,,DOBRYNIA NIKITYCZ w mit. wschsłow. największy po → Ilji Muromcu - bohater bylinny (cykl kijowski) Był synem pogrobowcem Nikity Romanowicza i Amelfy (Ofimii) Timofiejewny. Wychowany przez troskliwą i kochającą matkę posiadł znaczną wiedzę: grał na gęślach, śpiewał, świetnie strzelał z łuku i znał tajniki gry w szachy. Nad rzeką Puczaj (historyczna Poczajna w Kijowie) pokonał latającego, wielogłowego węża Zmieja Gorynycza, ale puścił go wolno pod warunkiem, że nie będzie więcej pożerał ludzi i bydła. Gorynycz złamał jednak umowę porywając, unosząc w góry i ukrywając w jaskini krewniaczkę kniazia Władymira (Włodzmierza I), Zabawę Putjatiszną. Dobrynia ruszył przeciw potworowi i tym razem zabił go, korzystając z trzech darów matczynych: dobrej rady, chusty wzmacniającej siły i bicza. Jako 'wielki (tj. starszy brat' towarzyszył Wasylowi Kazimirowiczowi w poselstwie do władcy Połowców, Batury (...), którego trzykrotnie pokonał i zmusił do zapłacenia ogromnej daniny, pierwotnie przez 'Baturę - sobakę' wymaganej od Władymira. Wraz z → Dunajem Iwanowiczem zdobył dla kniazia żonę, Apraksję (Opraksję), córkę Dymitra Czernihowskiego. Dzięki swojemu kosmatemu, znającemu ludzką mowę konikowi Kruczkowi wygrał zakład z Władymirem (trasę Kijów - Czernihów - Kijów pokonał w pół dnia). Przy pomocy matki pokonał czarownicę Marinkę, próbującą zdobyć go na męża. Poślubił Nastazję (Katerinę) Nikuliszną, której uległ w walce. Gdy z rozkazu kniazia udał się na wojnę, żona czekała na niego 12 lat, aż wreszcie pod naciskiem Władymira, zgodziła się wyjść za → Aloszę Popowicza, który podstępnie przyczynił się do rozłąki małżonków i rozsiewał fałszywe wieści o śmierci Dobryni. Ten, przebrany za wędrownego muzykanta (skomoroch), wrócił jednak do domu w ostatniej chwili i odzyskał żonę, a przed zabiciem Aloszy powstrzymał go Ilja Muromiec. Wraz z Aloszą i Ilją został zamieniony w kamień.
Historycznym prototypem Dobryni Nikitycza był Dobrynia, syn Mała Drewlańskiego (w latopisach: Małka Lubeczanina), brat Małuszy, która Światosławowi (zm. w r. 972) urodziła Włodzimierza I (zm. w r. 1015)'' - Andrzej M. Kempiński ,,Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich''
W mojej mitologii slawianistycznej Dobrynia Nikitycz jest nazywany Dobrynią Zwycięzcą z Dzikich Pól ;).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz