,,Wśród nich pięknem
jaśnieje Egiptu królowa,
Oszklona
arką dosyć dla cudów przescworną.
Piersi
zdobne ma raną jak wiśnią potworną,
W
dłoni – kosz pełen kwiatów, w kwiatach wąż się chowa’’
-
Bolesław Leśmian ,,Kleopatra’’ (fragment)
W
2012 r. przeczytałem
powieść historyczną z elementami fantasy
,,Kleopatra’’
(pełny tytuł oryginału: ,,Cleopatra,
being an Account of the Fall and Vengeance of Hemarchis, the Royal
Egyptian, as set forth by his Own Hand’’) z
1889 r. pióra
angielskiego pisarza Henry’ego Ridera Haggarda (1856 – 1925).
Akcja
rozgrywa się w I wieku p. n. e. w Egipcie (Abydos, Aleksandria,
Teby, Memfis), Tarsie w Cylicji i na Cyprze. Powieść rzekomo
została napisana na podstawie egipskiego papirusu znalezionego przez
archeologów przy zwłokach człowieka zmumifikowanego za życia.
Głównym
bohaterem jest fikcyjny książę Harmachis (jego imię oznacza
Wielkiego Sfinksa). Był synem kapłana Amenemhata, potomkiem
faraonów i pretendentem do tronu egipskiego zajmowanego przez
macedońską dynastię Ptolemeuszy (Lagidów). Ledwo się urodził,
jego matka wygłosiła przepowiednię, że jej syn odziedziczy tron
faraonów, po czym umarła. Faraon Ptolemeusz Neos Dionizos zwany też
Auletes (117 p. n. e. - 51 p. n. e.) wysłał siepaczy, aby zabili
dziecko z rodu faraonów zagrażające jego władzy. Wówczas stara
kobieta Atua, która opiekowała się małym Harmachisem dała
oprawcom zabić zamiast księcia własnego wnuka. Harmarchis wyrósł
na przystojnego i silnego, a przy tym odważnego i dumnego
młodzieńca, który stoczył zwycięską walkę z lwem. Pobierając
nauki u egipskich kapłanów zgłębiał tajniki wiedzy tajemnej,
magii i astrologii. Został kapłanem Izydy wtajemniczonym w jej
misteria, w czasie których przeżył mistyczną wizję bogini.
Potajemnie koronowany na faraona, wziął udział w spisku na życie
Kleopatry mającym na celu całkowite obalenie dynastii ptolemejskiej
i oczyszczenie religii egipskiej z naleciałości hellenistycznych
takich jak kult Serapisa. Spisek udaremniła wtajemniczona weń
Charmion – dwórka Kleopatry nieszczęśliwie zakochana w
Harmachisie. Sam Harmachis bez pamięci zakochał się w Kleopatrze.
Omamiony
jej obietnicami ślubu i wspólnego panowania jako król i królowa
Egiptu, pomógł Kleopatrze w grabieży skarbów ukrytych w
piramidzie Mykerinosa (duch faraona krążył w tym miejscu pod
postacią białego nietoperza). Upadł tak nisko, że pomagał
kochance patroszyć mumię faraona Mykerinosa (egipskie: Menkaure) w
poszukiwaniu ukrytych w niej klejnotów. Łudził się przy tym
obietnicą Kleopatry, że kosztowności te zostaną przeznaczone na
obronę Egiptu przed Rzymianami. Tymczasem zdradziecka kobieta
porzuciła zakochanego w niej Harmachisa dla rzymskiego wodza Marka
Antoniusza (83 p. n. e. - 30 p. n. e.), porzuconego kochanka zaś
uczyniła swym niewolnikiem, a później chciała skazać na śmierć.
Harmachis przy pomocy Charmion i zaprzyjaźnionego galijskiego
najemnika Brennusa uciekł w przebraniu syryjskiego kupca. Po latach
powrócił jako czarodziej Olimpus. Za pomocą czarów wpędził
Kleopatrę w śmiertelne przerażenie podczas bitwy morskiej pod
Akcjum rozegranej 2 września 31 p. n. e. doprowadzając do panicznej
ucieczki królowej i Antoniusza i ich sromotnej klęski. Jako zaufany
doradca Kleopatry konsekwentnie działał na jej szkodę. W końcu na
prośbę zdesperowanej władczyni podał jej przyrządzoną
własnoręcznie truciznę i sprawił, że umarła w męczarniach
oglądając duchy wszystkich, których skrzywdziła. Po tym jak
utracił wszystkich bliskich, Harmachis dobrowolnie poprosił o karę
egipskich kapłanów i został jej poddany.
Z
powieści wyłania się dobrze znany wizerunek Kleopatry VII
Filopator (69 p. n. e. - 30 p. n. e.) jako kobiety niezwykle pięknej,
wykształconej, inteligentnej,odważnej, a zarazem okrutnej (nie
wahającej się skazywać na śmierć swego brata Ptolemeusza i
siostry Arsinoe), rozpustna, rozrzutna (chcąc zaimpować
Antoniuszowi bogactwem rozpuściła drogocenną perłę w occie i ją
wypiła) i zdradziecka (wbrew obietnicy przeznaczyła skarby
zrabowane z piramidy Mykerinosa nie na obronę Egiptu, ale na
wystawne uczty). Wykorzystując swój wdzięk i urodę manipulowała
mężczyznami. Z Juliuszem Cezarem miała syna Cezariona, zaś z
Markiem Antoniuszem – Aleksandra Heliosa i Kleopatrę Selene. Do
tego jeszcze nienawidziła Żydów. Mimo całej jej niegodziwości,
Harmachis nie mógł jej wyrzucić z serca nawet po tym jak wywarł
na niej zemstę. W twórczości H. R. Haggarda inną piękną a
zarazem okrutną kobietą jest Ayesha, bohaterka powieści ,,Ona’’
(odsyłam do posta: ,,Ayesha –
afrykańska królowa’’).
Czytelników
zainteresowanych rolą Kleopatry w mojej twórczości i snach odsyłam
do postów: ,,Jak Kleopatra wśród
Słowian bawiła’’
i ,,Kleopatra – królowa
wyobraźni’’
;).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz