zasłania
jej światło, co nawiązuje do sceny spotkania mieszkającego w
beczce filozofa Diogenesa (412 p. n. e. - 323 p. n. e.) do króla
Aleksandra Wielkiego (356 p. n. e. - 323 p. n. e.).
Do
,,Opowieści
wigilijnej’’
Charlesa Dickensa (1812 – 1870) nawiązuje odcinek, w którym król
Sylmus (odpowiednik Scrooge’a) zabronił obchodzić Święto
Zimowego Przesilenia, bo jego żona zmarła w to święto. Tymczasem
kierowniczka sierocińca okazała się zaginioną królową Arelią.
Ernest
Hemingway (1899 – 1961) napisał powieść ,,Komu
bije dzwon?’’o
wojnie domowej w Hiszpanii (1936 – 1939). Nawiązuje do niej tytuł
odcinka: ,,Jemu
bije dzwon’’,
w którym dźwięk dzwonu zamieniał Joxera w bohatera.
Włoski
poeta Dante Alighieri (1265 – 1321) zasłynął jako twórca
monumentalnego poematu ,,Boska
komedia’’.
Nawiązuje do niego tytuł jednego z odcinków: ,,Eroska
komedia’’.
Do
filmu wojennego ,,Parszywa
Dwunastka’’
z 1967 r. nawiązuje Parszywa Szóstka, która miała powstrzymać
Agetona, który od Aresa otrzymał zbroję z metalu Hefajstosa
czyniącą go niepokonanym. Pierwowzorem metalu Hefajstosa był
wydobywany przez krasnoludy magiczny metal mithril z ,,Władcy
Pierścieni’’
J. R. R. Tolkiena.
Giovanni
Boccaccio (1313 – 1375) napisał prekursorski zbiór nowel
,,Dekameron’’.
Nawiązuje do niego (konkretnie do opowiadania: ,,Okrutne
łowy’’)
scena, w której w Chinach polowano na półnagą Xenę z psami.
Niemiecki
filozof Friedrich Nietzsche (1844 – 1900) napisał fabularyzowane
dzieło ,,Tako
rzece Zaratustra”.
Nawiązuje do niego zwrot ,,Tako
rzecze Hestia’’.
Aluzją
do horrorów H. P. Lovecrafta (1890 – 1937) – barbarzyńca z
ośmiornicą na głowie (Cthulhu). Innym nawiązaniem do mitologii
Cthulhu jest miejscowość Lomar.
Amerykański
pisarz Edgar Rice Burroughs (1875 – 1950) zasłynął stworzeniem
postaci Tarzana. W jednym z odcinków Joxer obnażył się i bujał
na lianie jak Tarzan.
Do
filmów animowanych Walta Disneya (1901 – 1966) nawiązuje pies
Pluton (jego pierwowzorem był Pluto).
W
,,Xenie’’
są też obecne nawiązania do horrorów np. w scenie, gdy Talassa
została rzucona przez Xenę na pożarcie żywcem przez kraby:
,,Wygląd: Nigdy nie zgadniecie! Kraby giganty! Pochodzenie: Wysepka na Pacyfiku, gdzie dzieją się różne dziwne rzeczy – trzęsienie ziemi, potop – i w tajemniczy sposób zaczynają znikać naukowcy.
Zachowanie: Okrutne! Krwiożercze! […] Kraby uległy dewiacji, poddane uprzednio radiacji (zwyrodniły się na skutek nadmiernego promieniowania i zaczęły pożerać ludzi, poczynając od swych badaczy). Pożywiając się ciałem profesorskim, pozyskały moce mózgów naukowców, oraz zdolność posługiwania się ich głosami. Nowa ekipa uniwersytecka wydaje się z góry skazana na zagładę, bo daje się zwabić na plażę wzywana głosem umarłych kolegów.
Zasłużona kara: Gdy już wszystkim się zdaje, że jest po ptakach, naukowcy dochodzą do wniosku, że kraby można wykończyć za pomocą elektrowstrząsów. Mordują całą populację poza superodporną ciężarną samicą. Na koniec Hank – bohaterski, choć niezbyt przystojny mózgowiec – własnoręcznie razi przewodem wysokiego napięcia pancerz zmutowanej krabicy i obydwoje płoną z sykiem iskier.
Do oglądania: Niesmaczny film ‘Attack of the Crab Monsters’ (Atak krabów gigantów) z 1957’’ - Michael Cox ,,Złota dziesiątka. Horrendalne horrory’’
Z
kolei szczury z Wyspy Rekinów, które miały zjeść żywcem
związaną Xenę, mogą nawiązywać do horroru ,,Szczury:
Noc grozy’’
z 1984 r.
Do
amerykańskie komedii ,,Brzdąc
w opałach’’
z 1994 r. nawiązuje odcinek, w którym pojawia się dziecko –
klucz uciekające przed Autolikosem, Joxerem i Meg udającą Xenę,
którzy chcieli ukraść koronę Ateny. Po wskazaniu korony niemowlę
miało zniknąć bez śladu. Zamieniło się w koronę Ateny, potem
okazało się, że był to dorosły król Plejades zaklęty w
niemowlę.
Do
klasycznej baśni Charlesa Perraulta (1628 – 1703) nawiązuje
odcinek, w którym Gabriela opowiadała małej księżniczce Alezji
baśń o Kopciuszku (Tyrellii). W baśni tej pojawiały się ubrania
Calvinusa Kleinusa (Calvina Kleina), a Afrodyta rozmawiała z
magicznym zwierciadłem. Afrodyta kontynuowała baśń. Potem Joxer
wprowadził do niej motyw gender (zamiana ról płciowych; Kopciuszek
jako mężczyzna). Zjawiła się w niej dobra wróżka Harmonia, a
bal przemienia się w dyskotekę.
Do
amerykańskiej komedii ,,Areszt
domowy’’nawiązuje
scena, w której Xena zamknęła w jednym pomieszczeniu małą Alezję
i jej macochę, aby się pokochały.
Carlo
Collodi (1826 – 1890) zasłynął jako autor baśni ,,Pinokio’’.
Gabriela wymyśliła Pinokia – ,,drewnianego
chłopca, który ilekroć skłamał, rósł mu nos’’.
Angielski
poeta John Milton (1608 – 1674) napisał eposy ,,Raj
utracony’’
i ,,Raj
odzyskany’’.
Do jego twórczości nawiązuje tytuł odcinka: ,,Raj
znaleziony’’.
Do
utworów fantasy R. E. Howarda (1906 – 1936), a konkretnie do
postaci wojownika i króla Kulla z Atlantydy nawiązuje Kull jako
imię boga wojny.
Do
filmu fantasy
,,Mortal
Kombat’’z
1995 r. może nawiązywać odcinek, w którym z woli Aresa, Xena i
Mevikan walczyły bez broni w jakimś równoległym świecie.
Legendę
o Fauście opracowywali literacko tacy poeci jak Christopher Marlowe
(1564 - 1593) i J. W. Goethe (1749 – 1832). W serialu pojawia się
diabeł Mefistofeles z którym zawarł pakt Faust. Mefistofeles
posłał złe duchy do tawerny Sireny, matki Xeny, która popadła w
szaleństwo. W czasie klęski nieurodzaju zginęła spalona na stosie
za rzekomy pakt z Mefistofelesem. Diabeł opętał Gabrielę. Chciał
zająć Ziemię po śmierci bogów Olimpu. Dzięki egzorcyzmom Ewy
opuścił ciało Gabrieli. Xena prosiła Gabrielę o … zabicie jej.
Zabita przeniosła się do piekła i tam walczyła z Mefistofelesem.
Ewa ofiarą ze swojej krwi ucieleśniła Mefistofelesa, a Xena go
zabiła i uwolniła z piekła swoją matkę.
H.
G. Wells (1866 – 1946) napisał wczesną powieść science fiction
,,Wehikuł
czasu’’,
w której ludzkość podzieliła się na rasy Ellojów i Morloków.
Nawiązaniem do niej może być książę Czeznik Blodikar Morlok z
Górnego Szeheradostanu (nazwa krainy, z której pochodził dodatkowo
upamiętnia Szeherezadę z ,,Baśni
1001 nocy’’),
który polował na Amazonki. Najpierw polował na zwierzęta i
kolekcjonował trofea, potem zaczął mordować Amazonki. Zginął
przebity zaostrzonym palem jak wampir.
Jedna
ze zjaw ujrzanych przez Xenę w Pasażu Snów nazywała się Mesmer;
był to jeden z mieszkańców Amfipolis. Jego imię nawiązuje do
austriackiego lekarza Franza Antona Mesmera (1734 – 1815); twórcy
pseudonauki zwanej mesmeryzmem.
Postać
komicznej, oderwanej od rzeczywistości Lei – kapłanki Hestii
można odczytać jako satyrę na New Age, a konkretnie na kult
czarownic wicca.
Do
teozoficznego mitu o podziemnej krainie, zwanej Agarthą nawiązuje
rajski ogród czarodzieja Aidana. Xena i Gabriela dostały się tam
przez głęboką studnię. Aidan uczył Gabrielę kontroli oddechu i
medytacji. Potrafił materializować myślą np. kwiaty. Chciał
rozdzielić Xenę i Gabrielę. Wmawiał Xenie, że powinna zostawić
Gabrielę, aby jej nie skrzywdzić. Aidan zamieniał zwiedzionych
przez siebie ludzi w błękitne posągi. W istocie był guru sekty
karmiącym się dobrocią swych ofiar (ostrzeżenie przed sektami).
Xena walcząc z Aidanem upodobniła się wewnętrznie do indyjskiej
bogini Kali i zabiła go.
W
Niebie Xena wynurzyła się z kąpieli w wodzie święconej jako
żeński archanioł, o czarnych skrzydłach. Żeńskie archanioły,
zwane archaii występują w antropozofii – systemie okultystycznym
stworzonym przez Rudolfa Steinera (1861 – 1925).
Motywem
zaczerpniętym z legendy miejskiej z końca XX wieku jest tzw.
,,pluskwa
milenijna’’
(miał to być oczekiwany z trwogą, globalny paraliż sieci
internetowej w 2000 roku, który na szczęście nie nastąpił). W
serialu Ares przeniósł się do lat 90 – tych XX wieku i chciał
sparaliżować systemy komputerowe, lecz przeszkodziła mu Xena
wcielona w mężczyznę.
,,Xena’’
jest raz epicką, a raz komiczną opowieścią o miłosierdziu i
sprawiedliwości, o miłości, przyjaźni, wybaczeniu, poświęceniu.
Ukazuje postaci dwóch pięknych i odważnych, nietuzinkowych kobiet.
Pozytywnie, choć w apokryficzny sposób przedstawia tematykę staro
– i nowotestamentową. Zaskakuje bogactwem wyobraźni i mnóstwem
wątków zaczerpniętych z różnych źródeł.
Jeśli
zaś chodzi o zastrzeżenia, to oprócz pojawiających się w
ostatnim sezonie podtekstów lesbijskich, budzą je wyjątkowo liczne
ahistoryzmy (jeśli o mnie chodzi to te ostatnie nie tyle mnie
gorszą, co raczej śmieszą). Oto ich ,,syllabus’’:
W
serialu starożytni Grecy używali kuszy (używanej min. przez straż
handlarza bronią Mezentiusa i Trojan), podczas gdy w rzeczywistości
broń ta pojawiła się dopiero w średniowieczu.
Gabriela
mówiła, że Xena mierzyła 1,80 cm a tymczasem używany obecnie
system metryczny został opracowany dopiero w czasie rewolucji
francuskiej.
Płatnerz
pokazał Gabrieli miecz z albańskiej stali Iskandera – bega. W
rzeczywistości albański bohater narodowy Jerzy Kastriota Skanderbeg
żył w latach 1405 – 1468, zaś sama Albania jako państwo
pojawiła się dopiero w XII wieku n. e. W starożytności jej tereny
wchodziły w skład Ilirii.
W
czasie Festiwalu Ziaren Grecy chcieli składać w ofierze kukurydzę.
Ponadto w dzieciństwie Gabriela i jej chłopak Perdikas kradli
kukurydzę na czym przyłapał ich Hylas. W rzeczywistości kukurydza
pochodzi z Ameryki Środkowej. Znali ją dawni Aztekowie, ale nie
Grecy.
W
jednym z odcinków pojawia się pluszowy miś
w starożytnej Grecji. Tymczasem takie zabawki pojawiły się
dopiero znacznie później:
,,Pod koniec XIX wieku Margarete Steiff rozpoczęła produkcję pluszowych misiów zabawek. Sympatyczna maskotka karierę zawdzięcza jednak przede wszystkim słynnemu polowaniu Theodore’a Roosevelta w 1902 roku. Gdy jeden z uczestników łowów postrzelił młodego niedźwiadka, przestraszone zwierzę potrafiło skruszyć serce nawet tak namiętnego myśliwego, jak ówczesny prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki. Rozczulony Roosevelt natychmiast rozkazał puścić misia wolno. […]. Od tamtej pory pluszowe misie zrobiły zawrotną karierę na całym świecie (...)’’ - Bartłomiej Grzegorz Sala ,,Królowie pradawnych puszcz. O dzikach, jeleniach, łosiach, niedźwiedziach, rysiach, tarpanach, turach, wilkach i żubrach w kulturze i tradycji polskiej’’
W
serialu greccy kapłani byli ubrani jak chrześcijańscy mnisi, a
pogański Grek nosił na piersi krzyż.
Gabriela
rzucała w żołnierzy Kserksesa pomidorami, pochodzącymi z Ameryki
Środkowej i nie znanymi dawnym Grekom.
Gabriela
chciała się dostać do Akademii Bardów w Atenach. Tymczasem bard
to określenie celtyckie, greckie to aojd, lub rapsod.
W
serialu Grecy płacili dinarami – monetami arabskimi zamiast
greckimi drachmami.
Arteminius
chciał być nazywany Lordem, podczas gdy tytuł lorda pochodzi ze
średniowiecznej Anglii i pochodzi od staroangielskiego słowa
oznaczającego ,,rozdającego
bochny [chleba]’’.
Również Ares był nazywany lordem i również jest to ahistoryzm.
W
jednym z odcinków pojawia się motyl monarcha w Grecji. Naprawdę
gatunek ten żyje w Ameryce Północnej.
Xenę
miał zabić zamachowiec uzbrojony w dmuchawkę. Broń ta pochodzi z
Ameryki Południowej.
,,Talmandeus
atakuje fabrykę Lorda...’’.
Lord Salmoneus produkował wodę gazowaną (tak naprawdę wynalezioną
dopiero w XVIII wieku) i założył strój chiński, przybrał imię
Lord Selzer (nawiązanie do nazwy popularnych w latach 90 – tych XX
wieku musujących tabletek przeciwbólowych Alka – Selzer.
W
jednym z odcinków w Grecji pojawia się papuga lorysa górska żyjąca
Australii, na Nowej Gwinei, w Indonezji i na okolicznych wyspach.
Grecy znali natomiast aleksandrettę obrożną, której areał
obejmuje: Afrykę Środkową i Wschodnią, Egipt, Mauritius,
Tanzanię, Aden, Oman, Kuwejt, Irak, Indie, Indochiny, Chiny i
Cejlon.
W
jednym z odcinków Grecy nosili średniowieczne kolczugi.
Dawid
pisał psalm używając liter greckich (powinny być hebrajskie).
Chciał również poślubić Sarę – córkę Saula (tak naprawdę
nazywała się Mikal).
W
czasie kłótni
przekupniów padły słowa: ,,Twoje
ciastka są jak guma’’!
Chodzić mogło wyłącznie o gumę arabską, podczas gdy pochodzący
z Ameryki Południowej kauczuk zyskał popularność dopiero w XIX
wieku.
W
jednym z odcinków jako opiekun Miss Messynii wystąpił doża .
Tymczasem tytuł doży (z łac. dux
– wódz) był używany w Wenecji od 697 r. i w Genui od 1339 r.
W
świecie Xeny w starożytności istniały już musicale. Tymczasem
pierwszy musical (wówczas określany jeszcze terminem extravaganza)
,,The
Black Crook’’
miał miejsce w 1866 r. Nazwa musical upowszechniła się na początku
XX wieku.
Ahistoryzmem
jest tytuł markizy w starożytności. Tytuł markiza (wywodzący się
z margrabiego) pojawił się dopiero w czasach nowożytnych. Co
ciekawe używany był nie tylko w Europie, ale też w … Chinach i
Japonii.
Święty
Mikołaj (Santa Claus) pojawił się już w starożytnej Grecji, a
jego pierwowzorem był Sentykles; były wytwórca zabawek.
Historyczny biskup św. Mikołaj z Miry (270 – 343) faktycznie był
z pochodzenia Grekiem (jego imię oznacza Zwycięzcę). Jednak
dominujący w obecnej popkulturze wizerunek Santa Clausa – ubranego
na czerwono krasnala z brodą wywodzi się holenderskiego folkloru
(od postaci Sinterklaasa) i został w XX wieku rozpropagowany przez
amerykańskie reklamy Coca Coli.
W
usta Cezara włożono słowa: ,,dziel
i zwyciężaj’’,
podczas gdy poprawnie brzmiały one: ,,dziel
i rządź’’
(divide
et impera).
Cezar
kazał ukrzyżować Xenę w ubraniu. Tymczasem skazańców (w tym
samego Jezusa) krzyżowano całkiem nago, mężczyzn – przodem, a
kobiety tyłem.
Ciało
Xeny zostało złożone w trumnie, podczas gdy Grecy i Rzymianie
kremowali swoich zmarłych. Za to Amazonki chciały spalić jej
ciało. Również matka Tary została po śmierci pogrzebana w ziemi,
a nie spalona.
Xena
chcąc zabić olbrzyma Gareta puściła latawiec mający ściągać
pioruny jak Benjamin Franklin (1706 – 1790). W rzeczywistości
latawiec został wynaleziony nie w Grecji, ale w Chinach ok. 500 r.
p. n. e. przez ubóstwionego po śmierci Lu Bana (ok. 507 p. n. e. -
ok. 440 p. n. e.).
Joxer
powiedział: ,,Urżnę
ci głowę i rzucę rybom’’
(w oryginale: piraniom). Tymczasem piranie żyją w Ameryce
Południowej i nie były znane starożytnym Grekom.
W
serialu Grecy nosili stroje jak z ,,Baśni
1001 nocy’’.
Afrodyta
mówiła o hormonach, podczas termin ten po raz pierwszy zastosował
w 1905 r. Ernest Starling (1866 – 1927).
Skazany
na śmierć Joxer chciał się odwołać do Gildia Katów, za
niespełnienie jego ostatniego życzenia. Tymczasem gildie to
istniejące od XI wieku bractwa obronne, religijne lub towarzyskie
skupiające kupców, rzemieślników lub malarzy.
Starożytni
bohaterowie serialu używali szpady – broni wynalezionej dopiero w
XVII wieku.
Niesprawiedliwy
sędzia Argus nasłał na Melagera inkwizycję. Tymczasem inkwizycja
istniała nie w pogańskiej starożytności (co oczywiste), ale w
katolickich krajach w wiekach XIII – XIX.
Ahistoryzmem
jest używana od czasów nowożytnych szubienica z zapadką w
starożytności. Mimo to kara śmierci przez powieszenie (na drzewie)
i tak należy do najstarszych.
Podobnym
ahistoryzmem jest egipski szal modlitewny (szali modlitewnych
używają ortodoksyjni Żydzi).
Bardzo
mało prawdopodobna jest scena, w której Chińczycy pojawili się na
targu w starożytnej Grecji.
Podobne
ahistoryzmu to pogańska ikona przedstawiająca Gabrielę (co na
prawosławni?), oraz renesansowy obraz w starożytnym zamku. W ogóle
ahistoryzmem są pojawiające się w filmie obrazy wiszące na
ścianach (w starożytności ich funkcję pełniły freski).
Ochmistrz
Vodacus spodziewał się ,,hrabiny
z Kartaginy’’,
podczas gdy tytuł hrabiowski pojawił się dopiero we wczesnym
średniowieczu.
Na
mocy starożytnej konstytucji Gabriela miała poślubić martwego
króla, podczas gdy pierwsza konstytucja została ogłoszona dopiero
w XVII wieku (1755 r. - Republika Korsyki, 1787 r. - USA, 3 maja 1791
– Polska).
Grecy
(np. Herkules, Odyseusz) nosili spodnie, gdy tymczasem był to strój
noszony przez barbarzyńców.
Gabriela i Amazonka Amarylis wynalazły pierwsze greckie granaty
dymne . Tymczasem na Zachodzie granaty zostały wynalezione dopiero w
XV wieku.
Cekrops
w serialu był Murzynem (jest to przejaw tej samej motywowanej
polityczną poprawnością tendencji, przez którą w planowanym
serialu Netfixa o Wiedźminie o mało Ciri nie została Murzynką;
żeby było jasne – wybielanie Geda też mi się nie podoba). W
rzeczywistości Kekrops był pół – człowiekiem, pół – wężem.
W
czasie oblężenia Aten przez Hordę, Ateńczycy wrzucali poległych
do dołów zamiast ich palić na stosach.
Xena
jadła banana, owoc pochodzący z międzyzwrotnikowych obszarów
Azji, Afryki i Australii.
Grek
– poganin nosił krzyż na szyi.
Krafstor
modlił się ze złożonymi rękami, gdy tymczasem ten gest
upowszechnił się dopiero w średniowieczu.
Ruiny
świątyni Dahaka utworzyły kamienny krąg w Stonehenge. Tymczasem
owa konstrukcja istniała jeszcze przed Celtami.
Kiedy
Kleopatra po raz pierwszy pojawiła się w serialu została ukazana
jako Mulatka. Tak naprawdę była Greczynką, a więc należała do
rasy białej.
Joxer
nosił majtki (wówczas jeszcze nieznane).
Gabriela
powiedziała: ,,Co
ma piernik do wiatraka?’’
Tymczasem zarówno wiatraki jak i pierniki to wynalazki
średniowieczne. Pierniki zostały wynalezione miastach wchodzących
w skład Związku Hanzeatyckiego (min. w Szczecinie).
W
jednym z odcinków w starożytności pojawił się typowy dla
architektury islamu minaret z półksiężycem podczas gdy islam
pojawił się dopiero we wczesnym średniowieczu. Hidżra (ucieczka)
Mahometa (? - 632) z Mekki do Medyny miała miejsce w 622 r.
Joxer
grał na harmoszce – instrumencie z XIX wieku.
W
kulcie Hestii pojawiała się … mszalne wino (jak wiadomo Msza
Święta występuje w chrześcijaństwie, a nie w religii pogańskich
Greków).
Inną
rzeczą upodabniającą w serialu kult Hestii do chrześcijaństwa
była spowiedź kapłanki bogini ogniska domowego przed kapłanką
przy zasiadającą w … konfesjonale. Ten ostatni pojawił się w
Kościele katolickim dopiero po Soborze Trydenckim (1545 – 1563).
Barbarzyńcy
z rogami na hełmach używali lunety. Tymczasem lunetę (teleskop)
wynalazł w 1608 r. Hans Lippershey (1570 – 1619), zaś w 1609 r.
udoskonalił ją Galileusz (1564 – 1642).
W
jednym z odcinków pojawił się szaszłyk w starożytnej Grecji,
podczas gdy potrawa ta wywodzi się z Azji Środkowej. Podobnym
ahistoryzmem jest kebab w starożytnej Grecji (mogli znać go już
starożytni Arabowie).
Gabriela
powiedziała: ,,Jestem
kiepską reporterką’’
(komentarz zbyteczny).
W
starożytnej Grecji pokazano totemy podobne do tych indiańskich.
Jest to częściowy ahistoryzm, bowiem w mitologii greckiej są ślady
pierwotnego totemizmu (np. mit o pochodzeniu Myrmidonów od mrówek).
W
serialu Persowie pokonali Greków w bitwie pod Maratonem (miała
miejsce w 490 p. n. e.) W rzeczywistości było odwrotnie; to Grecy
pod wodzą Militiadesa (550 p. n. e. - 489 p. n. e.) odnieśli
zwycięstwo nad Persami!
Gabriela
pytała: ,,Spartanie
walczyli u boku Greków?’’
Tymczasem Spartanie też byli Grekami, więc pytanie powinno brzmieć:
,,Spartanie
walczyli u boku innych
Greków?’’
Zresztą
starożytny Spartanin został ukazany w serialu w innym stroju niż w
starożytności (nie był to strój hoplity).
W
jednym z odcinków zostało ukazane starożytne kasyno wyglądające
tak jak jego współczesne odpowiedniki. Tymczasem pierwsze kasyno
otwarto w XVIII wieku w Wenecji.
Xena
mówiła o rachunku prawdopodobieństwa, którego zasady zostały
opracowane dopiero w XVII wieku przez Pierre de Fermata (1601 –
1665) i Blaise Pascala (1623 – 1662).
W
serialu w starożytnej Grecji zostali pokazani zawodnicy sumo,
podczas gdy jak wiadomo ten sport walki pochodzi z Japonii.
Xena
grała w karty z Tytusem. Tymczasem karty do gry zostały wynalezione
w Chinach przed X wiekiem n. e. i pojawiły się w Europie ok. XIV
wieku.
W
serialu Wercyngetoryks ocalał dzięki podstępowi Xenu i Gabrieli. W
rzeczywistości został najprawdopodobniej po sześciu latach niewoli
uduszony w Więzieniu Mamertyńskim.
Attis
według Gabrieli był człowiekiem – małpą i zakochał się w
księżniczce Gai. Jest to oczywiste nawiązanie do gigantycznego
goryla King Konga, o którym pierwszy film został nakręcony w 1933
r. przez Meriana C. Coopera (1893 – 1973).
Autolikos
nurkował w skafandrze z okrągłym hełmem i płetwy na nogach.
Tymczasem pierwszy skafander do nurkowania (z okrągłym hełmem)
został wynaleziony w 1829 r. przez Augustusa Siebie (1788 – 1872).
W
serialu Ezra występuje jako imię żeńskie. Tymczasem jest to inna
wersja żydowskiego imienia Ezdrasz, które nosił żydowski kapłan,
przywódca polityczny po zakończeniu niewoli babilońskiej, zawodowy
kopista Tory i święty katolicki żyjący wiekach V – IV p. n. e.
Słowa
Xeny o ,,dobrym
i złym centurionie’’
odnoszą się do współczesnej metody przesłuchań z udziałem
,,dobrego
i złego policjanta’’,
wypowiedziane również przez nią słowa o ,,czerwonej
płachcie na Minotaura’’
nawiązują do corridy (pierwsza pisemna wzmianka o corridzie
pojawiła się dopiero w 1133 r. za panowania króla Kastylii,
Alfonsa VII [1126 – 1152]).
Starożytny
Grek za pomocą kukiełki opowiadał dzieciom bajkę o Panu Wilkinsie
(komentarz zbyteczny).
W
jednym z odcinków zostały pokazane wiatraczki – zabawki i wiatrak
w starożytnej Grecji. Tymczasem wiatrak został wynaleziony w IX w.
n. e. w Persji, zaś w Europie urządzenia te pojawiły się dopiero
pod koniec XII wieku.
Scytowie zostali ukazani jako lud dogłębnie zły, ubrany na czarno
i żyjący w ponurej, ciemnej krainie.
W
jednym z odcinków został pokazany amstaff w starożytnej Grecji.
Tymczasem owa rasa psów została zarejestrowana w USA w 1936 r.
W
jednym z odcinków został pokazany rzymski żołnierz z wąsami. Tak
naprawdę Rzymianie nie nosili brody, ani wąsów.
Ahistoryzmem
jest cukier w starożytnej Grecji (Grecy słodzili miodem), podobnie
jak majtki w starożytności.
Kanarki
zamknięte w klatce można było w jednym z odcinków zobaczyć na
targu w starożytnej Grecji. W rzeczywistości Grecy nie znali
kanarków, które do Europy sprowadzili Hiszpanie pod koniec XV
wieku.
W
serialu grecki teatr był zadaszony (greckie teatry nie miały
dachów). Inaczej niż w rzeczywistości historycznej ystępowały w
nim aktorki a aktorzy nie nosili masek.
W
jednym z odcinków Grecy używali pisma łacińskiego, choć mieli
własne (wyraz ,,Apollo’’
na fasadzie teatru).
Joxer
powiedział: ,,a
ja będę gadał z prezesem’’
(komentarz zbyteczny).
W
jednym z odcinków pojawił się tort ze świeczkami w starożytnej
Grecji. Torty zaczęto piec dopiero w renesansowych Włoszech. Do
Polski trafiły za pośrednictwem królowej Bony (1494 – 1557).
Pompejusz
Wielki w serialu miał herb, podczas gdy pierwsze herby pojawiły się
dopiero w średniowieczu. Zainteresowanych legendami heraldycznymi, w
których występowało wiele postaci z historii starożytnej odsyłam
do książki M. Derwicha i M. Cetwińskiego ,,Herby,
legendy, dawne mity’’.
Podczas
swoich wędrówek Xena zaszła do starożytnej krainy, której
mieszkańcy nosili stroje takie jak w czasie podboju Dzikiego
Zachodu (XIX wiek). Komentarz zbyteczny.
W
serialu starożytny grecki grób wyglądał zupełnie jak współczesne
nagrobki.
Ahistoryzmem
są również skarpety w starożytnej Grecji. Z drugiej strony
najstarsze skarpety znaleziono już w grobowcu Tutenchamona (ok.
1342/ 39 p. n. e. - 1323 p. n. e.) jednak się szerzej nie przyjęły.
W
jednym z odcinków pojawia się lizak w starożytnej Grecji. Nie
odbiega to aż tak bardzo od prawdy, bowiem lizaki znali już
starożytni Egipcjanie i Chińczycy.
,,Walkirie’’
Brun i Hilda mówiły po niemiecku, podczas gdy w rzeczywistości
język ten zaczął się kształtować dopiero w średniowieczu.
Ares
użył słowa ,,krucjata’’
w starożytności (jak wiadomo krucjaty miały miejsce w
średniowieczu).
W
jednym z odcinków w starożytnej Grecji jest tańczony kankan –
francuski taniec z drugiej połowy XIX wieku.
Jess; brat Joxera, który został muzykiem, mówił z hiszpańskim
akcentem (wówczas nie było jeszcze języka hiszpańskiego). Ponadto
poganin Jess pożegnał Joxera chrześcijańskim słowem ,,Adios’’
(dosłownie: ,,Z
Bogiem’’).
Draco
mówił o wozie cyrkowym (starożytny cyrk wyglądał inaczej niż
współczesny).
W
starożytnej Grecji pojawia się zapożyczone z języka angielskiego
współczesne określenie ,,singielka’’
(komentarz zbyteczny).
Draco
śpiewał: ,,Mijam
kafejkę, gdzie tańczyliśmy nocami’’.
Tymczasem Grecy nie pili kawy. Pochodzi ona z Etiopii. Swoją
popularność w świecie Orientu zawdzięcza Arabom, później zaś
Turkom. Pierwszą kawiarnię w Wiedniu założył Polak, Jerzy
Franciszek Kulczycki (1640 – 1694).
Afrodyta
przeprowadzała sesję psychoanalizy z Gabrielą. Tymczasem nurt
psychoanalizy zapoczątkował Sigmund Freud (1856 – 1939).
Gabriela
została pokazana w piżamie (ze spodniami), zaś Afrodyta proponuje
jej piżamową imprezę. Tymczasem piżama pochodzi z Indii, zaś
pierwszymi noszącymi ją Europejczykami byli Portugalczycy w XVII
wieku.
Afrodyta
włożyła okulary, które wynaleziono dopiero w średniowieczu.
Afrodyta
dodała do kąpieli wyciąg z białej czekolady. Tymczasem czekolada
(i to jeszcze biała!) była wówczas nieznana w Europie.
W
serialu Zeus i Hera stworzyli ludzi, podczas gdy w mitologii greckiej
pierwszych ludzi (samych mężczyzn) ulepił z gliny zwilżonej łzami
Prometeusz.
W
serialu Kleopatra jadła truskawkę – owoc uzyskany dopiero w XVIII
wieku poprzez skrzyżowanie poziomki wirginijskiej z poziomką
chilijską. Truskawkę pierwszy opisał Antoine Nicolas Duchesne
(1747 – 1827).
W
serialu w starożytności jedzono burgery. Tymczasem pierwszego
hamburgera przyrządził Fletcher Davis w 1904 r.
W
serialu cesarz Oktawian August miał wąsy i brodę, podczas gdy
starożytne rzeźby przedstawiają go gładko ogolonego.
Rzymscy
żołnierze zbierali podatek na świątynię Aresa. Tymczasem jak
wiemy Rzymianie tego samego boga wojny nazywali Marsem.
W
jednym z odcinków została pokazana gra w polo na Saharze. Tymczasem
owa gra pochodzi z Persji i terenów obecnego Turkmenistanu.
W
jednym z odcinków został pokazany widelec w starożytnej Germanii.
Tymczasem zwyczaj użycia widelca pochodzi co prawda ze
starożytności, znali go Grecy i Bizantyjczycy (Norman Davies
,,Europa’’),
jednak od tego czasu najwcześniej przyjął się we Włoszech (X
wiek).
W
serialu wbrew prawdzie historycznej wikingowie nosili rogate hełmy
(taki ich wizerunek bardzo mocno zadomowił się w popkulturze już
od XIX wieku).
Odyn
został
ukazany
z dwoma oczami, podczas
gdy w mitologii germańskiej jedno z nich poświęcił, aby móc się
napić wody ze źródła mądrości Mimira.
Walkiria
Krymhilda rzekła: ,,Wszyscy bardowie o tym śpiewają’’,
a tymczasem dawni Skandynawowie swoich pieśniarzy nazywali skaldami
(bard to określenie celtyckie).
W
jednym z odcinków pokazano pierogi z czerwonym nadzieniem w
starożytnej Grecji. Najstarsze pierogi pochodzą z Chin. Obecnie pod
różnymi nazwami występują w różnych kuchniach świata np. we
współczesnej Grecji je się pierogi tiropitakia z nadzieniem serowo
– jajecznym.
W
serialu Germanie używali greckiego statku na Bałtyku lub Morzu
Północnym.
W
serialu Odyn jechał na czworonogim koniu, podczas gdy w mitologii
germańskiej jego rumak Sleipnir miał osiem nóg.
W
serialu psychopatyczny cesarz Kaligula prześladował chrześcijan. W
rzeczywistości krwawe prześladowania chrześcijan rozpoczął
Neron (37 - 68), choć już Klaudiusz (10 p. n. e. - 54 n. e.) wygnał
z Rzymu wszystkich Żydów w tym chrześcijan.
Frigg
(,,siostrzenica Odyna’’) pilnowała złotych jabłek
dających boskość. W serialu doszło do złączenia w jedną postać
bogiń Frigg (żony Odyna) i Idunn (strażniczki złotych jabłek
dających nieśmiertelność).
W
serialu Artemida stworzyła plemię Amazonek, podczas gdy w mitologii
greckiej były córkami Aresa i nimfy Harmonii.
Joxer
powiedział do Aresa: ,,w telegraficznym skrócie’’,
podczas gdy telegraf nie był znany w starożytności. W 1794 r.
Claude Chappe (1763 – 1805) wynalazł telegraf optyczny. W 1833 r.
Carl Friedrich Gauss (1777 – 1855) i Wilhelm Weber (1804 – 1891)
wynaleźli telegraf elektromagnetyczny. W 1837 r. Charles Wheatstone
(1802 – 1875) i William Fathergill Cooke (1806 – 1879), oraz
niezależnie od nich Samuel Morse (1791 – 1872) wynaleźli telegraf
elektryczny.
W
jednym z odcinków pojawia się baklawa w starożytnej Grecji. Ów
deser swą ostateczną formę otrzymał w XV – wiecznej Turcji,
choć może pochodzić już z VIII wieku z terenów dzisiejszego
Iraku. Jest jadana min. przez współczesnych Greków.