środa, 23 marca 2022

,,Mukashi, mukashi. Dawno, dawno temu w Japonii''

 


W marcu 2022 r. przeczytałem książkę Giusiego Quarenghiego ,,Mukashi, mukashi. Dawno, dawno temu w Japonii’’ (wł. ,,Mukashi Mukashi. C’era una volta, in Giappone’’). Japońskie baśnie zaczynają się właśnie od formuły ,,mukashi, mukashi’’, czyli ,,dawno, dawno temu’’.


Istoty fantastyczne:



Jizō był bogiem dzieci i podróżnych, którego kamienne posągi Japończycy stawiają przy drogach. Pewien ubogi chłop zlitował się nad bożkiem smaganym deszczem i oddał mu słomiany kapelusz. W nocy bóstwo przyszło to jego domu z workiem złotych monet jako nagrodą za dobre serce.



Żurawie, ptaki symbolizujące szczęście, czystość i długowieczność mogą jakoby dożywać aż 300 lat. Pewien chłop ocalił samicę żurawia przed kłusownikiem. W nagrodę ptak przybrał postać pięknej kobiety i przyszedł się odwdzięczyć, wytwarzając ozdobne tkaniny ze swoich piór. Kiedy tajemnica żurawia bez piór wydała się, ptak uciekł na wyspę zamieszkaną przez swoich poddanych.



Heros Momotarō był nadludzko silnym chłopcem zrodzonym z brzoskwini (jap. momo). Razem z drużyną złożoną z psa, małpy i bażanta pokonał demony oni i zabrał strzeżone przez nie skarby.



Kappa to japoński wodnik przypominający humanoidalnego żółwia. Na czubku jego głowy znajdowało się zagłębienie wypełnione wodą. Pomógł rolnikowi w pracy na polu ryżowym w zamian za rękę jednej z jego trzech córek. Dwie starsze nie zgodziły się zostać żonami kappy, zaś najmłodsza z nich wyprowadziła w pole wodnego demona każąc mu zanieść pod wodą swój posag złożony z dyń. Kappa nie mógł utrzymań ich pod wodą, ponieważ zawsze wypływały na powierzchnię i musiał zrezygnować z ożenku z córką wieśniaka.




Issun – Bōshi był japońskim odpowiednikiem Tomcia Palucha. Ten maleńki chłopiec pływał po rzece używając miseczki jako łódki i pałeczek do ryżu jako wioseł, zaś igła służyła mu za miecz. Z jej pomocą pokonał dużego demona oni napastującego księżniczkę. W nagrodę księżniczka powiększyła go za pomocą uderzeń młoteczkiem, który spadł z nieba.


Żyjący w ubóstwie syn cesarza, którego matkę ojciec wygnał z domu, dostał papierowy parawan, na którym namalowane ptaki poruszały się i wydawały dźwięki jak żywe. Artefakt ten wzbudził zainteresowanie cesarza i ostatecznie przyczynił się do odzyskania dziedzictwa przez jego syna.



Jenot (tanuki) i lis (kitsune), dwa zwierzęta obdarzone wielką mocą magiczną, rywalizowały ze sobą poprzez zmienianie postaci. Za pierwszym razem lis oszukał jenota zamieniając się w spożywający ofiary posążek bożka Jizō. Później jednak jenot odegrał się przybierając postać licznego cesarskiego orszaku.


Yamamba była żarłoczną staruchą, niejako odpowiednikiem słowiańskiej jędzy. Prześladowała ubogiego rybaka, który uciekł przed nią do domu jej wnuczki. Dziewczyna wykorzystała lęk swej babki przed myszami i zamknęła ją w kufrze, ratując życie rybakowi.


Baśnie te uznaję za bardzo piękne i fantazyjne :).