,,O Morzu Tyberiadzkim''

,,Potem znowu ukazał się Jezus nad Morzem Tyberiadzkim. [...]’’ - J 21,1

W 2006 r. czytając ,,Religię Słowian’’ Andrzeja Szyjewskiego ¹ dowiedziałem się po raz pierwszy o utworze ,,O Morzu Tyberiadzkim’’ - rosyjskim apokryfie z XVI wieku łączącym wątki starotestamentalne, gnostyckie i prasłowiańskie (mit o dwóch demiurgach i wyłowieniu Ziemi z morza). W listopadzie 2019 r. przeczytałem rzeczony apokryf w przekładzie Agaty Kaweckiej zamieszczony na stronie: www.paleoslavica.uni.lodz.pl.

Jego akcja rozgrywa się w od stworzenia świata po czasy patriarchy Seta. Miejscem akcji jest tytułowe Morze Tyberiadzkie, czyli jezioro Genezaret pełniące rolę pierwotnego oceanu, Niebo, Eden, oraz okolice rzek Tygrysu i Eufratu.

Głównymi bohaterami tej dualistycznej opowieści są Bóg i Satanael, możliwe, że stanowiący echo słowiańskich bogów Peruna i Welesa. Imię Satanal pochodzi z pism bułgarskich gnostyków – bogomiłów. Końcówka ,,el’’ sugeruje boskość tej postaci. Apokryf opowiada o ich początkowej współpracy i późniejszej rywalizacji.

Bóg spotkał Satanaela pływającego po Morzu Tyberiadzkim pod postacią kaczki (motyw nurkującego Welesa – Diabła) i zlecił mu wyłowienie Ziemi z wody. Następnie obaj demiurgowie stworzyli dziewięć chórów anielskich z iskier wykrzesanych krzemieniem. Bóg stworzył anioły z krzemienia trzymanego w prawej ręce, zaś Satanael dokonał tego posługując się krzemieniem trzymanym lewą ręką. Później Satanael pod wpływem pychy zbuntował się przeciw Bogu i stał się Szatanem. Pokonał go św. Michał Archanioł, który zyskał potrzebną ku temu przedsięwzięciu moc po tym jak ostrzygł się na mnicha.

Bóg stworzył Adama z ziemi (ciało), kamienia (kości), słońca (oczy), obłoków (myśli), wiatru (oddech) i ognia (ciepło), zaś Ewę uczynił z jego żebra. Do upadku przywiódł ich wąż opętany po tym jak połknął Szatana pod postacią robaka. Wygnany z Raju Adam surowo pokutował przez ponad trzydzieści lat, aż uzyskał przebaczenie Boga. Niestety przez Szatana, który przedstawił mu się jako władca Ziemi podpisał cyrograf, na mocy którego dusze tak świętych jak i grzeszników szły po śmierci do piekła. Cyrograf został unieważniony dopiero dzięki ofierze Jezusa Chrystusa na krzyżu.

Adam i Ewa mieli synów Abla i Kaina. Szatan osobiście pokazał Kainowi kamień zdatny do zabicia brata. Kiedy Adam i Ewa opłakiwali śmierć potomka, dwie gołębice zesłane przez Boga pouczyły ich na własnym przykładzie jak należy go pogrzebać.

Po śmierci Abla, Adamowi i Ewie urodził się trzeci syn – Set. Udał się na wyprawę do Edenu po lek dla chorego ojca. Niestety został zwiedziony przez Szatana. Umarł znalazłszy gałązki rajskich drzew w wodach Tygrysu i Eufratu i trafił do piekła na mocy cyrografu.

Czytelników zainteresowanych podobną dawną fantastyką biblijną odsyłam do posta: ,,Apokryfy ‘Biblii’’ ;).

1 Odsyłam do posta: ,,Religia Słowian’’