,,Ale Bóg dobry spóyrzał na Polaków.
Bo ich do wielkich przeznaczeń gotował:
W pośród Kruszwicy spokoynych wieśniaków
Był Piast, co Bogów i ludzi miłował’’
- Julian Ursyn Niemcewicz ,,Śpiewy historyczne’’
Piastowie są moją ulubioną dynastią i odgrywają ważną rolę w polskiej świadomości narodowej. Warto wiedzieć, że używany dziś termin ,,dynastia Piastów’’ został utworzony dopiero przez XVIII – wieczną historiografię. Wcześniej nazywało się ich ,,panami przyrodzonymi’’.
W polskich legendach pojawia się założyciel dynastii, Piast, syn Chościska z żoną Rzepichą i synem Siemowitem (Ziemowitem), Lestek, Siemomysł i jego żona Górka, Adelajda przed chrztem nosząca imię Włodzisława – wojownicza siostra Mieszka I 1, oraz okrutny Bolesław Zapomniany usiłujący przywrócić pogaństwo. Na studiach dowiedziałem się, że pogańscy książęta Polan; Siemowit, Lestek i Siemomysł – pradziad, dziad i ojciec Mieszka I, mogli być postaciami historycznymi.
W ,,Poczcie królów i książąt Polski’’ namalowanym przez Jana Matejkę figurują następujący Piastowie:
- Mieszko I (ok. 960 – 992) – pierwszy chrześcijański władca Polan,
- jego żona Dobrawa (ok. 940 – 977) z pochodzenia Czeszka,
- Bolesław Chrobry (992 – 1025) – pierwszy król Polski,
- Mieszko II (1025 – 1034),
- jego żona bł. Rycheza (po 994 – 1063) z pochodzenia Niemka,
- Kazimierz Odnowiciel (1034 i ok. 1040 – 1058) – przeniósł stolicę z Gniezna do Krakowa,
- Bolesław Śmiały (1058 – 1079) - ,,wsławił’’ się zabójstwem biskupa krakowskiego, św. Stanisława 2,
- Władysław Herman (1079 – 1102),
- Bolesław Krzywousty (1102 – 1138) – według legendy zmasakrował niemieckie wojska na Psim Polu; ponadto był mecenasem pierwszego polskiego kronikarza Galla Anonima 3, a jego testament zapoczątkował rozbicie dzielnicowe,
- Władysław Wygnaniec (1138 – 1446),
- Bolesław Kędzierzawy (1146 – 1173),
- Mieszko III Stary (1173 – 1177 i ok. 1198 – 1202),
- Kazimierz Sprawiedliwy (1177 – 1194) 4,
- Leszek Biały (po 1202 – 1227) 5,
- Władysław Laskonogi (1202 – przed 1206 i 1228 – 1231),
- Henryk I Brodaty (1231 – 1238),
- Henryk Pobożny (1238 – 1241) – poległy w bitwie z Tatarami pod Legnicą,
- Konrad Mazowiecki (1241 – 1243) – sprowadził Krzyżaków do walki z Prusami, co w dłuższej perspektywie miało opłakane skutki dla Polski,
- Bolesław Wstydliwy (1243 – 1279),
- Leszek Czarny (1279 – 1288),
- Przemysł II (1295 – 1296),
- król czeski Wacław II (1300 – 1305),
- Władysław Łokietek (1306 – 1333) – po długich zmaganiach koronował się na króla i zakończył rozbicie dzielnicowe,
- Kazimierz Wielki (1333 – 1370) - ,,zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną’’.
Ród Piastów nie wygasł wraz ze śmiercią Kazimierza Wielkiego, choć jego przedstawiciele nie zasiadali już na tronie polskim. Ostatnim Piastem w linii męskiej był książę legnicko – wołowsko – brzeski Jerzy Wilhelm (1660 – 1675), zaś ostatnią Piastówną była księżniczka legnicko – brzeska Karolina (1652 – 1707).
Dzieje Piastów stanowią źródła inspiracji dla wielu polskich twórców fantasy takich jak: Elżbieta Cherezińska (,,Korona śniegu i krwi’’, ,,Niewidzialna korona’’, ,,Płomienna korona’’, ,,Wojenna korona’’ i ,,Odrodzone królestwo’’), Rafał Dębski (,,Kiedy Bóg zasypia’’, ,,Jadowity miecz’’ i ,,Miłość bogów’’), Grzegorz Gajek (,,Piast’’), Igor Górewicz (,,Borek i bogowie Słowian’’, gdzie tytułowy bohater spotyka w Nawii Czcibora, brata Mieszka I), Witold Jabłoński (tetralogia ,,Gwiazda Wenus, gwiazda Lucyfer’’ o przygodach maga Witelona ze Śląska, ,,Słowo i miecz’’, ,,Ślepy demon. Sieciech’’ i ,,Ślepy demon. Zbigniew’’), Konrad T. Lewandowski (,,Wysłanniczka Bogini’’), Tomasz Łysiak (trylogia ,,Kroniki szalbierskie’’), Tadeusz Miciński (,,Nietota. Księga tajemna Tatr’’, gdzie pojawiają się rycerze Bolesława Chrobrego śpiący w Tatrach), Katarzyna Berenika Miszczuk (cykl ,,Kwiat paproci’’ przedstawiający alternatywną Polskę, w której nie było chrztu, zaś Mieszko I żyje do dzisiaj), Paweł Rochala (,,Bogumił Wiślanin’’), Andrzej Sapkowski (,,Trylogia husycka’’, w której jednym z bohaterów negatywnych jest piastowski książę Jan Ziębicki) i Małgorzata Saramonowicz (dylogia ,,Xięgi Nefasa'').
Zainteresowanych rolą Piastów w mojej twórczości odsyłam do dostępnych na tym blogu opowiadań: ,,Popielidzi’’, ,,Piastowie’’, ,,Chrzest Polski’’ i ,,Jagoda’’, oraz do szkicu ,,Bolesław Rogatka na prezydenta!’’.
Śniło mi się, że:
-Mieszko I był szamanem i ujrzał Matkę Boską, która przekonała go, aby przyjął chrzest,
- św. Mieszko I Oświeciciel był patronem zimy i mrozu,
- Mieszko III Stary zginął w zamachu,
- dwóch wojów Mieszka I, z których jeden był Szkotem a drugi Skandynawem, założyło pierwszą na ziemiach polskich gazetę.
1 Odsyłam do posta: ,,Legenda o Adelajdzie’’.
2 Odsyłam do posta: ,,Pokuta Bolesława Śmiałego’’.
3 Odsyłam do posta: ,,Gall Anonim’’.
4 Odsyłam do posta: ,,Legenda o Kazimierzu Sprawiedliwym’’.
5 Odsyłam do posta: ,,Leszek Biały’’.
