Legenda o Krzyżakach

,,Litwini pogańscy, pokonawszy w jednej bitwie Krzyżaków pruskich teutońskiego rodu, gdy między innymi brańcami znaleźli dwóch Krzyżowców, postanowili obu męczeńską zgładzić śmiercią. Przywodząc przeto swój zamiar do skutku, jednego z  nich na wysokim drzewie przywiązali do własnego konia, aby go żywcem spalić razem z koniem; drugiego zaś przyprowadzili , aby był świadkiem tego widowiska. A kiedy stos podłożony zapalili, ogień ogarnął zaraz konia, który do szczętu spłonął; ponad Krzyżowcem zaś rozwarło się niebo i zstąpiła z góry jasność niebieska, która rozdzielając płomień na różne strony, ochroniła ciało Krzyżowca, tak iż pozostało nietkniętym. Potem jasność ta wróciła do nieba, z którego wyszła, a z nią razem uniosło się ciało Krzyżaka w postaci urodnej dziewicy, nie zostawiwszy po sobie najmniejszego  nawet śladu, a to wobec wszystkich barbarzyńców, którzy na ten dziw ze zdumieniem patrzyli. Ale niewierni Litwini nie Boskiej mocy, ale czarom i urokom przypisawszy to zrządzenie, drugiego Krzyżowca wsadzili w szczelinę drzewa, siekierami i klinami rozwiedzionego na dwoje, a potem wyrwali nagle kliny; gdy więc drzewo swą przyrodzoną mocą zwarło się do kupy, ściśniony w nim męczennik gorzał podłożonym ogniem u spodu. Tego także ptak jakiś śnieżnej białości, nigdzie wprzód nie widziany, wyrwał z pośrodka płomieni i uniósł z sobą do nieba; na co również z osłupieniem patrząc barbarzyńcy sami wyznawali, że Bóg chrześcijan wielki jest i czcicielom swoim wielkie łaski i dobrodziejstwa świadczy'' - Jan Długosz ,,Dzieje polskie'' [w]: Paweł Jasienica ,,Polska Piastów''