sobota, 2 listopada 2024

Magna Hungaria

 

,,Dzieje rodu królów węgierskich i naszych możnych, jak to siedmiu dostojników, którzy zwą się Hetumoger opuściło krainę scytyjska, jaki jest kraj Scytów, z jakiego rodu pochodził książę Almos i dlaczego pierwszy książę węgierski, zwał się Almos, ile królów i ile królestw podbili, albo dlaczego szczep, który wyszedł z ziemi scytyjskiej w obcych językach nazywany jest Hungarii, a w swoim ojczystym Magarii (…) Jest zatem Scytia ogromną, zwróconą ku wschodowi krainą, która zwie się Dentumoger, począwszy od północy, sięga swymi krańcami aż po Morze Czarne. Z tyłu zaś ma rzekę, zwaną Don, z rozlicznymi bagnami, gdzie w tak niespotykanej obfitości występują sobole, iż w futra przywdziewają się nie tylko możni i ludzie niższego stanu w tym kraju, ale nawet pasterze wołów i ich pomocnicy oraz pasterze owiec ozdabiają nimi swe szaty. Jest tu zaiste pod dostatkiem złota i srebra, a w strumieniach tej ziemi można znaleźć kosztowne kamienie i rudy metali. Od wschodu zaś sąsiadowały ze Scytią szczepy Gog i Magog, które przyłączył Aleksander Wielki. Ziemia scytyjska na całym swoim obszarze jest bardzo rozległa, ludzie, zaś, którzy ją zamieszkują, pospolicie zwą się Dentumager i aż do dnia dzisiejszego nie podlegają władzy żadnego władzy. Scytowie są bowiem istniejącym od bardzo dawna szczepem, a Scytia jest potęgą na wschodzie’’ - kronika ,,Gesta Hungarorum’’ z ok. 1200 r. (przekład Aleksandry Kulbickiej, Krzysztofa Pawłowskiego i Grażyny Wodzinowskiej – Teklińskiej).

 


Magna Hungaria (Wielkie Węgry) była w średniowiecznej legendzie praojczyzną Węgrów, znajdująca się gdzieś w Azji (do XVIII wieku uważano, że granica między Europą a Azję przebiega na rzece Don 1). XIII – wieczni węgierscy dominikanie odbyli cztery wyprawy w poszukiwaniu kraju swoich przodków, którym mogliby głosić Ewangelię. W czasie pierwszej, nieudanej ekspedycji (opisanej w liście brata Riccardusa z ok. 1236 r.), brat Otto spotkał jakoby kilku ludzi mówiących po węgiersku w jakimś pogańskim kraju. Uczestnik drugiej wyprawy z 1238 r., brat Julian, autor ,,Epistula de vita Tartarorum’’ umiejscowił Wielkie Węgry nad Wołgą. Zamieszkiwali je całkowici ateiści, nie znający rolnictwa. Jedli konie i wilki oraz pili mleko i krew. Najpierw pokonali Tatarów, a następnie, jako ich sojusznicy zniszczyli 15 królestw. Ostatecznie Magna Hungaria została zniszczona przez Tatarów. W późniejszych latach pisał o niej Giovanni Pian del Carpine (ok. 1180 – 1252). W relacji tego włoskiego podróżnika, Wielkie Węgry, nazywane ,,Bascarts’’, sąsiadowały z Rusią, Mordwinami i Wielką Bułgarią.



                                            Ryc. za: ,,Ancient Origins''.

                                        

Magna Hungaria była lokalizowana w różnych rejonach; na Kubaniu (imię władającego na tym obszarze huńskiego króla Muagerisa wywodzono błędnie od Madziarów), ziemie między Wołgą a Uralem, północny Kaukaz (miały o tym świadczyć zapożyczenia z języka Alanów) oraz Baszkiria. Węgrów z Baszkirami identyfikowali al – Istahani i al – Masudi. Również określenie ,,Bascarts’’ nasuwa skojarzenia z Baszkirią.

Zainteresowanym fantazmatami naszych bratanków polecam poprzednie posty: ,,Mitologia węgierska’’ i ,,Turbo Węgrzy’’.



1 Do wytyczenia granicy między dwoma kontynentami na Uralu i Kaukazie przyczyniał się caryca Katarzyna II, której zależało, by Moskwa, kolebka rosyjskiej państwowości była uważana za miasto europejskie.