czwartek, 10 sierpnia 2023

,,Natura Śródziemia''

 

,,Ten tom potwierdza, że Tolkien był największym twórcą mitów XX wieku i że kiedyś jego mitologia zasłużenie zrówna się rangą z dokonaniami Homera, Wirgiliusza i Dantego’’ - Bradley J. Birzer ,,National Review’’



W sierpniu 2023 r. przeczytałem książkę klasyka fantasy J. R. R. Tolkiena ,,Natura Śródziemia. Późne teksty na temat krain, mieszkańców i metafizyki Śródziemia’’ (ang. ,,The Nature of Middle – earth’’) pod redakcją Carla F. Hostettera, w polskim przekładzie Ryszarda ,,Galadhorna’’ Derdzińskiego.



,,Carl F. Hostetter to od wielu lat jeden z czołowych znawców twórczości Tolkiena na świecie. Jest szanowanym przewodniczącym Elvish Linguistic Fellowship. Od 1985 roku pracuje jako inżynier programista w NASA. Mieszka w Maryland w USA’’ - z informacji na skrzydełku okładki.

Z książki tej można dowiedzieć się wiele ciekawych rzeczy. Przykładowo:



- Jezioro Cuivienen (miejsce przebudzenia elfów) znajdowało się na terenach dzisiejszej Mezopotamii.



- Trzej pierwsi elfowie nazywali się: Imin, Tata i Enel. Ich imiona stały się później liczebnikami: jeden, dwa, trzy…

- Elfy posługiwały się jednakowo sprawnie obiema rękami i żadnych z nich nie uważały za lepszą lub gorszą.



- Elfy bardzo kochały dzieci i liczyły lata życia od momentu poczęcia. Poród odbywał się bezboleśnie i nie wiązał się z lękiem.





- Orome nauczył elfy uprawy zboża i wypieku lembasów (rodzaj sucharów). Początkowo krasnoludy również zajmowały się rolnictwem.




- Na Numenorze (odpowiedniku Atlantydy) mieszkali ludzie wysokiego wzrostu (do 213 cm wysokości) i bardzo długowieczni (ich pierwszy król, Elros żył aż 500 lat). Umierali dobrowolnie. Żyli w harmonii z przyrodą. Choć cenili rozkosze łoża i stołu, zachowywali umiar (byli wiernymi monogamistami).



- Najbardziej zaciekawił mnie tekst o faunie Numenoru. Wyspę tę zamieszkiwały czarne i brunatne niedźwiedzie, które dobrowolnie tańczyły przed ludźmi (nie wolno było się śmiać z ich występów). Poza tym żyły tam wiewiórki (ulubione zwierzęta kobiet), orły (święte ptaki Manwego, władcy wiatru i Króla Ziemi z mandatu boga Eru), lisy, króliki, bobry, borsuki, jelenie, daniele, czarne świnie, żbiki i wiele innych.



- Okazuje się też, że Tolkien wyobrażał sobie niektórych bohaterów ,,Władcy Pierścieni’’ inaczej niż później przedstawił ich Peter Jackson. Przykładowo Gollum nie był wcale nagi, ale nosił czarne łachmany, zaś Aragorn nie miał zarostu. Początkowo ilustratorka, Pauline Baynes przedstawiła Nazgule w kapeluszach z piórami. Tymczasem w wizji Tolkiena, Upiory Pierścienia nosiły kaptury.

Choć niektóre fragmenty książki mogą się wydać humanistom trudne z powodu obliczeń matematycznych, dotyczących długości życia i tempa wzrostu, jak najbardziej warto po nią sięgnąć :).